Paraşütçüler, 300 Milyon İnsana Görsel Fotoğraf Sunuyor
Babadağ'a çıkışta alınan kapı giriş ücretinin sözleşme kurallarına göre arttırılmasına tepki gösteren yamaç paraşütü şirketleri ile paraşütçüler protesto eylemi yaparak uçuşları durdurmuştu. TÜRSAB ve FTSO başkanları yaptıkları açıklamalarda Babadağ'a çıkış ücretinin sözleşmeden kaynaklandığını ve şirket ile paraşütçüler arasında köprü olabileceklerini bildirmişlerdi. FRT Televizyonunda Erdoğan Cankuş'un hazırlayıp sunduğu Pozitif Düşünce programına katılan yamaç paraşütü şirketleri sahibi olan tecrübeli paraşütçüler İbrahim Önal, Celal Yıldız ve Cemal Övet hemen her yıl 300 milyon insana Babadağ'dan görsel fotoğraf sunduklarını ifade ettiler.
FRT Televizyonunda oldukça ilgi ile izlenen ve 3 saat süren programa çok sayıda mesaj da gönderilip Fethiye gündeminin bu önemli sorunun acilen çözülmesi istenirken programa konuk olan paraşütçüler uçuşları durdurma, Babadağ’ın genel sorunları, teleferik projesinin olası kazalara çıkarabileceği davetiyeler, Babadağ’daki kazaların genel nedenleri, kazaların önlenmesi için alınması gereken tedbirler, yamaç paraşütü pilotluğunun meslek olarak görülmesi çalışmaları ve erken emeklilik beklentileri konularındaki soruları cevaplandırdılar.
Tecrübeli pilot Cemal Övet, Babadağ’ın yamaç paraşütü ile ilgili geniş bir tarihçesini anlatırken, 1995’te başladığı yamaç paraşütü uçuşlarının ilk yıllarında 2-3 bin kişinin uçuş yaptığını söyledi. Övet “dağı ve bu sporu tanıtmak zordu. İnsanları bu sektöre çekmek zordu. Deneyimli önemli arkadaşları kaybettik. Pek çok olay yaşadık. Yılmadık mücadele ettik. Bugüne gelirken teleferik projesi ile 2017 yılında yola çıkıldı. Kırtur şirketi sahibi Kenan Bey oldukça güzel fikirlerle geldi. Kendisini bu bölgeye böylesine bir yatırım yaptığı için tebrik ediyoruz. 200 milyon TL’lik bir yatırım yapıldı. Ama bizimde sektör olarak Ölüdeniz’deki 20 firmamızı Fethiye’ye kazandırdığı hemen her yıl 100-110 milyon TL’dir. Her şey parayla kıyaslanırsa zaten olmaz. Doğanın içinde doğa sporu yapıp insanlara yarım saat yada 45 dakika yamaç paraşütü keyfini tattırmak istiyoruz. Bunun için kapı giriş fiyatının makul fiyat olması gerekir. Fethiye bölgesi turizmi alt yapı eksikliğinden dolayı tam geliştiremedi. Bu yüzden güçlükle turist geliyor. Bizler AB ülkelerinde bir ülkede olsak 150-200 Euro’ya bu işler gidiyor. Çinli piyasası bile Türkiye’de 4-5 bin TL’ye Türkiye’de bir hafta tur yapıyor. Bunun içinde her şeyi var. İşi sadece yaşatmaya çalışıyor. Şuanda Çinli turistin çekilmesi ile yüzde 60 gibi kaybımız var. Her yıl gelen kapı girişi zamları var. Bunu Fethiye halkının vicdanına bırakıyoruz. Uçuşları durdurma sebebimiz tamamen ekonomik. Son 3 kış mevsiminden bu yana