Son zamanlarda çokça merak edilen Glutatyon Nedir?
Serdar Kaya / Sağlık Olsun
- 1706
Glutatyon, reaktif oksijen türlerini modüle etmeye yardımcı olan önemli bir hücre içi antioksidandır. Glutatyon ayrıca, iskelet kasının atletik antrenmana adaptasyonunda yer alan bazıları da dahil olmak üzere, hücresel sinyalleşme ve transkripsiyon süreçlerinde önemli bir rol oynayan bir aminoasittir.
Bu işlevlere dayanarak, bazı araştırmacılar, takviye veya artan sentez yoluyla artan glutatyon konsantrasyonlarının atletik performansı artırabileceğini öne sürmüşlerdir.
Glutatyon, glutamat, sistein ve glisin aminoasitlerinden sentezlenir. Bununla birlikte, glutatyon veya onun amino asit öncüleri ile takviyenin atletik performansı iyileştirdiğine dair ikna edici, yüksek kaliteli kanıtlar henüz yoktur
Bu nedenle, henüz araştırma denemeleri aşamasında kullanılmaktadır.
Egzersiz öncesi glutatyon konsantrasyonları düşük olan bireyler, daha yüksek olanlara kıyasla, egzersizle artan oksidatif stresi karşısında fiziksel performanslarında azalma beklenir. Ön araştırmalar, yüksek bazal konsantrasyonların, böyle bir egzersizi takiben reaktif oksijen türlerinin etkilerini tamponlayabildiğini ileri sürmektedir. Bununla birlikte, çok az araştırma, glutatyon takviyesinin egzersiz performansı üzerindeki etkisini doğrudan araştırmıştır.
Glutatyon konsantrasyonları yaşla birlikte azalır ve azalan serum konsantrasyonları kötü sağlık ile ilişkilidir. Bu nedenle HİV, tip 2 diyabet ve kanser gibi kronik tıbbi durumları olan bazı hastalıklarda takviye için kullanımı popülerdir; ancak faydalı olduğuna dair yüksek kaliteli kanıtlar henüz yoktur.
Mide sindirim enzimleri glutatyonun etkisini sınırlayabilir. Bu enzim etkilerini atlatmak için glutatyon lipozomlar içinde ağızdan, parenteral, transdermal veya nebulize formlarda kullanılabilir.
Kurkumin, selenyum, C ve E vitaminleri ve N-asetilsistein gibi pigmentler, mineraller, vitaminler ve ilaçlar da endojen glutatyon üretimini artırabilir.
Glutatyon içeriği yüksek besinler arasında sarımsak, brokoli, kuşkonmaz, avokado, ıspanak ve zerdeçal bulunur.
Glutatyon’un yan etkileri:
Glutatyon takviyesinin yan etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir. Mide krampları, mide bulantısı, karın şişkinliği ve alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir.
Kronik Glutatyon takviyeleri, serum çinko konsantrasyonlarında azalma ile ilişkilendirilmiştir.
Solunan glutatyonun astım ataklarını tetiklediği bildirilmiştir.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), enjekte edilebilir formlar hazırlamak için kullanılan glutatyon tozlarının miyalji, artralji, mide bulantısı, kusma ve hipotansiyona neden olabilecek büyük miktarlarda endotoksin içerebileceği konusunda uyarılar yayımlamıştır.
Gebeler, emziren anneler ve çocuklar üzerinde yapılmış yeterli çalışma bulunmadığı için uygulanmamaktadır.
Sonuç olarak: Takiviye olarak umut veren Glutatyon düzenli kullanımı ve etkinliği ve yan etkileri konusunda yeterli çalışmalar yoktur. Glutatyon kullanmak isteyen hastalar bunun bilinciyle takviyelerini planlamalıdırlar. Bu konuda yapılan çalışmalar arttıkça kullanımı yaygınlaşacak gibi görünmektedir.