Anne babalar çocukların cinsellikle ilgili sorularını nasıl yanıtlamalı???

zaman soruları yanıtlamakta güçlük yaşarlar.  Çocuk bu tedirginliği hissettiğinde cinsellik konuşmanın ayıp olduğunu düşünür ama merakı geçmediği için soruların yanıtlarını farklı kaynaklarda aramaya başlar.  Bu da çocuğun çoğu zaman yanlış bilgi öğrenmesine neden olur. Ayrıca anne babanın cinsellikle ilgili soruları yanıtlamaktan kaçınmaları çocuğun yaptığı arayışın yanlış olduğunu sanmasına bu da cinsellikle ilgili yanlış düşüncelerin oluşmasına zemin hazırlar. Ailelerin çocuklarına verdikleri sağlıklı bilgiler çocuğun normal ve iyi hissetmesini sağlar. İhtiyaçları karşılanamamış çocuklar ise utanç ve suçluluk duygusu yaşarlar. Anne babanın bu konuda nasıl bir tutum sergiledikleri çocuğun yetişkinlikteki cinsel hayatını şekillenmesine katkı sağlayan ilk tohumlardır. 

Anne babaların en zorlandıkları konu cinselliği nasıl açıklayacaklarını bilememeleridir. Sorular karşısında hazırlıksız yakalanırlar ve kaygı hissederler. Bu kaygı çocuğa da geçer. Kuşkusuz ki yetişkinlerin de cinsel bilgisi az olabilir, yanlış anlatacağıma hiç anlatmayayım diye çocuklarının sorularını geçiştirebilirler. Sorun şu ki eğer çocukların sorularını sağlıklı biçimde yanıtlanmazsa, bu bilgiyi bir şekilde farklı kaynaklardan elde etme çabasına girecekler ve öğrendikleri yanlış bilgilerin doğru olduğuna inanarak büyüyeceklerdir. Bu nedenle anne babalar bu konuda çocukların sorularını yanıtlamaktan kaçınmak yerine nasıl yanıtlayabileceklerinin arayışı içinde olmalıdırlar. 
Çocukların cinsellikle ilgili sorularını yanıtlarken;

En önemli kural çocuğun yaş grubuna, sorduğu zaman ve sorduğu soru kadar cevap vermektir. Çocuk kendi yaşına özgü soru sorar sorduğu sorudan fazlasını açıklarsanız henüz hazır olmadığı bir konuyu açıklamış ve kafa karıştırmış olursunuz.

İleriki yaşlarında çocuğunuzun sağlıklı bir cinsel hayatı ve partner ilişkisi olsun istiyorsanız cinselliğin sadece beden ile ilgili olmadığını; sevgi, saygı ve birlikteliği de beraberinde getirdiğini anlatmalısınız. Anne baba olarak çocuğunuzun yanında karşı cins ile ilgili eleştiri yapmamaya özen gösterilmelidir (kızın etiğine bak namussuz, kadın değil mi araba kullanmasından belli, erkek işte çalışsın para getirsin). Bu çocuğun kendi cinsiyetinden utanmasına ve karşı cinsiyet içinde önyargı geliştirmesine sebep olabilir.

Çocuğunuza dokunma türlerini öğretebilirsiniz: anne babaya nasıl sarılırım, partnere nasıl sarılırım, hangi tür sarılmaları taciz olarak anlamlandırılması gereklidir gibi… 4-5 yaşındaki çocuğunu dudağından öpen anne babalara sık rastlarız. Çocuk sevgiyi dudaktan öpmek olarak algıladığında doğabilecek sonuçlar; çocuk arkadaşlarını da dudağından öpeceği için muhtemelen okulda sorunlar yaşayabilir, . her hangi bir yabancıdan ya da aileden birisinden (oranlar sandığınızdan fazla) taciz görmesi durumunda bunu sevgi olarak düşünebilir ve buna tepki göstermeyebilir.  Hem cinsi bir ebeveyn dudağından öpüyorsa kendi cinsiyetiyle de öpüşmenin doğal olduğunu düşünebilir. Çocuğunuzu korkutmadan uyarmak için,  aileden birinin, arkadaşlarından, öğretmeni ya da tanımadığı birinin çocuğunuzun vücuduna dokunduğunda bunu bilmeniz gerektiğini anlatın. 
Çocuğunuzun sorularını anlamaya çalışabilirsiniz; Çocuğunuz anne ben nasıl oldum diye sorduğunda,nasıl oldum derken dünyaya mı nasıl geldin yoksa nasıl mı oluştun diye sormanızda yarar var. Böylelikle merak ettiğinden fazlasını vermemiş olursunuz.
Çocuğunuza mahremiyeti anlatabilirsiniz; Çocuğunuza mahremiyeti anlatırken insanların özel zamana ihtiyacı olduklarını o yüzden odanıza kapıyı vurmadan girmemesi gerektiğini anlatabilir aynıı şekilde sizde onun odasına kapıyı vurarak girmeye özen gösterebilirsiniz.

