Serdar Kaya / Sağlık Olsun

EMZİRME

Serdar Kaya / Sağlık Olsun

  • 1335

Emzirme (veya gerektiğinde sağılmış anne sütüyle besleme), bebeklere ve annelerine sağlığa yararları nedeniyle hemen hemen tüm bebekler için olması gereken ve normal standart olarak kabul edilmektedir. Anne sütü ilk 6 ay bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan tüm besin öğelerini içerir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bebeklerin ilk 6 ay yalnızca anne sütüyle beslenmesi ve anne sütü ile beslenmenin en az 2 yaşına kadar devam etmesi önermektedir. İlk altı ay bebeğin suya, diğer sıvılara ve başka yiyeceklere ihtiyacı yoktur. Altıncı aydan sonra ek gıdalara başlanılmalı ve ek gıdalara başlanıldığında da emzirmenin sürdürülmesi önemlidir.
Anne sütü ile beslenme süresi devamlılığı açısından ise anne ve bebek tarafından karşılıklı olarak istendiği sürece doğumdan sonra en az iki yıl boyunca katı gıdaların verilmesiyle birlikte emzirmeye de devam edilmesini öneren Dünya Sağlık Örgütü tarafından da deklare edilen geniş bir fikir birliği vardır. Kongre sözel sunumlarında ise son zamanlarda bu süre 3 yıl olarak önerilmeye başlanmıştır.
Ne yazık ki, güçlü tavsiyelere rağmen, gerçek emzirme uygulaması birçok ülke ve kültürde bu hedeflerin gerisinde kalmaktadır. Genel izlemde annelerin yüzde 80'inden fazlası emzirmeye başlar, ancak yüzde 60'tan azı doğum sonrası altı ay boyunca devam eder ve yüzde 40'tan azı 12 ayda emzirmektedir.
Sadece emzirme, doğum sonrası üç ayda annelerin yarısından azı ve altı ayda annelerin sadece dörtte biri tarafından uygulanmaktadır. Bu gözlemler, optimal emzirmeyi aktif olarak desteklemek için anneler, eşler, ailenin diğer üyeleri, toplum, sağlık profesyonelleri ve sağlık kurumları arasında iş birliğini gerektirmektedir.
Doğum öncesinde alınan emzirme eğitimi ve doğum sonrasında da devam eden rehberlik-danışmalık ile daha uzun ve başarılı emzirme süreçlerinin olduğu çalışmalar ile tespit edilmiştir.
Anne sütü, büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkiler, akut ve kronik hastalıklardan korur, anne ile bebek arasındaki bağı güçlendirir, annenin doğum sonrası iyileşmesini hızlandırır, ekonomiktir, taze ve kontaminasyondan uzaktır ve her zaman ulaşılabilir.
Emzirmedeki Ortak Endişeler Nelerdir?
Yaygın bir endişelerden biri annelerin sütlerinin yeterli olmadığını düşünmeleridir. Anneler yeterli sütü olmadığını söylese de genellikle bebekler yeterince süt almaktadır. Çoğu anne bebeğinin ihtiyacından daha fazla süt üretebilir, hatta iki bebeğe yetecek kadar süt üretebilirler.
Diğer bir endişe emzirmenin acı ağrılı olması söylentisidir; ki durum böyle değildir.  Önceden alışılmadık bir his olan "çekilme", "baskı" gibi bulgular olabilir. Meme başı ağrısı veya sıkışması normal değildir ve genellikle bebeğin memeyi kavramasında, memeye yerleştirilmesi- pozisyonda bir etkisizlik olduğunu ve süt akışının bozulduğunu gösterir ve hemen müdahale edilmelidir.  
Memelerde düz veya içe çöküklük olması veya nadiren görülen hipoplastik memeler de dahil olmak üzere, emzirmeyi zorlaştırabilecek anatomik farklılıkları belirlemek için meme muayenesi yapılmalıdır. Bu özelliklere sahip kadınlar da başarılı şekilde bebeklerini emzirebilir.
Sağlık profesyonelleri, bebeğin etkili bir meme kavraması da dahil olmak üzere uygun tekniği sağlamak için emzirmeye başlama sırasında emzirmeyi gözlemleyerek ve rehberlik ve yardım sağlayarak bu endişeleri gidermelidir.

