GEBELİKTE GRİP: İNFLUENZA
Serdar Kaya / Sağlık Olsun
- 1745
İnfluenza, özellikle kış mevsiminde (ülkemiz için eylül -nisan ayları arası) olmak üzere dünya çapında salgınlar oluşturan İnfluenza A veya B virüslerinin neden olduğu akut bir solunum yolu hastalığıdır.
İnfluenza ile ilişkili morbidite ve mortalite, gebe ve yakın zamanda doğum yapmış hastalarda (doğumdan veya gebelik kaybından sonraki iki hafta içinde) genel popülasyona göre daha yüksektir.
Gebe ve doğum sonrası hastalarda influenzanın klinik belirtileri genel popülasyondakine benzer, ancak semptomlar tipik olarak daha şiddetlidir. İnfluenza karakteristik olarak ani başlayan ateş, kuru öksürük ve kas ağrıları ile başlar. Ateş genellikle 37,8 ile 40,0°C arasında değişir. Diğer nonspesifik semptomlar: halsizlik, boğaz ağrısı, mide bulantısı, burun tıkanıklığı ve baş ağrısı da bulgulara eklenir.
Bu klinik özellikler, şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2 (COVID-19) dahil olmak üzere diğer solunum yolu viral hastalıklarınınkilerle büyük ölçüde örtüşür ve bunlar arasında sadece klinik bulgular ile kesin bir ayrım yapmanın bir yolu yoktur. İnfluenza testleri bu durumda oldukça faydalıdır. İnfluenza virüsü için pozitif bir test tanıyı doğrular. Bununla birlikte, influenza virüsü için negatif bir test, özellikle test yeterli duyarlılığa sahip değilse veya örnek hastalık başlangıcından 4 günden sonra alınmışsa enfeksiyonu ekarte edemez.
Ek olarak, nadiren de olsa influenza ve SARS-CoV-2 koenfeksiyon ile aynı anda birlikte de meydana gelebilir. İnfluenza test bakılırken Covid-19 testi de bakılması uygun olur.
Yapılan istatistiksel çalışmalarda, hamile hastaların hamile olmayanlara göre daha şiddetli bir klinik seyir geçirme, hastaneye yatırılma, yoğun bakım ihtiyacı veya kayıp olasılıklarının da daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Eşlik eden hastalıkları (örn., kronik kardiyak veya pulmoner hastalık, diabetes mellitus, kronik böbrek hastalığı, malignite, immünsupresyon) olan gebe hastalar ise, gebe olmayan muadillerine göre influenzadan daha fazla komplikasyon riski altındadırlar. (Mertz D. BMJ 2013)
İnfluenza A H1N1: diğer adı ile domuz gribi, diğer influenza alt tipleri ile karşılaştırıldığında, daha ciddi anne sonuçları ile ilişkilendirilmiştir. (Holstein R. Ann Intern Med 2022) Tüm gebelere gebeliğin her döneminde özellikle de mevsimsel grip sezonunda kışın grip aşısı önerilmektedir. Lakin grip aşısı bile gripten %100 korunma sağlayamamaktadır. Bu yüzden mevsimsel grip aylarında kışın kişisel korunma özellikle kalabalık ortamlardan uzak durulması, maske takılması, elin toplu kullanılan yüzeylere mümkünse en az temas ettirilmesi, sık el yıkanması gibi önlemler hayat kurtarıcı olabilir.
GRİP BEBEĞE ANNE KARNINDAN TRANSPLASENTAL GEÇER Mİ?
İnfluenza virüsünün transplasental bulaşması nadir görünmektedir. Bununla birlikte, hamilelik sırasında maternal influenza, transplasental geçiş olmasa bile fetüs üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir.