Vücudunu tanımaya başlarken; bu burnun bu gözün dediğiniz gibi. Bu senin penisin buda vajinan demeyi öğretebilirsiniz. Bu kelimeler size profesyonel gelebilir. Fakat pipi kuku gibi komik kelimeleri kullanmak çocuğun gerçek kelimeleri kullanmasını zorlaştırır ve onları söylerken kendini suçlu hissetmesine neden olabilir. Bir çok yetişkin bile vajina ve penis kelimelerini kullanmayı tercih etmez oysa ki anatomik karşılığı bu kelimelerdir. Çocuklar vücudundan utanmamaları gerektiğini öğrenmelidirler.

Ergenlik dönemine yaklaşırken; çocuğunuzu cinsel hastalıklar hakkında mutlaka bilgilendirmelisiniz. Böylece çocuğunuzu cinsel yolla bulaşan hastalıklardan ya da istenmeyen gebelikler gibi risklerden korumuş olursunuz.
Dönemlerine göre cinsellik anlatmak

Okul öncesi dönem: Çocuklar 3 yaşına geldiklerinde kız/erkek farklarını anlamaya başlarlar. Dolayısı ile soru sorma dönemleri başlamış olur. Okul öncesi dönemde çocuklarınıza cinselliği şu şekilde anlatabilirsiniz: Kendi bedenini tanımak, karşı cinsi tanımak, sınırları anlatmak, karşı cinsle farklılıklarını anlatmak. Çocuklar anne ben dünyaya nasıl geldim ya da kardeşim senin karnına nasıl girdi soruları ile varlıklarına ilişkin bir açıklama beklerler. Cevap şu şekilde olabilir: Kadınların vücudunda yumurtalar erkeklerin vücudun da tohum hücreleri (spermler) vardır. Yumurta ve spermler bir araya geldiklerinde bebek oluşmaya başlar. 
Çocuklar kendi cinsel organı ile bir arkadaşının cinsel organının neden aynı olmadığını sorabilir. Cevap şu şekilde olabilir: Kızların ve erkeklerin cinsel organlarının farklı olması büyüdüklerinde anne baba olmaları içindir. Tıpkı annen ile baban gibi. Bu durum birbirinizden farklı olduğunuzu göstermez iki cinsiyette değerlidir. Hayvanlardan örnek verip onlarında dişisi ve erkeğinin olduğunu böylece bebek yapabildiklerini anlatabilirsiniz.

Bu dönem doktorculuk, evcilik hemşirecilik gibi oyunlar sık oynanır. Oyunların amacı kendi bedenini ve karşı cinsi tanımak istemeleridir. Buradaki cinsellikten kastımız yetişkin cinselliğiyle aynı değildir. Çocuk bu oyunlarla cinsiyet rollerini de pekiştirir. 
Çocuğunuz 2 yaşına geldiğinden itibaren ona banyo yaptırırken kendinizin çıplak olmamasına dikkat etmelisiniz. Çünkü benim bedenim bana özel mesajını vermiş ve tacizlerden de korumuş olursunuz.

Masturbasyon: Okul öncesi dönem mastürbasyonları anne babaları çok korkutan bir durum haline gelmiştir. Kısaca değinmek gerekirse mastürbasyon çocukların kendini keşfetmek için kullandığı bir araçtır. Bebeklik döneminden başlayan mastürbasyonlar vardır. Bebeğin altı açıldığı sıraca bebek burada ki hazzı fark edebilir ve sürtünmelere başlar. Annelerin bebeklerin poposunu yukardan aşağı silmeleri haz duygularını uyarır, silinme işlemi tek yönden olmalıdır. Kaşıntı ve tahriş sonrasında çocuk rahatsız olup cinsel bölgesine dokunmaya başlar ve burada da hazzı keyfetmiş olur. Masturbasyon yapan çocuklarda anne babanın veya uzmanın üzerinde durması gereken bir diğer konusu da taciz olup olmadığıdır. Çocuk mastürbasyon davranışını her hangi bir tacizden sonra mı öğrenmiş irdelenmesi gerekir. Duygusal sebeplere gelince çocuğun kendisini yoksun hissettiği durumlar, az ilgi, meme eksikliği, kardeş doğumu aile içi sorunlardır. Çocuğunuzun mastürbasyon davranışı varsa sakinliğinizi koruyarak bir uzmana başvurmanız gerekir.

