Serdar Kaya / Sağlık Olsun

''PLASENTA PREVİA'' BEBEĞİNİN EŞİNİN AŞAĞIDA OLMASI NEDİR?

Serdar Kaya / Sağlık Olsun

  • 89675

‘’PLASENTA PREVİA’’ BEBEĞİNİN EŞİNİN AŞAĞIDA OLMASI; NEDİR?
Bebeğin beslendiği damarları içeren plasentanın rahim ağzında yerleşmesine plasenta previa; yani bebeğin eşinin aşağıda olması denir.
Plasenta Previa Çeşitleri Nelerdir?
Plasenta, rahim ağzı iç kısmı olan internal osu tam kapatırsa komplet plasenta previa denir.
Plasenta internal os sınırında ise plasenta previa marjinalis denir.
Plasenta ile internal os arası mesafe 2cm altında ise plasenta previa low-lying denir.

En olası riskleri: 
Ciddi kanama ve kan nakli ihtiyacı
Erken doğum
Sezeryan doğum
Plasenta previa, plasenta akreata (plasenta rahim kası içi dokusunda ve nadiren de daha ötesinde olması ve yapışması) birlikteliği ihtimali. Bu durum önceki sezeryan sayısı arttıkça daha da artar. (ilkinde %3, ikincide %11, üçüncüde %40, dördüncüde %61 ve 5. sezeryanda %67 görülme riski vardır.) Bu hastalarda çok nadir de olsa doğumda rahim alınma ihtimali de olabilir.

20. gebelik haftası üzeri kanamalarda mutlaka akla gelmelidir. 20. Gebelik haftası üzerinde Ultrason bakmadan parmakla muayene eğer plasenta previa var ise ciddi kanama yapabilir. 

Kimlerde Daha Fazla Görülür?
-Önceki gebeliğinde de plasenta previa olanlarda %4-8 tekrarlar
-Önceki gebeliği sezeryan olanlarda ve bu risk sezeryan sayısı arttıkça daha da artar
-İkiz ve Üçüz gebeliklerde 
-Önceki geçirilmiş rahim ameliyatı olanlarda
-Sigara içenlerde
-Anne yaşı ileri olanlarda
-Öncelik gebeliklerinde düşük hikayesi olanlarda daha fazla görülür

Plasenta Previa Niçin Kanar?
-Rahim kasılmalarında
-Rahim büyüdükçe rahim ağzı ve rahim alt kısmı ve plasenta arasında ayrılma olması ile
-İlişki sonrası veya muayene sonrası da olabilir.
Kan Anneden mi Bebekten mi Kaynaklanır?
-Kanama çoğunlukla villus arası boşluktan yani; anne kaynaklı olarak kanar.
-Nadiren terminal villilerde parçalanma olursa kanama bebek kaynaklı kanama da olabilir.

Plasena Previa Kendiliğinden Düzelir mi?
16-20. gebelik haftalarında ultrason ile bakılan her 6 gebeden birinde plasenta previa bulgusu var iken; Plasenta previa gebelik haftası ilerledikçe kendiliğinden %90 düzelir. 
Anterior plasenta previa; posteriora göre daha çok düzelir. 
Alaouini ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada 32. gebelik haftası üzeri low-lying plasentası olan ve plasenta internal os arası mesafe 1cm ‘den fazla olanlarda 35. gebelik haftasında ultrason ile bakıldığında; hastaların %88’inde plasentanın internal ostan 2cm yukarıya çıkıp düzeldiği izlenmiştir. 
Plasenta Previa Kimlerde Düzelmez?
28. gebelik haftası üzeri plasenta previa sebat ediyor ise ve plasenta rahim ağzı iç kısmını 2,5cm geçti ise plasenta previa düzelmez. 
Posterior anteriora göre daha az düzelir.
32. gebelik haftası üzeri low-lying plasentası olan ve plasenta internal os arası mesafe 1cm ‘den az olanlarda 35. gebelik haftasında ultrason ile bakıldığında; hastaların %91’inde plasentanın internal ostan 2cm yukarıya çıkmadığı ve düzelmediği izlenmiştir. 
Plasenta Previa Nasıl Bulgu Verir?
20. hafta üzerinde %90 ağrısız vajinal kanama ile bulgu verir.
%10-20 vakalarda ise rahim kasılması, ağrı ve rahim kasılması beraber olur ki; bu durum plasenta ayrılması ‘’dekolman’’ bulgularına benzer.
Hastaların %30’u ilk 30 haftada kanar: bu hastalar kan nakli, erken doğum ve perinatal kayıp ihtimali açısından 30 hafta üzeri kanayanlara göre daha fazla risklidirler.
Hastaların %30’u 30-36. gebelik haftaları arası kanarlar.
Hastaların %30’u 36. hafta üzerinde ilk kez kanar.
Hastaların %10’u ise hiç kanamadan doğum zamanına kadar ulaşır.
 
Doğum öncesi kanama sıklığı ve kan nakli ihtiyacı arttıkça acil sezeryan ihtimali de artar.
Anterior plasenta previa; posterior veya lateral plasenta previaya göre daha hem doğum öncesi dönemlerde hem de sezeryan sırasında daha fazla kanar.
Hangi sebeple olursa olsun doğum öncesi kanama; erken doğum ve amniyon zarı yırtılması için bir risk faktörü oluşturur.
Plasenta Previa’da Transvajinal Ultrason Yapılabilir mi?
Evet yapılabilir. 
Parmakla plasenta ellenmesi ciddi kanama yapabilse bile; çok dikkatlice yapılan transvajinal ultrason ile plasenta tutunma yerlerine ve rahima ağzı uzunluğuna bakılmasında ise sakınca yoktur.
Bazı hastalarda translabial ultrason da bakılabilir.

Plasenta Previa Tedavisi
Yakın ultrason ile izlem gerekir.
İlişki kısıtlanması, fiziksel aktivite ve seyahat kısıtlanması gerekebilir.
Kan nakli ve hastanede yatış ihtiyacı olabilir.
Hastaneye hemen ulaşılabilir durumda olunmalıdır.
Gebelik haftasına göre bebek akciğer gelişimi için gerekli tedavi planlanır.
Acil durumlara ve acil bir sezeryan ihtimaline hazırlıklı olunmalıdır. 
36. hafta 38 hafta arası sezeryan planlanmalıdır.

Yazarın Diğer Yazıları