özverili çalışıyoruz. Babadağ’ın yamaç paraşütü ile gelişmesini hep sağlamak arzusundayız” dedi. FTSO’nun o dönemde hazırladığı sözleşme ile ilgili olarak net ifadelerde kullanan Cemal Övet FTSO’da o dönemde bırakın fikrimizin alınmasını kapıdan bile sokulmadık. Herşey çok gizli yapıldı. Ne Osman Çıralı ne Selamettin Yılmaz nede Mustafa Özkaya’nın sözleşmeden haberi oldu. Sözleşme sessiz sedasız hazırlanıp masaya kondu. Son dakika itiraz ettik. O dönemin FTSO başkanı ile konuştuk. Bize ‘biraz iyi niyetli düşünün’ dedi. Bugün düşünüyoruz. Geldiğimiz nokta ortada. Bizi uyaran Osman başkanın bugün haklı çıktığını görüyoruz” dedi. Fiyatın 2020 yılı için 50-53 TL olabileceğini anlatan Cemal Övet “bu seneki fiyat 81 TL’dir. Bu fiyata kimseyi bulup uçuramazsınız. Single‘cılar için de 47 TL dersen kaçar giderler. Bizde 800 TL diyelim. Kimse gelmez. Ancak günde bu fiyata 200 kişi zor uçar. Yapılan yatırımda boşa gider. Aslında bizler yamaç paraşütçüler olarak her yıl dünya genelinde 300 milyon insana görsel fotoğraf sunuyoruz. THY bile harcadığı para ile yaptığı reklamlarla 300 milyon insana ulaşabileceğini zannetmiyorum. Biz 6 ay içinde bu rakama ulaşıyoruz. Bunun ne devletimiz içindeki nede sektördeki insanlar görüyor. 300 milyona reklam yapıyoruz. Yapmaya da devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.Doğa ile mücadele ettiklerini her an çeşitli risklerle karşılaştıklarını söyleyen Cemal Övet “bizim bir pilotumuz bugün en deneyimli hava yolları pilotuyla aynı meteorolojik ilmi biliyor. Bizim üzerimizde motorda yok. Ayaklarımız elimiz ve beynimizle bu işi yapıyoruz. Günde 5 kez sıfırdan 2 bine, 2 bin den sıfıra irtifa değiştiriyoruz. Bu şartlarda da firmalar olarak güzel yatırımlarımız var. Aldığımız uçuş ücreti 250-300 TL. Bunun 81 TL’sini giriş ücreti verince mazotu, algısı, vergisi var. Biz bu işin üzerine bırakın para kazanmayı para katmak zorunda kalırız. Bir anda 500 TL yaptık diyemeyiz. 3-5 dakika kullandığımız piste 81 TL vermek biraz akıl dışı geliyor. Bizim mantığımız almıyor. Gerekirse bu operasyondan çekilmeyide düşünüyorum. Çünkü çok riskli iş yapıyoruz. En küçük kazada milyonlarca tazminat ile karşı karşıya kalıyoruz. Talep var diye fiyat arttırılırsa bu olmaz. Bu işi ortak akılla çözmeliyiz. Kenan Bey’in tecrübesine inanıyorum. Mahkemeye kalmadan çözeceğimize inanıyorum. Yatırımcıya da fırsat verelim. Kırtur’a 3 senede sadece ben 20 milyon TL ödeme yaptık. İyi bir müşteriyiz. Nakit ödüyoruz. Kırtur şirketi bizim gibi müşteriyi memnun etmesi lazım. Single uçuş 47 TL olursa göreceksiniz Babadağ’da single’cı kalmayacak Avrupa’da sadece 10 Euro’ya gün boyu uçuş yapılan bölgeler var. Her uçuşta 47 TL çok fazla para. Bundan Ölüdeniz ve Fethiye kaybedecektir” dedi.