Başarılı Bir Emzirme İçin Emzirme Danışmanlığının Önemi:
Başarılı bir emzirme için, 32 hafta üzeri tüm gebe kadınların emzirme ve emzirmenin yararları konusunda bilgilendirilmiş olması gerekmektedir. Gebelikte verilen emzirme danışmanlığı ile hem riskli anne adayları erkenden saptanmış olur hem de doğumdan önce emzirme bilgileri verilmiş olur.
Emzirme danışmanlığı, doğum sonrası tıbbi gözetim ve danışmanlık, güvenli bebek uykusu, perinatal duygudurum ve anksiyete bozukluklarının izlenmesi ve ortaya çıkan emzirme sorunlarının ele alınması hakkında tavsiyeleri de içerir.
 Emzirme danışmanlığında, uykulu bir bebeği beslemek, yeterli süt tedarikini sağlamak ve anne yorgunluğunu gidermek gibi diğer yaygın endişelere de yardımcı olunabilir.
Emzirmeyi optimize etmek için erken ve odaklanmış rehberlik; ikizler, sarılık veya hipoglisemisi olanlar, emzirme sorunları için risk faktörleri olan anneler için ve geç, erken veya erken doğanlar dahil olmak üzere belirli bebekler için özellikle önemlidir.
Ayrıca emzirme danışmanlığı ile evlat edinen ebeveynler ve emzirmeye bir süre ara verildikten sonra emzirmenin yeniden başlanabilmesi için farkındalık yaratılıp bilgi ve danışmanlık sağlamaktadır.

Emzirmenin Uygun Görülmediği Durumlar Nelerdir?
Anne sütü, prematüre ve hasta yenidoğanlar da dahil olmak üzere bebekler için en eksiksiz beslenme biçimini sağlarken, anne sütü/emzirmenin tavsiye edilmediği nadir istisnalar vardır:
•    Bebekte (Duarte varyantı değil) klasik galaktozemi var ise 
•    Annenin HIV enfeksiyonu var ise (
•    Anne HTLV I veya II  virüsleri ile enfekte ise
•    Annede uyuşturucu kullanımı var ise
•    Annenin Ebola virüsü hastalığından şüphelenmesi veya doğrulanması durumlarında bebek emzirilmez.

Emzirmeye geçici olarak ara verilen durumlar:
•    Annede tedavi edilmemiş bruselloz var ise
•    Annede aktif bir HSV enfeksiyonu (uçuk) var ve memede lezyonlar mevcut ise
•    Bazı ilaçlar ki bu durumlarda doktora sorulmalıdır. 

Geçici olarak emzirmenin durdurulduğu ancak bu süreçte Anne sütünün sağılıp verilebileceği durumlar ise:
•    Annenin tedavi edilmemiş aktif tüberkülozu var ise
•    Annede doğumdan 5 gün önce ve doğumdan sonraki 2 gün arasında gelişen aktif suçiçeği var ise geçici bir süre emzirilmez ama süt sağılıp verilebilir.

Çalışan anneler için:
Annelerin çoğu, ilk altı ay sadece emzirme ve ardından en az bir yıl boyunca tamamlayıcı gıdalarla emzirmeye devam etme olan sürekli emzirme hedeflerini karşılamamaktadır. Annelerin bu hedeflere mümkün olduğunca yaklaşmalarına yardımcı olmak için, sağlık profesyonelleri, annenin doğrudan emziremediği durumlarda süt tedarikini sürdürmek için anne sütü sağma için etkili bir tekniğe sahip olduğundan emin olmalı ve emzirmeye devam etme stratejileri hakkında ileriye dönük rehberlik sağlamalıdırlar.  
Sonuç olarak; emzirme güçlüğü açısından riskli anneleri belirlemek ve olabilecek en erken dönemde emzirme ile ilgili eğitim vermek oldukça önemlidir. Tüm gebelere süt üretimi, emzirmenin önemi ve faydaları, ilk altı ay anne sütünün önemi, ten teması ve önemi, emzirmenin erken başlatılması, doğru emzirme pozisyonları, bebeğin acıkma ve doyma belirtileri anlatılmış olmalıdır.  Tüm gebe ve doğum sonrası annelere emzirme ve bebek bakımı konusunda kendilerine güvenmeleri hakkında telkinler verilmelidir. Doğum sonrası anneler yeterli beslenme, yeterli dinlenme ve bebeği ile 24 saatini beraber geçirmesi konusunda desteklenmelidir.  Unutulmamalıdır ki; Anne kendini iyi hissediyorsa, bebek etkili emecek şekilde memeye iyi yerleştiriliyorsa, bebek istediği kadar sık ve istediği süre emziriliyorsa, çevre emzirmeye destek oluyorsa. EMZİRME BAŞARILI OLACAKTIR.
 

Yazarın Diğer Yazıları