Açıklanamayan Kısırlık

Muayene, hormon testleri, rahim tüp filmi; herşeye bakıldı. Eşimin spermiogramı da iyi çıktı. Defalarca doktora gittik ve her şey normal denildi; ama neden hala çocuğum olmuyor?
AÇIKLANAMAYAN KISIRLIK NEDİR?
Açıklanamayan kısırlık 1 yıl boyunca düzenli ilişkiye rağmen gebe kalamayan ve bunun olması için bir sebep bulunamayan hastalara denilir. Bu süre 35 yaş üzeri için 6 ay olarak kabul edilir. 
Açıklanamayan Kısırlık demek için Kısırlığın Sebeplerini değerlendirirken için nelere bakılır?
•    Yumurtlama nasıl?
•    Tüpler açık mı?
•    Rahmin içi, duvarı normal mi?
•    Spermiyogram nasıl?
•    Yeterli yumurtalık rezervi var mı?
Hepsine bakılır ve bir sebep bulunamıyorsa Açıklanamayan kısırlık denilir. Görülme sıklığı %15’tir.
Açıklanamayan desek bile bunun olası sebepleri neler olabilir?
•    Yumurta gelişmesi, çatlama ve çatlama sonrası luteal faz (yumurtanın serbest bırakılmasından sonra meydana gelen ve yaklaşık 2 hafta süren yumurtlama döngüsü fazıdır) ile ilgili olası küçük problemler bunun olası sebebi olabilir
•    Spermiyogramda sperm sayısı ve hareketliliğinin normalin alt sınırlarına yakın olması bunun olası sebebi olabilir.
•    İmplantasyon (döllenmiş yumurtanın rahim içine tutunması) yetmezliği bunun sebebi olabilir ki bu neden tüp bebek başarısızlığında da çok önemli bir etmendir. Endometrial reseptivite (rahmin embrioyu tutabilirliği) problemleri tekrarlayan gebelik kayıplarına da sebep olabilir. Bu konuda çok sayıda araştırma yapılmakla birlikte tanıya yönelik henüz bir biomarkır test geliştirilememiştir. 
•    Rahim ağzı ile ilgili olası küçük problemler
•    Sperm veya Yumurtanın hareketleri ile ilgili olası problemler
•    Kendisi tek başına kısırlık sebebi olamayan birkaç faktörün bir arada kombine bulunması bunun sebebi olabilir.
•    Sperm veya Yumurtanın fonksiyonları ile ilgili bazı olası küçük problemler bunun sebebi olabilir. 

o    Açıklanamayan kısırlığı olan tüp bebek hastalarında yumurta döllenme ve embriyo hücre bölünme problemleri tübal (tüp) faktör gibi diğer sebeplere göre daha sık görülür. 
o    Açıklanamayan kısırlığı olan tüp bebek hastalarında hiç döllenmeme olasılığı da tübal faktör gibi diğer sebeplere göre daha sık görülür.

•    Çölyak hastalarında da açıklanamayan kısırlık daha fazla görülür.

Açıklanamayan Kısırlık tedavisi nedir? Ne yapılmalıdır? Nasıl yaklaşılmalıdır?
Tedavide basit tedaviler ile başlanıp; sonrasında basamak basamak tedavi gücü arttırılmalıdır.
•    Hayat tarz değişikliği: 

o    Kilo kontrolü önerilir. İdeal BMİ index: 20-27 kg/m2 olmalıdır. 
o    Karı ve koca sigaradan uzak durulmalıdır.
o    Karı ve koca kafein alımına dikkat edilmelidir. Günlük 2 bardak kahve geçilmemelidir.
o    Karı ve koca alkol alımına dikkat edilmelidir.   

•    Doğru zamanlamalı ilişki
•    32 yaş altı hastalarda ekstra bir 6 ay daha beklenmesi denenebilir. Beklenme ile aylık %3 gebelik elde edilmesi mümkündür. Her şey yolunda ise 6 ay beklemekle bile %30-40 pozitif gebelik oranları bildirilmiştir. Ama daha ileri yaşlarda özellikle örneğin 37 yaş üzerinde beklenmesi ile aylık ancak %1’in altında gebelik oranları mevcuttur; yani 37 yaş üzerinde beklenmeden tedavi sürecine hemen başlanılmalıdır. 
•    Yumurtlamayı artırıcı ilaçlar ile yumurta geliştirilmesi ve birlikte Aşılama yapılması ile %23 başarılı sonuç alınır. Açıklanamayan kısırlığı olan hastaların ayda 1 kez yumurtladığı bilinir ve Yumurtlamayı artırıcı ilaçlar ile bu sayı ayda iki yumurtaya çıkarılıp gebe kalma şansı arttırmak için yapılır. (Yumurtlamayı artırıcı ilaçlar ile Aşılama tedavisi Gonadotropin ile Aşılama tedavisine göre düşük maliyet ve çoğul gebelik oranı nispeten daha azlığı ile ilk tercih seçilebilir.)
•    Gonadotropin iğneleriyle yumurta geliştirilmesi ve birlikte Aşılama yapılması ile %32 başarılı sonuç elde edilir. Ancak çoğul gebelikler bu tedavide daha sık görülür.
•    3-4 siklüs Aşılama yapıldıktan sonra gebelik elde edilemediyse Gonadotropin iğneleri ile birlikte Tüp bebek tedavisine geçilir. Bu tedaviyle %45 başarılı sonuç alınabilir.
•    Eğer hastalar maliyet veya başka sebeplerle Tüp bebek yapamıyorlar ise 

o    Herhangi bir semptomu olmayan hastalarda gonadotropin iğneleri ile yumurta geliştirilmeye devam edilmelidir. Bu guruba aşılama da eklenebilir.
o    Pelvik semptomları olan hastalarda eğer endometriozis veya pelvik yapışıklık düşünülüyorsa; bu hastalara Laparoskopi operasyonu yapılmalıdır. Pelvik yapışıklık veya endometriozis düzeltilmesi gebelik oranlarını arttırmaktadır. Laparoskopi sonrası tekrar yumurtlamayı artırıcı ilaçlar ile ile birlikte Aşılama tedavilerine tekrar başlanılabilir.
o    Aromataz inhibitörleri ile yumurta geliştirilmesi de bir alternatiftir.

•    Açıklanamayan Kısırlıkta Gelecekte yeni tedaviler nereye gidiyor? Açıklanamayan kısırlık için hangi tedaviler araştırma aşamasında? 
•    Rahim iç duvarı endometriumun genetik araştırılması
•    Tüp bebekte PGD ile blastokistin genetik incelenmesi ile sağlıklı olduğu saptandıktan konularında çalışmalar sürdürülmektedir.