HÜKÜMETİN ALDIĞI KARARLARA AYKIRI
Şirket sahibi ve tecrübeli pilot Celal Yıldız’da Babadağ’daki uçuşların durdurulması sorununun tamamen ekonomik olduğunu söyledi. Yıldız “kış aylarında bu sporun yapılması kimseye bir şey kazandırmıyor. Yazın bakıldığında Fethiye’ye bu sporun sayesinde 100 milyon TL gibi para giriyor. Bu tabi ki direk giren para. Otelci, restorancı, taksici ve diğerlerinin kazancı hariç. Bölgemize çok büyük katkı sağlıyoruz. Yalnız kışın yaptığımız bu spordan zaten para kazanmıyoruz. Kışın uçuşları durdurmamız çok da önemli değil. Bu tür kapı giriş ücretlerini karşımıza çıkarmalarıyla bu maliyetlerle bu sporu yapmamız gerçekten çok zor. Bir sözleşmeden bahsediliyor. Taraflar sözleşme yapmışlar güzel. Kırtur şirketi de gelmiş bölgeye yatırım yapmış buda çok güzel. İnsanlar bir yatırım yapmışsa desteklenmeli, karşılığında para kazanmalı. Biz burada tarafız. Bir sözleşme yapılmış. Fiyat artışı ile ilgili madde var. Maddenin biri yüzde 20, diğeri ÜFE artış yapılır diyor. Firma ikisinide kullanıyor. Bu hükümetin aldığı ekonomik ve ticari kararlara da aykırı. Hükümet bu artışları bildiğim kadarıyla sınırlandırdı. İki rakamın alınması kanuna da aykırı olmalı. Aykırıysa kanuni yoldan haklarımızı arayacağız. Uçuşları durdurma nedenimizi kamuoyuna açıkladık. Bu sözleşmenin maddeleri arasında ne var bilmiyoruz. Bizimle ilgili ne var bilmiyoruz. Bu camiaya zarar verecek başka maddeler var mı? şirket sırrıdır diye bize vermediler. Yazılı olarak istedik. Hukukçumuz bu konuda araştırma yapıyor. Özellikle TÜRSAB ve FTSO’dan destekler görüyoruz. Başkanlarımıza teşekkür ediyoruz” dedi.
Celal Yıldız 500 kişinin operasyon yaptığı sektörde olduklarını çeşitli nedenlerle turizm pazarının yüzde 60 küçüldüğünü kaydederek “ortak akıl oluşturmak gerekiyor. İstikrar istiyoruz. Bölgemizde bir istikrar yok. Sistem çok hızlı gelişiyor. 2015-2019 yıllarında sektörümüz yüzde 30 bir büyüme gösterdi. Sektöre para bırakan potansiyel kayboldu. Aslında biz fabrikayız. Bu sektörde kar da yok mazota zam, ara giderleri, maliyetler hep değişti. Sektör kendini pilotuyla arabasıyla en iyi şekilde geliştirdi. Bu sektör dünyanın her yerinde var. Ama biz Türkiye’yi Babadağ’ı geliştirdik. Fakat yüzde 20 artı ÜFE artışlarla daha fazla sonuç alabileceğimizi düşünmüyorum” dedi.
“O DAĞ BİZİM”
Yamaç paraşütü sektörüne 25 yıl önce pilotluk ve yöneticilik yaparak giren İbrahim Önal ise Babadağ’ın kendilerinin ve Türkiye’deki sporcuların olduğunu söyledi. Önal “Babadağ sorunları salt fiyat polemiği gibi gözükse de böyle değil. Fiyatların artmasını çözümlenebilecek sorunlardan görüyorum. Sözleşmenin doğuşundaki sakatlıklar var. FTSO başkanı Osman Bey programınızda çok güzel açıkladı. Kapı giriş ücretinin sözleşmede olmaması gerektiğini bunun FTSO’da kalması gerektiğini söyledi. O dönemde bizi de bilgilendirdi. ‘Böyle bir şeyler yapıyorlar. Sizin ayağınıza sıkıyorlar. Buna dur demek için son şansınız’ diye bizi uyarmıştı. Müdahil olamamıştık. Biz hukuka saygılıyız. Bu ülkenin hukuk devleti olduğuna inanıyoruz. Bütün haklarımızı hukuk kuralları çerçevesi içinde aramamız gerektiğine inanıyoruz. 18-20 şirketiz. Hukuken hakkımız ne ise, bu arada Kırtur firmasının hakkına da saygılıyız. Teleferiğin doğru ve uygun yapılmadığını düşünüyoruz. Uçuş güvenliğini tehlikeye attığını kaş yaparken göz çıkarıldığını düşünüyoruz. Sözleşmede ÜFE oranında deniyorsa ÜFE oranında arttırım yapılmalı. Yüzde 20 yazıyorsa yüzde 20 artmalı. Biz sözleşmeyi elde edemedik. Resmi olarak istedik. Yüzde 20 artı ÜFE ise bu artışın sonuna karşısındayız. Bu konuda hukuken yanlış olduğuna inanıyoruz. Sözleşmeye net şekilde itiraz edeceğiz. Babadağ’a giriş ücreti yüzde 20 artı ÜFE şeklinde artmaya devam ederse 2028 yılında giriş ücreti 550 TL olacak. Rakam böyle katlanarak yüzer yüzer artacak. Firma yatırımcı bir firma. Bizlerin yardım yapması, destek vermesi gerekiyor. O dağ bizim. Babadağ evimiz. Taş üstüne taş koyuyorlar. Yatırımcıya teşekkür ediyoruz. Fakat bu dağın sahibi olduklarını düşünüyorlar ki sorunların temeli buradan çıkıyor. Ancak bu dağın sahibi biziz. Bu dağın sahibi Türkiye’deki yamaç paraşütü sporcularıdır. Bu dağın sahibi Fethiye’dir. Fethiye halkıdır. Kırutr burada yatırımcıdır. Yatırımcı kimliğini korumalıdır. Bizlerin de buna yardımcı olması gerekir. Bu dağ benimdir deyip kapıyı tutup gelenden 80, gidenden 100 bu sene ÜFE yaptım seneye TÜFE’lerim mantığı olmaz. Biz sonuna kadar hukuk içinde hakkımızı arayacağız” dedi.
