PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

PSİKOLOJİK ACILARIN BEDENSEL DİLİ: SOMATİZASYON BOZUKLUĞU

PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

  • 988

Psikolojik acının bedenselleştirilmesi olarak da ifade edebileceğimiz somatizasyon bozukluğu, kişideki psikolojik problemlerin zihinsel bir süreç sonucu fiziksel bir şekilde yansıtılmasıdır. Somatizasyon bozukluğunda kişideki bedensel yakınmalar psikolojik kökenli olduğu için tıbbi nedenlerle açıklanamamasına karşın, kişi hissettiği bedensel acıyı gerçekten hissetmekte ve yaşamaktadır. Hastanın yakın çevresindeki kişiler, tıbbi tetkiklerde herhangi bir problem çıkmaması durumunda hastanın hissettiği acıyı olduğundan fazla gösterdiği ya da rol yaptığı yönünde yanlış bir yargılamada bulunabilirler, ancak hasta psikolojik kökenli olan bu acıyı bedensel olarak gerçekten hissetmekte ve yaşamaktadır. 
Somatizasyon olarak adlandırılan bedensel yakınmalar, bilinçaltında bastırılan deneyimlerin yansımalarıdır. Kişinin kendini iyi hissetmesi fizyolojik (bedensel) ve psikolojik bütünlükle, birlikte gerçekleşir. Bedensel olarak hasta olan kişi psikolojik olarak da iyi olamayacağı gibi, psikolojik olarak önemli problemler yaşayan kişinin bedensel olarak da kendini iyi hissetmemesi, bedeninin belli bölümlerinde ağrı hissinin olması oldukça doğaldır. Gerçek sağlık, kişinin psikolojik ve bedensel olarak denge ve uyum içinde olmasıyla kazanılır. Uyum ve denge problemi olduğunda da bedenin tepki vermesi olağandır. 
Somatizasyon bozukluğunda kişi olaylara bedensel yakınmalarla tepki verir. Kişide, psikolojik olarak bastırılan duygulanımlar, otonom sinir yolları ile organların faaliyetlerini değiştirir ve kişide fiziksel nedenleri bulunamayan bedensel yakınmalar başlar.  
Somatik kişilerin en önemli özellikleri  birçok hekime gitmeleri, farklı farklı tanılar almaları, farklı tedaviler görmeleri ancak yakınmalarının buna rağmen devam etmesidir. 
Somatik yakınmaların en önemli nedenlerinden biri travmatik olaylardır. Stres yüküne neden olan en önemli etken yaşanmış travmatik olaylardır. Somatizasyon bozukluğu ile gelen kişilerle yapılan psikolojik değerlendirmelerde çoğu zaman çocukluk dönemi ya da daha geç dönem travmatik yaşantı olduğunu tespit edilmiştir.  Bu travmatik olayların psikoterapi ile çalışılması sonucu kişideki bedensel yakınmaların kaybolduğu görülmektedir. Somatizasyon bozukluğu olan kişilerin, beden duyumlarına normalden çok daha fazla odaklandıklarını görülmektedir.  Bu kişiler en küçük ağrıları, beden duyumlarını bile büyüterek ciddi hastalıklara yakalanacaklarını düşünebilirler. 

Somatizasyon bozuluğu belirtileri şunlardır:
*Sürekli bedensel yakınmaları nedeniyle kişilerarası ilişkilerinde sorunlar yaşarlar.
* Tıbbi nedeni olmayan karın ağrısı, bulantı, kusma nöbetleri, öğürmeler, karın şişmesi gibi fiziksel yakınmalar
*Tıbbi nedeni olmayan ses kısılması, körlük, yutma güçlüğü, felç gibi durumlar
*cinsel isteksizlik ya da cinsel birleşme sırasında aşırı ağrı hissi
*tıbbi nedeni olmayan bedenin farklı yerlerinde sürekli ağrı duyumları
*tıbbi nedeni olmayan çarpıntı, göğüs ağrısı, baş dönmesi gibi problemler
Somatizasyon bozukluğunun tedavisinde uygulanan prikoterapide,  öncelikle kişilerin yaşadıkları semptomlarla ilgili negatif düşünceleri belirlenir ve bunların olumlu düşüncelerle değiştirmesi hedeflenir.  Burada, kişinin bunları yorumlayış şeklini, anlamlandırma biçimini değiştirerek daha az sıkıntı yaşaması hedeflenir. Bu kişilerin geçmiş dönem travmatik deneyimleri psikoterapide çalışıldığında, semptomların kademe kademe azaldığını ve bir süre sonra da ortadan kalktığını görülmektedir. EMDR yöntemi ile travma çalışmasını yapmak son derece hızlı biçimde sonuca ulaşmayı sağlamaktadır. Bu çalışma ile birlikte uygun ilaç tedavisi uygulandığında sürecin daha hızlı iyileşmeler gösterdiği gözlenmekterdir. 

Yazarın Diğer Yazıları