Serdar Kaya / Sağlık Olsun

Vajinal Sarkma nedir?

Serdar Kaya / Sağlık Olsun

  • 3695

Pelvik organların vajinal duvarlardan fıtıklaşarak aşağıya doğru kayıp bombeleşerek vulvadan dışarıya çıkmasına sarkma denir. İdrar torbasının vajen ön duvardan fıtıklaşarak sarkmasına Sistosel denilir. Rektumun vajen arka duvarından fıtıklaşarak sarkmasına Rektosel denilir. Rahimi tutan asıcı bağlarının gevşemesiyle sarkıp vajenden dışarı fıtıklaşmasına Desensus –Prolapsus Uteri denir.  Rahim alınmış hastaların vajen tepe noktasının aşağıya fıtıklaşarak sarkmasına Cuff prolapsusu –Enterosel denilir.  
Genital bölge kısımları birbirleriyle bağlantılı olduğu için çoğu zaman bu defektler 2’li 3’lü kombinler olarak görülür. Örmeğin izole sistosel gibi izole değil de daha çok sitorektosel veya sistosel + desensus uteri gibi… Bir de sarkmanın dereceleri vardır. Sarkan kısmın kızlık zarına olan mesafesine göre 1. derece ve 2. derece sarkmalar hafif ve orta derece sarkmalardır. 3. ve 4. derece sarkmalar orta ev ileri derece sarkmalardır. Total prolapsus ise örneğin rahimin tamamen dışarıda olması halidir. Sarkan kısım el ile içeri itilince içeri geri girse bile en ufak bir ıkınma veya öksürme halinde tekrar dışarı çıkar. Total prolapsusun bir ileri formu da elle içeri itilememesi halidir. Bunun da bir ileri formu dışarı total çıkan rahimin idrar yollarına kink yapması neticesinde idrar birikmesi ve böbreklere kadar idrar yolları genişlemesi ve de böbrek fonksiyonlarında azalmadır.
Vajinal genişleme, bollaşma nedir?
Vajina bebeğin doğumuna imkan verecek kadar esneyip genişleyebilen bir organdır. Doğumlardan sonra vajen eski sıkılığına her zaman geri dönmeyebilir. Normal doğum sayısı arttıkça ve yaş ilerledikçe vajende bollaşma ve genişleme hissi daha da artabilir. İlişkide çiftlerin her ikisinde birden hissetmenin ve orgazm ’ın azalması, gaz çıkma hissi, idrar kaçırma, sarkma ve sarkan yapıların teharette ele gelmesi de genişleme bulgularına eşlik edebilir. Bu şikâyetler kişinin özgüvenini ve de aile hayatını etkileyebilir. 
Tedavisi: 
Birbiri ile çoğu zaman iç içe geçmiş bu iki tablonun da etkin olan tedavileri ağırlıklı olarak cerrahidir. Bu ameliyatlar özellikle organ çıkartılması yapılmadan yapılanlarında yaklaşık 20-40 dakika sürer. Hastalar aynı gün taburcu olup eve gidebilirler. 4-5 gün içinde de işe dönülebilir. 40 gün beraberlikten kaçınılmalıdır.
Sistosel Onarımı:
Vajen ön kısmından sarkmış olan idrar torbasının eski yerine geri alınıp mesane ile vajina arası fasyanın onarılması ile yapılır.
Rektosel Onarımı:
Vajen arka duvarından sarkmış olan rektumun eski yerine geri alınıp rektum ile vajina arası fasyanın onarılması ile yapılır.
Vajinoplasti: 
Vajen genişliğinde Vajinoplasti operasyonu yapılır. Özünde sisto-rektosel onarımına benzer teknikler ile ve ameliyata perinoplastinin de eklenmesiyle yapılır. Bu ameliyat ile ideal olan 2 parmak genişliğe kadar vajen daraltılıp sıkılaştırılmış olur. 
Perinoplasti:
Epizyotomi dikişi ile yapılmış olan normal doğumlardan sonraki eski epizyotomi dikiş yeri skar dokularının çıkarılması ve perindeki yırtıklarının onarılmasıdır.
Vajinal histerektomi:
Sarkmış olan rahimin vajinal yoldan çıkartılmasıdır. Bu ameliyat organ çıkartılmasını da içerdiği için ameliyata eşlik edebilecek olan sisto-rektosel onarımı ile birlikte ameliyat süresi 1,5 saate uzayabilir ve hastanın 1-2 gün hastanede yatması gerekebilir.
