'Mükemmeliyetçilik: Kendi Yüksek Standartlarıyla Başa Çıkma Yolunda Adım Adım'
Seray Aksoy - Klinik Psikolog
- 487
Mükemmeliyetçilik, kişinin Kusursuz olmak için çabalaması, yüksek kişisel standartlara sahip olması ve bu standartlar gerçekleşmeyince kendini acımasızca yargılaması olarak tanımlanabilir. Toplumda iyi bir kişilik özelliği gibi görülse de bu özellik bireylerin hem kendileriyle hem de başkalarıyla olan ilişkilerini olumsuz anlamda etkileyebiliyor…
Mükemmeliyetçi olup olmadığınızı anlamak için ufak bir test:
• Eleştirilmekten korkuyorum
• Kendim için yüksek standartlarım var
• Standartlarımı karşılayamadığımda kendimi acımasızca yargılıyorum
• Standartlarımı karşılamama rağmen yeterli hissetmiyorum
• Her şeyi kontrol etmek istiyorum
• Genellikle kendimi gergin veya kaygılı hissediyorum
• Başarısızlığa tahammülüm yok
Bu soruların çoğuna evet cevabı verdiyseniz muhtemelen mükemmeliyetçi bir yapıya sahipsiniz. Şimdi birlikte mükemmeliyetçiliğin arkasında yatan sebeplerden bazılarına bakalım:
Düşük özgüven: Mükemmel olmak için çabalamanın sebeplerinden biri kişinin kendisini yetersiz hissetmesidir.Mükemmel olmadıkça yeterli; yeterli olamadıkça eksik hissetmek bu bireylerde sık rastlanan bir düşünce şeklidir..
Eleştiriye karşı aşırı duyarlılık: Mükemmelliyetçi insanlar eleştirilmemek için aşırı çabahalindedirler. Eleştirilme korkusu yüksek olduğu için mükemmel olmanın eleştirilmeye engel olacağını varsayarlar.
Aile baskısı: Mükemmeliyetçilik zamanla öğrenilmiş ve ödüllendirilmiş olabilir. Anne babaların çocuklarıyla ilgili yüksek beklentilere girmeleri ve bu beklentileri karşıladıklarında çocuklarını ödüllendirip karşılayamadıklarında cezalandırmaları mükemmeliyetçiliğin içselleştirilmesine sebep olabilir.
Ya hep ya hiç tarzı düşünme şekli: Mükemmeliyetçi insanlar dünyayı siyah beyaz görürler. Bununla birlikte küçük hata ve kusurları kabul edilemez bulurlar.
Peki, mükemmeliyetçilikle baş etmek için neler yapabilirsiniz?
Sizi olduğunuz gibi kabul etmeyen ve sert eleştiriler yapan insanlardan uzak durmak ilk adım olabilir.
Kendilerinizi diğer insanlarla kıyaslamayarak,
Önemli olanın hedeflere ulaşmak için kat edilen yol olduğunu kendinize hatırlatarak,
Siz ne kadar iyi ya da başarılı olursanız olun sizi eleştirecek insanlar olacağının farkına vararak mükemmeliyetçiliğin önüne geçebilirsiniz.
Mükemmeliyetçiliğin ardında başka psikolojik sebepler de olabilir. Psikoterapi bu sebeplerin farkına varmanız, olumsuz düşüncelerinizle çalışmanız ve davranış kalıplarınızı değiştirmenize yardım edebilir.