Erkek kısırlığına yaklaşım

Yaklaşık 1 yıl geçmesine rağmen bebek sahibi olamayan çiftler doktora başvurmalıdırlar. Bebek isteyen çiftler mümkünse eş zamanlı ve birlikte değerlendirilmelidir. 
İnfertilitesi-Kısırlığı olan çiftlerin yaklaşık yüzde 35'inde kadın faktörü ile birlikte bir erkek faktörü tanımlanır; yaklaşık yüzde 10'da, erkek faktörü tanımlanabilen tek nedendir.
Erkek incelenmesi için öykü, Üroloji Uzmanı muayenesi ve Semen analizi: spermiogram, infertilite-kısır erkek için temel araştırmadır ve skrotal ultrason, hormon testleri ve genetik testler gibi sonraki değerlendirmeleri de yönlendirir.
Semen Analizi: 
Semen numunesi, iki ila yedi günlük ejakülatuar yoksunluktan sonra alınmalıdır. Mümkünse hasta numuneyi hastanede semen odasında mastürbasyon yoluyla vermelidir. Mümkün değilse, numune evde toplanabilir ve alındıktan sonraki bir saat içinde laboratuvara teslim edilebilir. Semen numunelerindeki sperm konsantrasyonlarının belirgin değişkenliği nedeniyle, en az bir hafta arayla en az iki numune alınmalıdır. 

Spermiogram Alt limitleri:  
●Hacim - 1,4 mL 
●Sperm konsantrasyonu - 12 milyon spermatozoa / mL 
●Toplam sperm sayısı - ejakülat başına 33 milyon spermatozoa 
●Morfoloji - % 4 normal form 
●Canlılık - % 55 canlı 
●İlerleyici hareketlilik - % 31 
●Toplam (ilerleyen ve ilerlemeyen) hareketlilik - % 38
●Lökosit 1 milyon altı 

Erkek infertilitesi-kısırlığı olan birçok erkekte oligozoospermi (düşük sayıda sperm hücresi) veya azospermi (ejakülatta hiç sperm hücresi yok) varken, bazı infertil-kısır erkeklerin sperm sayısı normaldir. İnfertil erkeklerin yüzde 80'inden fazlası düşük sperm konsantrasyonlarına ve düşük sperm kalitesine sahiptir (sperm hareketliliğinde azalma [astenozoospermi] ve / veya anormal morfolojiye sahip spermatozoa'da artış [teratozoospermi]). İnfertil-kısır erkeklerin küçük bir yüzdesi normal sperm konsantrasyonlarına, ancak düşük sperm kalitesine sahiptir ve infertil-kısır erkeklerin diğer küçük bir yüzdesi normal sperm konsantrasyonlarına ve normal motilite ve morfolojiye sahiptir.
Rutin semen analizi anormal ise en az 1 hafta ara ile tekrarlanmalıdır. Tekrarlanan semen analizleri sperm konsantrasyonunun 15 milyon spermatozoa / mL'den az olduğunu gösteriyorsa, serum testosteronu, serum folikül uyarıcı hormon (FSH) ve luteinize edici hormon (LH) ölçülmelidir.  
Sperm konsantrasyonu için alt referans limit 15 milyon / mL'dir. Bununla birlikte, sperm sayısı düşük olduğu düşünülen bazı erkekler doğurgan olabilirken, normalin alt sınırının üzerindeki diğerleri subfertil olabilir. 10 milyon / mL veya daha da azı spermiogram değerlerinde tüp bebek düşünülebilir. Ejakülatta birkaç sperm tespit etmek bile yararlıdır çünkü tüp bebeğin etkili olabileceğini gösterir. Hiç sperm olmayan azospermik olgularda TESE ile testisten sperm biopsisi ile sperm elde edilmesi ile tüp bebek yapılabilir. Çok yüksek oranda hareketsiz spermi olan erkekler bile hala tüp bebek ile tedavi edilebilir.
Sperm morfolojisi değerlendirmesi erkek infertilitesinin-kısırlığının seçilmiş, çok nadir görülen genetik nedenlerini saptamak için yararlıdır ve de morfolojik değerlendirmenin tüp bebek ile gebelik oranları için iyi bir öngörü değere sahip olduğu düşünülmektedir.
Ejakülatta artmış beyaz kan hücrelerinin varlığı, genital enfeksiyonun bir belirteci olabilir ve lökositlerden reaktif oksijen türlerinin salınması nedeniyle zayıf semen kalitesi ile ilişkili olabilir. Olası bir enfeksiyonun teşhisi için önerilen sınır değeri bir milyon lökosit / mL ejakülattır. 
Fizik muayenede vas deferensin olmaması vas deferensin doğuştan yokluğunu düşündürür. Bu hastalar, kistik fibroz transmembran iletkenlik düzenleyici ( CFTR ) gen mutasyonları için test edilmelidir ve eğer erkek veya kadın partnerde pozitif ise, tüp bebek öncesinde genetik danışmanlık gereklidir. 

