Serdar Kaya / Sağlık Olsun

PREEKLAMSİ (GEBELİK ZEHİRLENMESİ) NEDİR?

Serdar Kaya / Sağlık Olsun

  • 9441

Gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan 4 saat ara ile sağ koldan ölçülen en az iki tansiyonun 140/90 mmHg ve üzerinde seyretmesi ve buna aşağıdakilerden birinin eklenmesine gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) denilir.

İdrarda protein atılımı (proteinüri) anlık idrarda ++ ve daha fazla veya 24 saat içerisinde 300 mg ve daha fazla olacak şekilde olması

Kan pıhtılaştırma hücreleri (platelet-trombosit) sayısında azalma (<100.000/microLitre)

Serum börek fonksiyon testi: kreatinin: >1,1 mg/dl üzerine çıkması

Karaciğer enzim yüksekliği (üst limitin 2 katına çıkması)

Akciğer ödemi

Beyin ve görme ile ilgili semptomların olması:

Yeni başlayan, başka nedeni olmayan, rutin ağrı kesicilerle azalmayabilen şiddetli başağrısı,

Görme bulanıklılığı, yanıp sönen ışık, kıvılcım çakmaları, uçuşan karıncalanmalar, skotom (görüş kaybı noktaları- alanları)

 

Kronik hipertansif hastalarda 20. Gebelik hafta sonrası yeni başlayan proteinüri olması veya önemli uç organ disfonksiyonu olması durumuna süperimpose preeklamsi denilir. Bu durum daha erken başlarsa süperimpose preeklampsinin kötüleşmesinden bahsedilir ve olay 20. Gebelik haftası üzeri daha ciddi seyredebilir.

 

Gebeliğe bağlı bir hipertansif hastalığa (preeklapmsi, gebeliğe bağlı hipertansiyon veya HELLP sendromu) nöbet geçirme (konvülsüyon) de eklenirse Eklampsi denilir.

 

Mikroanjiopatik hemolitik anemi (periferik yaymada şistositlerin görülmesi, total bilirubin:>1,2mg/dl, haptoglobulin: <25mg/dl), kan pıhtılaştırma hücreleri (platelet- trombosit) sayısında azalma (<100.000/microLitre) ve karaciğer enzimleri üst limitin 2 katına çıkmasına HELLP sendromu denilir.

 

Eğer tansiyon 160/110 mmHg ve üzerinde seyrederse tanı koymak için dakikaların bile büyük önemi vardır.

 

Preeklampsisi var olan bir hastada eğer tansiyon 160/90 mmHg ve üzerinde seyrederse; veya beyin ve görme ile ilgili semptomlar varsa; veya karaciğer enzimleri üst limitin 2 katına çıktıysa; veya kan pıhtılaştırma hücreleri (platelet- trombosit) sayısında azalma (<100.000/microLitre); veya kreatinin: >1,1 mg/dl üzerine çıkarsa veya akciğer ödemi gelişirse bu durum gebelik zehirlenmesinde tablonun ciddileştiğini (ciddi preeklampsi) gösterir.

 

Farkedilmeyip, tedavi edilmediği takdirde, hamile ve anne karnındaki bebek için ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

 

PREEKLAMSİ (GEBELİK ZEHİRLENMESİ) NASIL OLUR?

Temelde yatan sorun; varsa diabet- hipertansiyon, bağışıklık sistemi ve genetik yatkınlık, damar içi endotel hasarı ile rahim yatağını döşeyen ince kıvrık arterlerin daralması ile bu durumun tetiklenmesidir.

 

PREEKLAMSİ (GEBELİK ZEHİRLENMESİ) RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Aile öyküsünde gebelik zehirlenmesi olması

Kronik hipertansiyon hastaları

Önceki gebeliğinde hipertansiyonu olan anneler

Diabet ve gebelik şekeri

Aşırı kilo

Kronik böbrek hastalığı

Sistemik Lupus Eritromatozis (romatolojik otoimmün bir hastalık)

İkiz, üçüz- çoğul gebelikler

İlk gebelik

Dört ve üzerinde doğum yapan anneler

20 yaş altı, 40 yaş üstü anne adayları

 

PREEKLAMSİ (GEBELİK ZEHİRLENMESİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Yüksek tansiyon

Ani kilo artışı,

Yüzde şişlik, ödem

Elde parmaklarda ödem, yüzüğün dar gelmesi

Bilinç bulanıklığı

Sağ üst kadran (karaciğer loju) Karın ağrısı

Ani görme bozukluğu, Görme bulanıklılığı, yanıp sönen ışık, kıvılcım çakmaları, uçuşan karıncalanmalar, görüş kaybı noktaları

Şiddetli başağrısı,

İdrarda azalma

Bbulantı, kusma

Keyifsizlik

Nefes Darlığı

Aşırı yorgunluk, keyifsizlik ve halsizlik hissedilir.

Hafıza sorunları ve unutkanlık yaşanır.

Bebek hareketlerinde fark edilir bir azalma olur.

 

Rutin gebelik takiplerinde her vizitte tansiyon ölçümü ve kilo ölçümü çok önemlidir. Tansiyon yüksek gebeler ise her gün gün içinde birkaç kez tansiyon ölçülüp kaydetmeli; yüksek ölçüldüğünde ise doktoruna bilgi vermelidir.

 

PREEKLAMSİ (GEBELİK ZEHİRLENMESİ) TEDAVİSİ

Preeklampside tek gerçek tedavi bebeğinizin doğumudur. Gebelik zehirlenmesi hafif düzeyde yaşanmaktaysa bebek ve anne adayının yakından takip edilmesi yeterlidir. Bu süreçte kan değerleri incelenirken, tansiyonun normal değerlere inmesi için çeşitli tedaviler planlanır. Ancak durum şiddetli bir düzeye gelmişse ve bebeğin dış ortamda hayatta kalabileceği düşünülüyorsa, hiç vakit kaybetmeden doğum gerçekleştirilir. Ağır preeklampsi de dahil olmak üzere tüm hipertansiyon olgularında plasenta çıktığı andan itibaren iyileşme süreci başlar. . Şiddetli gebelik zehirlenmesi durumlarında eklampsi gelişmemesi adına anne adayına magnezyum tedavisi yapılır. Doğum sonrası özellikle ilk 24 saatte de eklampsi gelişme ya da tekrarlama riski devam ettiğinden tedavi ve mutlaka çok sıkı takiplerinin yapılması gerekmektedir.

 

 

Yazarın Diğer Yazıları