ZAFER PARTİSİ'NDEN ENGELLİLER GÜNÜ ÖNCESİNDE ENGELLİ HAKLARI ÇALIŞTAYI

Türkiye Görme Engelliler Derneği’nin katkılarıyla düzenlenen Çalıştay’a konuşmacı olarak katılan Zafer Partisi Siyaset Akademisi ve Engelli politikalarından Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı ve GİK Üyesi Doç. Dr. Tuğrul Kihtir, Türkiye’deki engellilerin sorunlarını bütün ayrıntılarıyla ortaya koydu.

Çalıştay’ın açılış konuşmasını yapan Zafer Partisi Muğla İl Başkanı Ünal Yiğit, tüm katılımcılara teşekkür ederek, çalıştayın, engelli yurttaşların Anayasal haklarını bilmeleri açısından önemine vurgu yaptı.

Türkiye Görme Engelliler Derneği Genel Başkanı Fatih Karadayı da, çalıştayın düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederek; "Genel merkezi İstanbul’da olup 10 farklı ilde de şubeleşmiş ve 3 bin 500 üyesi olan bir dernek olarak biz varız diyoruz. Bunu üniversitelere, yerel yönetimlere de siyasi partilere de söylüyoruz. Derneğimizin herhangi bir siyasi parti görüşü yoktur. Olmamalı da zaten. Engellilik meselesi siyaset üstü bir meseledir. Engel önce kafa da başlar. Engeller kalkarsa, mesela ekran okuyucu programlarla bilgisayarları, telefonları rahatlıkla kullanabiliriz. 2005 yılında çıkan yasa, şuan engellilerin yüzde 25’ini anca karşılıyor. 3 Aralık’ta engelliler gününü kutluyoruz. Ancak bu yanlış bir uygulama. O gün de engellilerin problemleri konuşulur ve yapılan faydalı çalışmalar varsa bu çalışmalardan dolayı yönetimlere teşekkür edilir. Biz artık otoriteden şunu istiyoruz; Artık engelli, engelsiz herkes her yere rahat erişebilsin. Siyasi partilere sesleniyorum; seçim bildirgenize engellileri tanıyalım ya da engellilik adı altında bir ders koyun. Bu çok faydalı olacak" dedi.

Çalıştay’a konuşmacı olarak katılan bir diğer isim Zafer Partisi Siyaset Akademisi ve Engelli Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı Doç. Dr. Tuğrul Kihtir ise, Türkiye’deki engellilerin sorunlarını ortaya koyduktan sonra, Zafer Partisi’nin engellilere yönelik politikalarını ve çözüm önerilerini içeren Engelli Raporu’nu ana hatlarıyla özetledi.

Kihtir; Türkiye’de engellilerimize harcadığımız para 600 milyon Dolar, Suriyelilere harcadığımız para ise kendi ifadelerine göre 145 milyar dolar. Böyle bir ülke olabilir mi? Benim yarın engelli olmayacağım, sizin olmayacağınız garanti değil. Ben şöyle diyorum, engellileri mutlu olan toplumun, tüm bireyleri güvencededir. Bir ülkenin engellileri mutlu olacak. Biz gören engellileriz, yürüyen engellileriz. Gerçek ruh, gerçek asalet engellilerde… Güç sizde aslında. Engelli vatandaşlarımıza gıpta ediyorum, çünkü düşünüyorlar. Engelsizler ise ne yazık ki düşünmüyor. Düşünmeyen insan, insan değildir. Bizi biz yapan düşünmemizdir” dedi.

Yapılan konuşmaların ardından çalıştay, katılımcıların sorularının yanıtlanmasıyla son buldu.

Zafer Partisi'nin Engelli haklarına, sosyal hayatta ve istihdam da yaşanan sorunlara ilişkin çözüm önerileri sonuç bildirgesinde paylaşıldı.