Teleferik ve telesiyej fiyatlarını belirlemede Kırtur şirketinin sonsuz derece de özgür olduğunu söyleyen İbrahim Önal “teleferiğin fiyatını istedikleri rakam yapabilirler. Çünkü direğinden istasyonuna kadar herşeyi Kırtur yapıyor. Bu konuda analarının ak sütü gibi alacakları para helaldir. 85 dolarda diyebilirler. 8,5 dolarda diyebilirler. Ama Babadağ kapı giriş ücreti ile bu şekilde oynayamazlar. Kapı giriş ücretinin bir alternatifi yok. Biz Babadağ’ın giriş kapısından geçmek zorundayız. Burası alternatifsiz olduğu için tef kofunun bakım onarımları yolların yapımları için cüzi fiyatla başladı. Sonra fiyat rantiyeye döndü. Fakat ilk yıllarda bu parayı Orman Bölge Müdürlüğü alıyordu. Sonra Melsa’ya devredildi. Para Fethiye’de kalıyordu. Arıtma ve okul yapımında harcanıyordu. Fethiye Güç Birliği devraldığında da öğrencilere burs sağlandı. Yine sosyal amaçlarda kullanıldı. Bu para FTSO Güç Birliği’ndeydi. Altın tepsi içinde bunu sunduk. Bu anlaşılır gibi değil. Bu noktada o dönemin başkanı Akif Bey’in fikrini almak lazım. Neden böyle yaptınız diye sormak lazım. O dönemde Osman başkan paraşütçüleri bizleri uyardı. Bizlerde şimdi sesimizi duyurabilmek için uçuşları geçici süre durdurduk. Haklarımızı hukuk sürecinde arayacağız” dedi.
İbrahim Önal ''Firmanın artı 2 TL verilmezse uçuş izni verilmeyeceğini söyleyip şirketlere imza da attırmış. Hiç dikkate alınmamış. Birde sözleşme şartları öne konulup yüzde 20 artıÜFE uygulanıyor. Bu olaylar bizlerden sempati alamaz. Sorunları aşılamayacak sorun olarak görmüyorum. Firma empati yaparsa sempati kazanmış olur. O zaman sorunlar daha iyi çözümlenebilir. Biz firmadan empati bekliyoruz. Bizden sempati alabilsin. Sorunun çözümüne makul, mantıklı olan ÜFE üzerinden gidilmesi gerekir. Yüzde 20 kesinlikle uygulanmamalıdır. Hukukta da sınırım ÜFE ve TÜFE üzerinden artış yapılıyor. Burada ki problem yüzde 20 artıştır. Bizler bundan sonra yüzde 20’nin uygulanmamasının garantisini istiyoruz. Gerekirse bu maddenin sözleşmeden çıkartılmasını ve taahhüt uygulanmasını arzuluyoruz” diye konuştu.
BAŞKAN OSMAN ÇIRALI’NIN MESAJLARI
Programda tartışılan bazı konulara açıklık getirmek için FTSO başkanı Osman Çıralı mesaj gönderirken bu mesajlarda “telesiyejin neden yapıldığını bütün camia biliyor arkadaşlar bilmiyorsa bana gelsinler anlatalım” ve “sözleşmeye enerji nakil hattı yer altından geçecek denseydi direkler olmazdı o dönemde kimse bizi ciddiye almadı FTSO yönetimide acentelerde şimdi kimsenin yakınmaya hakkı yok” denildi.