Okul dönemi cinselliği: 7-11 yaşı kapsayan bu dönemde arkadaşlık ilişkileri, sosyal yaşam ön plandadır. Çocuk için arkadaşları ve öğretmeni önemli hale gelir. Cinsiyet ayrımcılığının belirgin olduğu dönemlerdir. Çocuklar kendi cinslerinden arkadaş edinirler, karşı cinse karşı aşağılayıcı, dalga geçici bir tutum sergilerler. Karma oyunları birbirlerini kızdırmaya dayanır. Bu yaşlarda cinsel terimler sık kullanılır. Çocuklar arkadaşlarına ne bildiklerini göstermek isterler ve paylaşımda bulunurlar. Okul dönemi çağında çocuğu olan anne babalarda gizlilik sınırları hakkında çocukları ile konuşmalıdırlar. Bu dönem çocukları soyutlama yapabildiği için anne babanın vereceği cinsel eğitime hazırdırlar. Aksi taktirde arkadaşlarından öğrendikleri yanlış bilgileri öğrenirler. Çocuğunuzun anlattıklarını dinleyin, arkadaş ortamları hakkında paylaşımda bulunuyorlarsa konuşmalara tarafsız kalmayın onların dünyalarına girmeye çalışın. Çocuğunuzun ergenlik döneminde yaşayacakları değişimleri bu yaşlarda anlatmanızda yarar vardır. Böylece ergenliğe girdiklerinde karşılaştıkları değişimden korkmayacak ve sizinle paylaşacak çocuklar yetiştirmiş olursunuz.

Ergenlik dönemi cinselliği: 12- 21 yaş grubunu kapsayan bu dönemde çocuklarınıza temel bilgilerden çok sosyal ve davranışsal konularda destek olmalısınız. Çünkü bu dönemler cinselliği yavaş yavaş uygulamaya başladığı dönemlerdir. Çocuğunuzu kaygılandırmayacak derecede cinsellik sonrasında yaşayacağı ruhsal ve bedensel sıkıntılar, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan veya hamile kalma yollarından konuşmanız gerekebilir. Bu dönemdeki çocuklar daha çok cinselliğin haz tarafı ile ilgilenir ve büyüklerin söylediklerini kulak arkasına atabilirler. Çocuğunuzu çok fazla kontrol altında gibi hissettirmeden arkadaş grubuyla ilgili bilgi edinebilirsiniz. Bu yaşlar alkol, içki, sigara ve uyuşturucuya başlama dönemleridir. Hayır demeyi öğretebilir; sevişmeden sonra daha fazla ileriye gitmek istemediği durumların olabileceğini, böyle durumlarda “hayır” diyebileceğini anlatabilirsiniz. Özellikle bekarete önem veren kız çocuklarında dur denilmese yaşayacağı travma ağır olabilir.  Kendi kültürel inançlarınız doğrusunda çocuğunuzu bilgilendirmek sizin hakkınız ama bunu katı bir şekilde aktarmadan, sadece fikrinizi ve neden buna inandığınızı anlatmak daha faydalı olabilir. Bu yaştakilere yasakları kırmak macera gibi gelebilir ve sizin çocuğunuzu sınırlandırmanız onu flörtünden ayırmak yerine sizde uzaklaştırarak, o kişiye  daha fazla yakınlık duymasına neden olabilir.  Cinsellik sadece beden değil duyguları da yansıtır. Çocuğunuzu bu konuda anladığınızı hissettirmek önemlidir. 

Yaşamın her aşamasında farklı sorunlar yaşanacağı kaçınılması güç bir gerçek, önemli olan yaşanan sorunlar değil bu sorunları çözüm bulma becerinizdir. 

Kaynak: Prof. Dr. Z. Bengi Semerci “Çocuklarımızla cinsellik hakkında nasıl konuşalım?” Alfa Basım yayın, 2010, İstanbul