HSG Rahim Tüp Filmi - Histerosalpengografi Nedir?

Histerosalpingografi (HSG), uterus -rahim içi kavitesi boşluğunu -kontürlerini ve fallop tüpünün açıklığını değerlendiren radyoopak madde kullanılarak ve skopi- röntgen eşliğinde yapılan bir görüntüleme prosedürüdür. HSG genellikle kısırlık değerlendirmesinin bir parçası olarak yapılır. İşlem jinekolojik muayeneye benzer şekilde vajinal yolla yapılır. 
HSG Niçin Yapılır?
Kadın infertilitesinin değerlendirilmesinde yapılan HSG, fallop tüpü tıkanıklığını, genişlemesini (hidrosalpinks) ve çevreleyen yapışıklıkları, ayrıca rahim içi yapışıklıkları, polip, miyom gibi intrakaviter lezyonları ve rahim içi zar -septayı tanımlayabilir. 
Konjenital şüpheli rahim anomalilerin (örneğin, septat, bikornuat veya unikornuat uteri) değerlendirilmesi HSG ile tespit edilebilir. 
Miyomektomi, adezyon rezeksiyonu ve septum rezeksiyonu dahil olmak üzere bazı histeroskopik prosedürler, rezeksiyon için lezyonların yerini ve boyutunu belirlemek için prosedür öncesi HSG'den yararlanılabilir.
Önceden isteğe bağlı bağlanmış olan tüplerin geri açılması prosedürlerinde ya da sonradan kapanmış olan tüplerin geri açılması için hem işlem öncesi planlama yapılması için; hem de takiben işlem sonrası değerlendirmede HSG yer alır.
HSG Kimlere Yapılmaz?
HSG hamilelik şüphesi, aktif teşhis edilmemiş vajinal kanama, aktif pelvik enfeksiyon (hasta antibiyotik tedavisi alıyor olsa bile) ve iyotlu kontrasta orta veya şiddetli reaksiyon öyküsü olanlara yapılmamalıdır.
Aktif adet görme ise göreceli bir kontrendikasyondur.
HSG Nasıl Çekilir?
HSG, adet bittikten sonra, ancak 12. adet gününden de önce (yani, tercihen 6 ila 11. adet günleri arasında) yapılır. İşlemden önce rutin ağrı kesici ilaç gerekli değildir. Ancak konfor odaklı işlem öncesi ağrı kesici tablet verilebilir veya işlem sedasyon şeklinde genel anestezi altında yapılabilir.
Prosedüre, sırtüstü ve litotomi pozisyonunda vajinaya bir spekulum yerleştirilir, rahim ağzı- serviksi antiseptik sabun veya salin ile temizlenir.
Rahim ağzı tenekulum ile tutulur ve kontrast madde deki hava kabarcıkları çıkarıldıktan sonra rubin veya jarcho kanülü ile servikal kanaldan içeri girilir.  Utero-servikal açı düzleştirilmesi için tenekulumdan traksiyon uygulanır. Spekulum daha sonra servikal kanalın ve alt uterin segmentin görüntülenmesini engellemeyecek şekilde çıkarılır ve opak madde rahim içine yavaşça verilirken skopi eşliğinde görüntüler çekilmeye başlanır.  
Uterusun erken dolum ön-arka görünümü polip, submukoz miyom veya sineşi gibi lezyonlar nedeniyle birkaç ml kontrast enjeksiyonundan sonra alınır. Uterus kontrastla şiştiğinde bu lezyonlar gizlenebilir. Devamında rahimin konturları septum, bikornuate, unikornuate uterus gibi rahim anomalileri izlenir. Adenomiyotik odaklar da izlenebilir.
Çekime devam edildiğinde; rugal kıvrımlar gösteren tüplerin kornual, istmik ve ampullar kısımlarını gösterir. Kontrast daha sonra patent tüplerinin uçlarından dökülür. Peritubal adezyonlar, kateterin çıkarılmasını takiben gecikmiş görüntülemede devam eden bir tüpün distal ucu çevresinde kontrast toplanması ile düşünülür. 
İşlem sırasında belirgin bir ağrı oluşursa, enjeksiyon birkaç dakika durdurulur ve ardından daha yavaş kontrast enjeksiyonu yapılır.
Hastada pelvik inflamatuar hastalık (PID) öyküsü yoksa veya çalışmada tüplerin genişlediği veya periton boşluğuna döküldüğü (yani adeziv hastalık kanıtı) olmadığı sürece profilaktik antibiyotikler endike değildir. Anamnezi veya PID veya tüpleri dilate olan bireylerde işlem sonrası beş gün boyunca günde iki kez ağızdan antibiyotik verilir.
Kornual Spasm Nedir?
Fallop tüpünün kornual kısmı düz kasla kaplıdır; kas spazmı geçici tubal oklüzyona neden olabilir ve tüp açık olmasına rağmen opak madde tüpten spasm sırasında geçemeyeceği için olmadığı halde tüp kapalı olarak raporlanabilir. Spazm yuvarlak düz kornual kenar ile karakterizedir. Kornual oklüzyon ise sivri veya düzensiz kornual kenar ile karakterizedir, ancak bu değişiklikleri kesin olarak ayırt etmek zor olabilir.
Kornea spazmından şüpheleniliyorsa, spazmın çözülmesine izin vermek için çalışmayı birkaç dakika durdurup sonra tekrar opak madde verilmesi denenebilir.  Spazm çözülmezse, hasta yeniden HSG film çekimine veya tanısal laparoskopi planlanabilir. İleri bir tarihte tekrar HSG muayenesi tipik olarak spazmdaki tüpün tıkalı olandan ayırt edilmesini sağlayabilir.
HSG Sonrası Takip ve Komplikasyonlar:
İşlem sırasında hafif ağrı yaygındır ve işlemden sonra birkaç saat sürebilir. Ağrı kesici ilaçlarla tedavi genellikle bu rahatsızlığı giderir. 
Hastalara, HSG' den sonra bir veya iki gün boyunca kontrast sızması ve vajinadan az miktarda kanamanın yaygın olarak görülebilir.  
Vajinal ilişki de dahil olmak üzere normal aktivitelere hemen devam edilebilir. 
Ağır kanama, ateş veya artan ağrı normal değildir ve olası komplikasyonlara bakılması için hastanın doktoru tarafından yeniden değerlendirmesi gerekmektedir.