Kan Uyuşmazlığı Nedir?

Gebelikte Rh Uyuşmazlığı Nedir?
Kan grupları tipleri kan hücrelerinin yüzeyindeki küçük moleküllere dayanır. Bir kan grubuna sahip biri farklı bir kan grubuna sahip birinden kan aldığında, bağışıklık sistemi tepki gösterir. Bu tepkiye ABO uyuşmazlığı denir. Kan grupları uyuşmazlığı hem ABO, hem de Rh uyuşmazlığında oluşur. Bu uyuşmazlık anne bebek arasında da olabilir. Gebelikte anne kan grubu rh – (negatif) ve baba kan grubu da rh + (pozitif) olunca; bebeğin de kan grubunu klasik testler ile anne karnında net olarak bilemeyeceğimizden dolayı gebelikte rh uyuşmazlığı olması durumu söz konusu olur. 

Rh Pozitif Kan Nedir?   Rh Negatif Kan Nedir?
Bebek kanı alyuvarları üzerinde D antijen pozitif olunca kan grubu Rh pozitif’tir;  bebek kanı alyuvarları üzerinde D antijen pozitif olunca kan grubu Rh pozitif’tir

Kan Uyuşmazlığı Tarama Testi Nedir?
İndirect coombs testi pozitifliği ve titresine göre testin yalancı pozitifliği de göz önünde bulundurularak kan uyuşmazlığı var denilebilir.        
Etkilenme olmayan komplike olmayan vakalarda indirekt coombs test gebelik belli olunca ve 28. Gebelik haftalarında bakılmalıdır. Aylık kontrollerde de etkilenme şüphesi varlığında takiplerde bakılmaya devam edilmelidir.                       

Rh İmmunizasyonu Etkilenmesi Nelerle Olur?
Rh immunizasyonu transplasental fetomaternal kanama ile, rh+ kan iğnesi veya kan transfüzyonu ile temas ile, travma veya kanama veya doğum kanaması ile oluşabilir. 

Kan Uyuşmazlığından Fetüs Nasıl Etkilenir?
Anne kan grubu rh – (negatif) ve bebek kan grubu da rh + (pozitif) olunca; anne bağışıklık sisteminin bebek kan alyuvarlarının D antijen pozitifliğine karşı immunize olması ile oluşur.
Anne Rh- negatif ise, bağışıklık sistemi Rh- pozitif fetal hücrelere yabancı bir madde gibi davranır. Annenin vücudu fetal kan hücrelerine karşı antikor yapar. Bu antikorlar plasentandan gelişmekte olan bebeğe geçer ve bebeğin dolaşan kan hücrelerini yok ederler. Bu durum fetüs ve yeni doğanın hemolitik hastalığına sebep olabilir. Bu durum D antijen içeren bebek kan alyuvarlarının hemolize uğrayarak fetüste kansızlık -anemi gelişmesi ile sonuçlanır. Bu kan düşüklüğü bebeğin sağlığını ciddi düzeyde etkileyebilir. Bu bebeklerde genellikle ilk 24 saatte sarılık başlar ve sarılık çok hızlı artar. Sarılıkla beraber bebekte halsizlik, emme güçlüğü ve kas güçsüzlüğü gelişebilir. Erken dönemde fark edilip önlem alınan ve tedavi edilen bebekler sorun yaşamazlar.

Rh Uyuşmazlık İğnesi Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?
Rh uyuşmazlığında etkilenme olmaması için 28. Gebelik haftasında, doğum sonrası bebek kan grubu rh+ ise anti D uyuşmazlık iğnesi yapılmalıdır. Gebelikte kanama veya travma durumlarında da rh+ anti D uyuşmazlık iğnesi yapılmalıdır. 

Rh Uyuşmazlığında Fetüste Etkilenme Var İse Takip Nasıl Yapılır?
İndirect coombs testleri ve fetüste kafa içi MCA arter doppler takipleri ile fetüs ve yenidoğanın hemolitik hastalığı var mı diye bakılmalıdır.  

Fetüs Ve Yenidoğanın Hemolitik Hastalığı Var İse Ne Yapılır?
Takiplere göre ihtiyaç halinde intrauterin kordona iğne ile girilerek kan transfüzyonları yapılarak fetal kanın düşüklüğü düzeltilmeye çalışılır.

Sonuç olarak; rh uyşmazlığı gebeliğin başından itibaren dikkatlice bakılıp incelenmeli ve gerektiği durumlarda anti D uyuşmazlığı iğnesinin koruyucu olduğu bilinmelidir.