Azospermi, normal boyutlu testisler ve normal serum testosteronu, FSH ve LH konsantrasyonları olan bir erkekte seminal sıvı pH'ı ve hacmi düşükse (<1.5 mL), retrograd ejakülasyon veya ejakülatuar kanal tıkanıklığı olasıdır ve postejakülatör idrar numunesi analizi ve skrotal veya transrektal ultrason görüntüleme yapılmalıdır. 
Normal hormon konsantrasyonları veya izole serum FSH yüksekliği ve sperm konsantrasyonları <5 milyon / mL olan erkeklerde Y kromozom bozuklukları için genetik değerlendirme düşünülmelidir. Bir Y kromozom mikrodelesyonu veya bir kromozom anormalliği bulunursa, tüp bebek yapılmadan önce genetik danışmanlık önerilir.
Skrotal ve transrektal ultrason  -  Bir hastanın normal testis hacimleri, muayenede palpe edilebilir vasa deferensisi, normal serum testosteronu, FSH ve LH ve azospermi varsa, olası tanı obstrüktif azospermidir . Ejakülatuar kanal obstrüksiyonu, dilate seminal vezikülleri gösteren skrotal veya transrektal ultrason ile teşhis edilebilir. Obstrüktif azospermili hastalar, daha ileri değerlendirme ve tedavi için infertilite-kısırlık konusunda uzmanlaşmış bir üroloğa sevk edilmelidir. Evre 3 ve üzeri varikosel saptanırsa da varikosel ameliyatı planlanabilir.

Sperm DNA fragmantasyon testi faydalı mıdır?
Bazı doğurganlık kliniklerinde ve laboratuvarlarında kullanılan çok sayıda başka özelleşmiş sperm ve semen testi (sperm DNA hasarı testleri dahil) vardır, ancak bu testler, bunların rutin kullanımlarını destekleyecek standardizasyon ve kanıtlardan yoksundur.

Erkek kısırlığında yaş bir faktör müdür?
Eskiden erkeklerin her yaşta ve her daim çocuğu olacağına inanılırdı. Son verilere göre ise 40 yaş üzeri erkeklerde gebeliğe ulaşma süresi uzarken; gebe kalma oranlarında da azalmalar olmaktadır. Fetal otozomal anoploidi ve otozomal dominant sakatlıklarda da artma olabilmektedir. Bu tarz yaşa bağlı sakatlıklardaki artış anne yaşı kadar belirleyici olmamakla beraber gene de artış göstermektedir.
Sonuç olarak: Sperm konsantrasyonu, motilite ve morfoloji açısından bakıldığında düşük sperm konsantrasyonları, düşük normal morfoloji yüzdesi ve düşük hareketli sperm yüzdesine sahip "üçlü" kusurlu erkeklerin infertilite olasılığı yüksektir. Erkek kısırlığının değerlendirilmesi, tedavi edilebilir nedenleri ve tedavinin sonucunu veya gebeliğin sağlığını direk ilgilendirir ve de kadınların incelenmesi sırasında eş zamanlı incelenmesi açısından önemlidir.