Size bir savaşçı’dan söz edeceğim bu hafta.Savaşçı kim mi? Savaşçı iki gün önce aramızdan ayrılan sevgili Doğan Cüceloğlu Hocamız.Türkiye çok önemli bir değerini kaybetti aslında.Ben de çok yakın bir akrabamı,dostumu kaybetmiş kadar üzgünüm. Bidiğiniz gibi yakın hissetmek için,ille de yakın olmak gerekmiyor.
90’lı yılların sonuydu.Hocamızın Türkiyeye döndüğü yıllardı.Pamukkale Üniversitesi’nin bir konferansa davetine katılmıştı.İlk orada dinlemiştim,çocuklarımla beraber.Katılımcılar genellikle öğrencilerdi.
Psikolog,akademisyen, iletişim yazar.Onu anlatmak gerçekten zor.Bilişsel psikoloji,davranışsal psikoloji,iletişim psikolojisi alanında çok sayıda bilimsel makalesi ve kitabı var.Anadolu insanıydı Doğan hoca.Mersinden Amerikaya uzanan başarılı bir eğitim yolcuuğu vardı.
Türkiyede birey odaklı psikolojiyi,kültürel boyuta taşıdı. Bizim insanımızın düşünce, duygu ve davranışlarını inceledi.Kendi tecrübesi ve yaşanmışlığı ile birleştirdi.Toplumumuzdaki kültürel kamplaşmaya vurgu yaptı hep.Çözüm yolarak Hümanizmayı savundu.Toplumsal barışa çok ihtiyacımız olduğu şu günlerde, insanımızın insanca yaşaması için bilgece tavır koydu hep.“Bir Kadın Bir Ses” kitabında,kadınlarımızın yaşadığı sorunları bir kez de o gösterdi bize.”Erkekler ağlamaz “algısıyla büyüyenleri,ağlayarak anlattığı anılarıyla, ters yüz etti. Kendi dönüşüm süreciyle beraber, bu toplumu dönüştürmek için çok çaba sarfetti.
Aslında Türkiye Doğan Cüceoğlu’nu “Savaşçı” romanıyla tanıdı.Onu okuyanlar birer Savaşçı oldular.Çünkü tek kaygısı vardı.İnsan.Bizim insanımız.Bizi bize çok güzel anlattı Doğan Hoca.Bizim bildiklerimizi yaşadıklarımızı bize gösterdi.Yanlışıyla,doğrusuyla.Doğruların üstünde basa basa durdu.
“İçimizdeki Çocuk” kitabıyla içimize yöneltti bizi.Sohbetle,akıcı anlatımıyla,dikte etmeden anlattı bize bizi.Çocukluğun önemiyle,çocuk coskusu ve sevincinin farkına vardık.Yetişkin olmuş,yaşını başını almış,kişilik gelişimi beş yaşında durmuş olan bireyleri,”Yetişkin Çocuklar” kitabıyla anladık.
Bütün bunları yazarken ve söylerken o kadar samimidir ki Doğan Hocamız.Kitaplarında konuşur gibi anlatımıyla olduğunuz yerden başka bir yere anlamlı ve coşkulu bir yolculuk yaparsınız.Kendi hayatını anlatmaktan çekinmez.Annesinin çok küçük yaşta ölümünden sonraki yaşadıklarını.Çocukluğunu bilirisiniz.
İlk kez onun kitabında rastladım, “bitmemiş işler” deyimine.Kendi hayatından örnekle nasıl da çarpıcı ve kalıcı bir şekilde anlatmıştı.İnsanın çocukluğuna ya da geçmişine dönük olarak,kişi ya da olaylarla ilgili takılıp kaldıklarını.”Babamla diyordu.Çok uzun süre kafamdan atamadığım sıkıntılarım vardı.Bu bitmemiş işler beni çok mutsuz ediyordu.En sonunda babamı affetmeye karar verdim” diyerek, “bitmemiş işler” dosyasını zihninde ve ruhunda nasıl kapattığını anlatmıştı.
Doğan Hoca’mız,Anadolu Kültüründe büyüyen,ama hiç kültürüne yabancılaşmamış bir Aydın.O psikoloji bilimini Dünya ölçeğinde incelemiş,araştırmış.Bütün bildiklerini,hem deneyimlemiş hem de bize uyarlamıştı.Toplumsal özeleştirimizi yerinde yapar,bizim her yaptığımızın kötü olmadığının da altını çizrek anlatırdı. Toplumsal davranışlarımızla bizleri yüzleştirmeye çalıştı.Birkaç gün önce sosyal medyada bir programını izlemiştim.Körü körüne yaptığımız davranışlardan söz ediyordu.İlk kez duymuştum “Kültür Robotu” terimini.
Kitapları her kesimden kişiye ulaştı.Anlatmak istediğini bizlere samimiyetle anlattı.Bıkmadan usanmadan,son anına kadar. Tabii ki bu biraç paragrafa sığmayacak koskoca Doğan Hoca’nın yaptığı ve yapmak istedikleri. “Madem insan olduk,bari en iyisini olalım” derdi sık sık.
Son günlerde çok popüler bir ifade var.Hayatına dokunmak diye.Gerçekten Bizim Hayatımıza dokundu. Kızım haber verdi verdi bana.Anne Haberin var mı? Doğan Cüceloğlu vefat etmiş dedi.Kızım ilkokuldayken uzaktan görüp,konferansını izlediği Doğan Cüceloğlunun,Lisede kitaplarını okumuş ve Üniversitede Psikoloji okumuştu. Velhasılı Doğan Hoca bizim de hayatımıza dokundu. Büyük Türkiye Ailemize de yol açtı,ışığıyla yol gösterdi. Deyim yerindeyse,bu toplum onun öğrencisiydi.
Son kitabı “Var mısın” Güçlü Bir Yaşam İçin Öneriler en kısa zamanda okumam gereken kitaplardan.
Sevgili Doğan Cüceloğlu’nu,Rahmet ve minnette anarken,sözlerimi onun,Savaşçı kitabından dizelerle bitirmek istiyorum.
Seni diğerlerinden farksız yapmaya
Bütün gücüyle gece gündüz çalışan bir dünyada,
Kendin olarak kalabilmek,
Dünyanın en zor savaşını vermek demektir.
Bu savaş bir başladı mı, artık hiç bitmez!...
