Rahim Ağzı Kanseri Nedir?

Rahim Ağzı Kanseri Tarama İle Önlenebilen ve Erken Teşhisi Mümkün Olan Bir Kanserdir.

Rahim ağzı, rahim gövdesi ile vajenin birleşim kısmıdır. Rahim ağzı kanseri, rahim ağzındaki ektoserviksden endoservikse geçiş bölgesi olan transformasyon zonundaki normal hücrelerin özellikle cinsel temas ile bulaşabilen HPV virüsü nedeniyle anormal hücrelere dönüşmeye başlaması ve aradan geçen yıllarda bu durumun ilerleyip kontrolden çıkmasıyla meydana gelir. Rahim ağzı kanseri tarama ile önlenebilen ve erken teşhisi mümkün olan bir kanserdir.

Rahim Ağzı Kanseri Neden Olur?

Hemen hemen tüm rahim ağzı kanserlerine, ciltten cilde temas veya cinsel temas ile bulaşan HPV (insan papilloma virüsü) adı verilen bir virüs neden olur. 

HPV nedir?

HPV (insan papilloma virüsü) Papillomavirüs cinsini oluşturan çift sarmallı DNA virüsleridir. Doku tropizmlerine göre kutanöz veya mukozal kategorilere ayrılabilen 200'den fazla HPV tipi vardır. Bu virüsler siğiller, rahim ağzı kanseri, baş -boyun -gırtlak kanseri, anal kanser ve penis kanseri yapabilir. 

Başlıca tipleri şöyledir:
Yüksek onkojenik veya kanserle ilgili tipleri: Tip 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 69, 82’dir.
Düşük riskli onkojenik olmayan tipleri: Tip 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 72, 81’dir. 

Rahim Ağzı Kanseri Bulguları Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri erken dönemde hiçbir belirti vermeyebilir. Başlangıçta belirtisiz seyredebilen rahim ağzı kanseri ilerleyen zamanda; cinsel ilişki sırasında ya da sonrası kanama, cinsel ilişki sırasında ağrı, vajende doluluk veya kitle hissi, düzensiz, adet dışı kanama, postmenapozal kanama, kanlı akıntı, pis ve kötü kokulu akıntı, bel ve kasık ağrısı belirtileri arkasındadır. Bu tarz belirtiler genellikle rahim ağzı kanseri olmayan koşullardan kaynaklanabilir ama gene de böyle şikayetler olduğunda mutlaka jinekolojik muayene yapılmalıdır. Daha ilerlemiş rahim ağzı kanseri olgularında ise idrar güçlüğü, kasık ve yan ağrıları, yoğun kemik ağrıları ve kilo kaybı gibi bulgular görülebilmektedir.  

Rahim Ağzı Kanseri Taraması ve Erken Teşhisi Nasıl Yapılır?

Yıllık bakılan PAP smear test ve 30 yaş üzerinde 5 yılda 1 bakılan HPV test rahim ağzı kanseri için bakılan tarama testleridir. 

Bu testler nasıl yapılır? Vajinal muayene sırasında vajina içine kayganlaştırıcı jel sürülmüş steril bir spekulum yerleştirildikten sonra bir fırça, rahim ağzındaki ektoserviksden endoservikse geçiş bölgesi olan transformasyon zonuna sürülür. PAP smear testinde mikroskop altında fırça üzerindeki hücreler incelenir. HPV testinde de laboratuvarda HPV virüs DNA’sı var mı diye bakılır ve varsa HPV virüs tiplerine bakılır. 

Test sonuçları anormal gelirse Kolposkopi adı verilen x40 kat büyütmeli ışıklı bir büyüteç kullanılarak rahim ağzına %3 asetik asit sürülerek renk değişimi olan anormal olduğu düşünülen şüpheli alanlardan biyopsiler alınır.  

Rahim ağzında kanser öncesi olan hücreler bulunursa rahim ağzının anormal olduğu düşünülen kısmı LEEP veya konizasyon ile çıkarılması gerekebilir. 
Bazı hastalarda ise bu hücreleri zamanla değişip değişmediklerini görmek için yakından izlem gerekebilir. 

Rahim Ağzı Kanseri Önlenebilir mi?

Evet

Jinekolojik muayene ile kolayca yapılabilen PAP smear ve HPV test gibi gelişmiş tarama programları ile rahim ağzı kanseri önlenebilir. Bu sebeple özellikle gelişmiş ülkelerde rahim ağzı kanseri görülme sayıları çok azdır. 

Ayrıca kanser öncesi hücrelerin de LEEP veya Konizasyon ile tedavi edilmesi de onların rahim ağzı kanserine dönüşmesini engelleyebilir.