1. İstihdam Sorunu:
Zorunlu engelli çalıştırma kotaları %3-4’ten %6’ya çıkarılmalıdır.
Zorunlu kotalara uyulup uyulmadığı hem özel hem kamu sektöründe sıkı denetlenmeli ve uyulmaması durumunda yaptırımlar caydırıcı olmalıdır. 
Batı ülkelerinde olduğu gibi, destekli istihdam seçenekleri yürürlüğe konulmalıdır. 

2. Engelli Aylıkları:
Engelli aylığının belirlenmesinde “Hane içinde fert başına düşen gelir” kriteri uygulamasından vazgeçilmelidir.
Engelli birey bağımsız bir hak sahibi olmalı ve engellinin kendi fiili geliri esas alınmalıdır. 
Engelli aylığı güncel temel geçim gereksinimleri dikkate alınarak yeniden belirlenmelidir. Asgari ücret ile eşit veya yakın olmalıdır.
Engelli aylığı hakkı bir sosyal güvenlik hakkıdır. Kaymakamlıklar bünyesindeki Sosyal Dayanışma Vakıfları yerine yeniden SGK kapsamına alınmalıdır.

3. Emeklilik Şartları: 
Engellilerin 15-18 yıl erken emeklilik hakkı mevcuttur. Ancak bu hak çalışan emekliler için, erken emekliliğe zorlanarak, mağduriyete de neden olabilmektedir.
27/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı KHK’nın, çalışan emeklilerin erken emeklilik hakkını zorunlu hale getirerek düşük maaşlı erken emekliliğe sevk ve açlığa mahkum eden engellilik durumu değerlendirilmesine ilişkin 127. maddesi iptal edilmelidir. 
05 Mart 2017 tarih ve 7061 sayılı torba yasa ile 3713 sayılı kanunda değişiklik yapılarak yardımcı hizmetli kadrolarında çalışan malul ve gaziler, öğrenim durumları ne olursa olsun sınavsız olarak memur kadrosuna geçirilmişlerdir. Ancak aynı hak engellilere tanınmamıştır. Tanınmalıdır.

4. Ağır Engellilerin Evde Bakımı:
Evde bakım yapan aile ferdi SGK şemsiyesi altına alınmalıdır. 
Ağır engellilere, özellikle zihinsel engellilere, evde bakım sağlayan aileleri mutlaka desteklenmelidir.  
2022 yılı itibariyle evde bakım maaşı alabilmek için hanede kişi başına düşen gelir 2.565,33 TL’yi geçmemelidir. Bakım hizmeti veren ailelere gelir kotası uygulamasından vaz geçilmelidir. 
Evde Bakım maaşı 2021 yılında 1.798 TL idi, 2022 yılında %50,5 artış ile 2.706 TL oldu. Asgari ücret de %50,5 artış ile 4.253 TL olmuştu. Evde bakım ağır ve 8 saatle kısıtlı olmayan bir iştir. Evde bakım aylığı asgari ücret ile eşit hatta daha yüksek olmalıdır.  
Engelli yurttaşlarımızın maruz kaldığı şiddetin cezaları %50 arttırılmalıdır.
Kamu kurumları tarafından oluşturulan destek hatlarının (Alo 183 Telefon/Whatsapp hattı, Vefa Destek Hattı, Hayat Eve Sığar uygulaması) erişebilirliği arttırılmalıdır. 

6. Eğitim
2021 yılı Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin iç kurumsal dağılımında, engellilerin eğitimiyle görevli Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün payı % 1 düzeyindedir. Arttırılmalıdır.
Sadece engellilere eğitim veren öğretmenlerin değil tüm eğitim camiasının insan odaklı olması ve engelli haklarının bilinmesi, farkındalığı ve uygulanması için uyum programı planlanmalıdır.  
Özel engelli eğitimi verilen öğretmen ve derslik sayısı arttırılmalıdır. 
Özel eğitim okullarında, özel eğitim sınıflarında ve kaynaştırma eğitiminde tüm okul, sınıf ve eğitimcilere engelli haklarına uyum programı uygulanmalıdır. 
Okullarda engellilerin sorunları için 1-2 saatlik seçmeli ders konulmalıdır.