Maternal influenza virüsü enfeksiyonu, fetal konjenital anomalilerle ilişkili olabilir. Gözlemsel çalışmaların sistematik bir incelemesinde ve meta-analizinde, ilk trimesterde influenza veya influenza benzeri hastalık, (yarık dudak riskinde 3,2 kat artış, nöral tüp defektleri riskinde 3,3 kat artış, hidrosefali riskinde 5,7 kat artış ve doğuştan kalp kusurlarında 1,6 kat artış) konjenital anormallik riskinde artış ile ilişkilendirilmiştir. (Luteijn JM. Hum Reprod 2014) İnfluenzanın yaygın bir klinik belirtisi olan yüksek ateş de bazı konjenital anomaliler için bir risk faktörüdür; bu risk ateş düşürücü kullanımıyla azaltılmış görünmektedir. (Moretti ME. Epidemiology 2005)
Hamilelik sırasında maternal influenza ayrıca özellikle gebeliğin ilk 3 ay ve 2. üç ayında gebelik kaybı, erken doğum, düşük doğum ağırlığı, gebelik yaşına göre küçük (SGA) bebek doğumu ve fetal kayıp riskinde artış ile ilişkili olabilir. (Holstein R. Ann Intern Med 2022)
GEBELİKTE İNFLUENZA TEDAVİSİ
Vitaminlerle destek, Parsetamol grubu antipiretikler ile ateşin kontrol altında alınması, gerekli olan durumlarda serum ile hidrasyon sağlanması ve de antiviral tedavi yapılmasını içerir.
İnfluenza tanısı olan gebelerde hemen antiviral tedavi başlanmalıdır. İnfluenza şüphesi olan ama tanı henüz konulmamış vakalarda da Antiviral tedavi mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. Özellikle Oseltamivir grubu ilaçlarla yapılan antiviral tedavi hem gebelikte; hem de emzirmede güvenlidir. Teşhis testinin sonuçları beklenirken veya testin yapılmadığı durumlarda tedavi durdurulmamalıdır.
Erken tedavi (semptom başlangıcının ≤48 saati), yoğun bakım veya ölüm için daha düşük bir riskle ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, semptomlar başladıktan >48 saat sonra tedaviye başlamak da yararlıdır.
Anne İnfluenza geçirirken doğum olursa da, yeni doğan bebekler enfeksiyon belirtileri açısından yakinen gözlemlenmelidirler.
Tüm gebeler ve lohusalar İnfluenzadan korunmak için gebelik haftasından bağımsız olarak aşılanmalıdırlar. Gebe veya yeni doğum yapmış anne İnfluenza ise evdeki tüm uygun hane halkı üyeleri de temaslı olarak sayılmalı ve influenza virüsüne karşı aşılanmalıdırlar.
Hamilelik sırasında grip aşısı, anneye koruma sağlar ve ayrıca bebekler arasında yaşamlarının ilk altı ayında (grip aşısı olmak için çok küçük olduklarından dolayı) grip hastalığı riskini azaltabilir.
Bu hastalar sağlık bakanlığından lisanslı inaktive grip aşısı (IIV) veya rekombinant grip aşısı ile aşılanmalıdır; canlı zayıflatılmış grip aşısı (LAIV) ile aşılanmamalıdırlar. İnfluenza aşısı yapılmış hamile hastalarda olumsuz gebelik veya fetal sonuçlar riskinde artış gözlenmemiştir.
Sonuç olarak; Tüm gebeler gebeliğin tüm haftalarında özellikle mevsimsel grip zamanlarında (eylül -nisan ayları arası) grip aşısı ile aşılanmalıdırlar. Korona aşısı eksik olan gebeler de gebeliğin tüm aylarında korona aşısı yaptırmalıdırlar. Grip aşısı Grip olan gebelerde İnfluenza ve Kovid-19 testleri teşhis aşamasında faydalıdır. Bu hastalara mümkün olan en kısa zamanda antiviral tedavi gecikmeden başlanmalıdır. Ateş takibi ve kontrlü iyi yapılmalı; paracetamol grubu antivirallerin yoğun kullanımı ile ateş yükselmesi önlenmelidir. Durumu kötüleşen tüm hastalar hastaneden yatırılarak izlenmeli; ayaktan izlenebilecek hastalar ise mümkünse hastaneye gelmeden evden telefon ile yönetilmeldir. Tüm gebeler mevsimsel grip zamanı kalabalık kapalı ortamlardan mümkünse uzak durmalıdırlar; bu ortamlara girmek zorunda kalırlarsa da maske ve sık el yıkama gibi kişisel korunma önlemlerine çok dikkat etmelidirler.