Hemen hemen tüm rahim ağzı kanserlerine, ciltten cilde temas veya cinsel temas ile bulaşan HPV (insan papilloma virüsü) adı verilen bir virüs neden olur. İnsanlara HPV virüs bulaşmasını önleyen aşılar artık mevcuttur. Bu aşılar 9-26 yaş arası kız çocuklarına 0. Ay 2. Ay ve 6. Ayda 3 doz şeklinde yapılarak en sık kansere sebep olabilen HPV tip 16 ve HPV tip 18 başta olmak üzere çeşitli tip HPV virüslerine karşı korunma sağlanabilmektedir. Bu aşı kadınlar için olduğu gibi erkekler için de mevcuttur. Bir kişinin cinsel ilişkiye başlamadan önce HPV’ye karşı aşılanmış olması en iyi sonucu verir. Ancak daha önce cinsel ilişki yaşanmış hastalarda da HPV aşısı HPV virüsüne karşı korunmak için yardımcı olabilir. 

Rahim Ağzı Kanseri Evrelemesi Nedir?

Rahim ağzı kanseri tanısı konulan hastaların evrelenmesi gerekir. Evreleme kanserin ne kadar yayıldığını öğrenmelerinin ve doğru tedavinin planlanmasının bir yoludur. Ön evreleme MR, tomografi, Pet CT gibi görüntüleme görüntüleme yöntemleriyle yapılır. Ameliyat olabilen hastalarda ise tam bir evreleme cerrahi sonrasında tamamlanmış olur.  
Kanser evrelemesi, doktorların en doğru tedaviyi verebilmesi için gereklidir. 
Tedavi planı: büyük ölçüde kanserin evresine, hastanın yaşına, diğer sağlık sorunlarına ve gelecekte hamilelik istenip istenmediğine göre düzenlenir.

Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Rahim ağzı kanseri tedavisi ameliyat, bazı olgularda en az ameliyat kadar etkili olabilen radyoterapi, ve seçili olgularda kemoterapi şeklinde yapılır. 

Klasik rahim ağzı kanseri ameliyatında rahim ağzının yanlara doğru pelvik yan duvarlara kadar olan yumuşak dokuları da içerecek şekilde rahimin genişçe alınması, vajinanın üst kısmının alınması ve pelvik lenf nodlarının da çıkartılmasını içerir ki buna "radikal histerektomi" denir.
Eğer hamilelik isteniyor ise rahim ağzının tamamının veya erken evrede rahim ağzının bir kısmının Konizasyon ile alınması ancak rahmin yerinde bırakılması şeklinde bir operasyon uygulanabilir. Eğer bölgesel radyoterapi planlacak ise over transpozisyonu ile yumuırtalıklar olası radyoterapi bölgesinden uzaklaştırılarak- taşınarak yumurtalar böylece korunmuş olur.    

Radyoterapi özellikle brakiterapi denilen vajinal yoldan radrasyon verilmesi ve karından pelvik radyoterapi ile kanser hücrelerinin öldürülmesidir.

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya büyümelerini durduran ilaçlar için kullanılan tıbbi terimdir. Rahim ağzı kanseri radyoterapiye çok duyarlı olduğu için kemoterapi nadiren tercih edilir. 

Rahim Ağzı Kanser Tedavisi Sonrası Gebelik Mümkün mü?  

Eğer gelecekte bebek isteği olacak ise tedavi öncesinde fertiliteyi koruyucu tedavi seçenekleri açısından mutlaka doktorunuz ile konuşulması gerekir. 
Uygulanacak tedaviye bağlı olarak, rahim ağzı kanseri tedavisi gördükten sonra da hamile kalınabilir. 
Rahim ağzının tamamının veya erken evrede rahim ağzının bir kısmının Konizasyon ile alınması ancak rahmin mutlaka yerinde bırakılması şeklinde bir operasyon uygulanabilir. Eğer bölgesel radyoterapi planlanacak ise over transpozisyonu ile yumurtalıklar olası radyoterapi bölgesinden uzaklaştırılarak- taşınarak yumurtalar böylece korunmuş olur.    

Rahim Ağzı Kanser Tedavisi Sonrası Ne Zaman Gebe Kalınabilir?

Vücudun iyileşmek için zamana ihtiyacı olması nedeniyle genellikle genellikle tedavi sonrası 6 -12 ay civarı beklenmesi uygun olur.

Rahim Ağzı Kanser Tedavisi Sonrası İzlem Nasıl Olur?

Tedaviden sonra, kanserin geri gelip gelmediğini görmek için sık kontroller gerekmektedir. Muayene, tümör markırları, PAP smear testleri, röntgen ve diğer görüntüleme çalışmaları kullanılabilir.

Eğer tekrarlarsa, nüks ederse, yayılırsa daha fazla ameliyat, radyasyon veya kemoterapi gerekebilir.

Sonuç olarak: Tedavi, ameliyat seçenekleri, avantajları, beklentileri, riskleri, tedavi sırasında olası herhangi bir yan etki veya problem hakkında da doktorunuzla sürekli konuşulmalıdır. Jinekolojik onkoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve tüm önerilerine uyulması gerekmektedir.  Erken teşhisi, taraması ve aşı ile de önlenmesi mümkün olan rahim ağzı kanserine karşı toplumsal farkındalık yaratılması da çok önemlidir. Yaşa bakmazsızın her kadın yılda bir kez Jinekolojik- Kadın doğum muayenesi yaptırmalı ve pap smear testi aldırmalıdır.