Sakrokolpopeksi:
Sarkmış olan rahimin alınması yerine rahim-ağzı hizasından; rahimin sakrumun promontoryum hizasından omurga önü ligamanlarına match ile fikse edilmesine denir. Ameliyat laparoskopik kapalı olarak da yapılabilir. Ameliyat süresi 1,5-2 saat olabilir ve hastanın 1 gün hastanede yatması gerekebilir. 
Lateral Suspansiyon:
Sarkmış olan rahimin alınması yerine rahim-ağzı hizasından; rahimin ligamantum latum ve round ligamanlar içinden geçirilen match ile pelvis yan duvarlarına fikse edilmesine denir. 
Sakrospinöz ligaman fiksasyonu:
Sarkmış olan rahimin alınması yerine rahim-ağzı hizasından rahimin sakro-spinöz ligamana emilmeyen dikişler ile fikse edilmesine denir. Ameliyat vajinal yoldan yapılır. Ameliyat süresi yaklaşık 1 saat olabilir. 
Manchester Operasyonu:
Elangasyo colli denilen rahim ağzının uzayıp sarkmasına yapılan rahim ağzı kısaltılması ameliyatıdır. Ameliyat süresi yaklaşık 1 saat olabilir. 
Lefort Kolpokleizis Operasyonu:
Total prolapsus uteri gibi çok ileri düzey sarkması olan; çok ileri yaşta olup eşi olmayan ve ameliyat süresinin uzunluğu ile genel anesteziyi kaldıramayacak durumdaki hastalarda vajenin kalıcı olarak kapatılması tercihinde yapılabilecek bir ameliyattır. 
TOT sling askı ameliyatı:
Eğer sarkmaya öksürmekle gülmekle olan idrar kaçırması da ekleniyor ise sarkma ameliyatlarına ek TOT sling askı işleminin de eklenmesiyle hastanın idrar kaçırma şikâyeti de düzeltilebilir. 
Labioplasti:
Vajinoplastiye ek iç dudak asimetrik hipertrofisi, büyümesi, sarkması da eşlik ediyor ise operasyona labioplasti iç dudak estetiği ameliyatı da eklenebilir. 
Cerrahi harici yapılabilecekler:
Kegel egzersizleri: Vajen kasları sıkılaşması ve istemli kontrolünü arttırmayı sağlar. Doğumun kolaylaşmasından tutun da idrar kaçırmasının önlenmesi veya azaltılmasına ve orgazm artmasına kadar pek çok faydası vardır.
Genital PRP : Vajinal submukozal dokulara yapılacak PRP kök hücre tedavisi ile dokuların kollajen ve elastikiyetinin arttırılmasıyla sıkılaşması ile birlikte  G spot uygulanması ile cinsel istek artması açısından kullanılabilir. Üretra altı uygulamalar ile idrar kaçırması azaltılmasında fayda gösterebilir.  PRP’nin ameliyat kadar kuvvetli tedavi özelliği yoktur. 
Genital Laser veya radyofrekans tedaviler: Vajen sıkılaşması, idrar kaçırma ve istek arttırıcı tedaviler açısından kullanılabilir. Laser ve radyofrekans tedavilerinin de ameliyat kadar kuvvetli tedavi edici özelliği yoktur.
Pesser uygulamaları: Rahim sarkması olan hastalarda, hastanın genel durumu ameliyat olmasına müsaade etmezse veya ameliyat olmaktan çekinen hastalarda vajinal pesser sonda uygulamaları ile rahim vajen içinde yukarıda sabitlenebilir ve aşağı sarkması engellenebilir. Pesser vücut ile reaksiyon vermeyen plastik benzeri malzemeden üretilmiş bir nevi protez özelliği olan yuvarlak halka şeklinde yapılardır. Günlük çıkarılıp temizlenip tekrar yerleştirilmesi açısından, hastanın da çıkartıp takmayı öğrenmesi ve bakımlarını yapması gerekir.
Sonuç olarak: Hastaların önemli bir kısmı utandığı için doktora hiç gitmemekte; doktora gitse bile bu şikâyetlerinden bahsetmemektedirler. Bir çok hasta kolayca bu şikâyetlerinden kurtulabilecek iken doktora gitmeyerek kendilerini bu hastalıklara mahkum yaşamaya devam etmektedirler.  
Kişiye özel seçilecek doğru yaklaşımlarla hastalar bu şikâyetlerinden kurtulabilirler..
 

Yazarın Diğer Yazıları