7. Erişebilirlik:
Erişilebilirlikle ilgili olarak var olan yasal zorunlulukların artık ertelenmeden yerine getirilmesi sağlanmalıdır. Uluslararası ve Ulusal TSE standartlarına daha fazla gecikmeden uyulmalıdır.
2011 yılında WDF (World Disability Foundation – Dünya Engelli Vakfı) ve WDU (World Disability Union – Dünya Engelli Birliği) tarafından hazırlanmış USTAD (Universal Standards for Persons with Disabilities - Engelli Kişiler için Evrensel Standartlar) engelli erişebilirlik standartları yaşama geçirilmelidir.
Resmi ya da özel kurumların müşteri hizmetlerinin engellilere göre düzenlenmesi gerekmektedir. 
Akıllı telefon, bilgisayar, vb. engelli vatandaşlarımız tarafından özellikleri itibariyle kullanılan cihazlar için ÖTV indirimi yapılarak satışı yapılmalı, satışı kolaylaştırılmalıdır.
Engelli koordinasyon merkezi kurumalı, STK'lar, Dernekler ve Yerel Yönetim ile koordine edilmelidir.
Yerel yönetimlerde engelli rehberi bulunmamaktadır. Yerel yönetimler tarafından engelli veri tabanı oluşturulmalı ve özellikle mahallelerdeki engelliler kayıt altına alınarak sorunları ile yakından ilgilenilmelidir.
Kurumlar ve STK.'lar engellilerin ulaşımı için üst katlarda değil zemin katlarda bulunmalı, engelli vatandaşlarımızın ulaşımları kolaylaştırılmalıdır.
Zihinsel engelli vatandaşlarımızın yaşam alanları kısıtlandığından ve bu konuda bir proje yapılmadığından ivedilikle zihinsel engelli vatandaşlarımız için yaşam alanları oluşturulmalıdır.

8. Seyahat:
Engellilerin ulusal ve uluslararası yasalarla güvenceye alınmış ulaşım ve seyahat hakları tüm toplu kara, deniz ve hava araçlarında ve maliyet hesabı yapılmadan kesintisiz uygulanmalıdır. 
Şehir içi toplu taşımada kullanılmak üzere engelli kartları bulunmakta fakat engelli vatandaşlarımızın şehir dışına çıktıkları zaman her ilde kullanılmak üzere "Türkiye Kart" şeklinde bir proje ile engelli vatandaşlarımıza tahsis edilecek kartın tüm il ve ilçelerde kullanılması sağlanarak ulaşımdan sorunsuz yararlanmaları sağlanmalıdır.
Engelli vatandaşlarımızın araç alımlarındaki engelli oranı iyileştirilmelidir.
Şehirlerdeki yaşam şartları engellilere uygun şeklinde düzenlenmelidir.
Kaldırımlara araç park edilmesi engellenmelidir.
Kaldırımlarda bulunan ağaç ya da bitkilerin aynı doğrultuda ve engelli vatandaşlarımızın geçişlerine uygun olacak şekilde dikilmesi gerekmektedir.
Engelsiz plaj vb. gibi yerlere girişine rampa konulmalıdır.
Engellilere özel lavabo ve tuvaletlerin sayısı arttırılmalıdır. 

Sonuç
Engellilik durumu sadece engellileri değil tüm toplumu ve tüm yaş gruplarını ilgilendiren bir durumdur.
Engellilik durumu doğumsal ya da kazalar, hastalıklar ve yaşlılık gibi nedenlerle sonradan oluşabilir. Herkes veya en yakını bir gün engelli olabilir veya doğabilir.
Engelli hakları bir sosyal hak ve dayanışma durumudur. 
Engelli yurttaşları mutlu ve güvende olan toplum, aslında tüm bireyleriyle mutlu ve güvende olan bir toplumdur.