İLETİŞİM AHLAKI
Kamil Oktay (Fethiye Müftüsü)
- 745
Teknolojinin hayatımıza girmesiyle birlikte, iletişimin hem yaygınlaştığı hem de her türlü kuraldan sıyrılarak ayağa düştüğü bir süreci aynı anda yaşıyoruz. Ekranlardan evlerimize ve kalplerimize akanlar karşısında ayağımızın kaymaması ve sürüklenip gitmemek için bazı kaideleri hatırlamaya hepimizin ihtiyacı var. “Sanal âlem fıkhı” da diyebileceğimiz bu kaideler bütünü, internet ortamında da Müslümanca kalabilmemiz için elzem. Melekler, sosyal medya ve sanal âlemdeki amellerimizi, yazışma ve paylaşımlarımızı da deftere kaydettiğine göre, “ahlâksız” bir iletişim de mümkün değil demektir.
O halde, geliniz bazı kuralları yeniden hatırlayalım, taslak bir liste çıkaralım. “Taslak” demem boşuna değil. Yapılacak ilavelerle ve herkesin kendi tecrübesine göre sunacağı katkılarla daima geliştirilecek ve olgunlaştırılacak bir metin bu. Hayatın sürekli akışının doğal bir gereği olarak…
1) Sanal âlemde geçirilen vakit, aslî vazifelerimizin ihmaline gerekçe olamaz.
2) Müstehcen içerikli yayınlar izlenemez.
3) Müstehcen içerikli yayınlar, yayılamaz ve paylaşılamaz.
4) Yalan haber ve malumat yayılamaz.
5) Kaynağı doğrulanamayan bilgi paylaşılamaz.
6) Zan içerikli (sanı; kesin olmayan; kuşku içerikli) bilgiler paylaşılamaz.
7) Emek sonucu oluşturulan ve orijinalliği bulunan görsel, cümle, fikir ve diğer içerikler, kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
8) Ceset fotoğrafı paylaşılamaz.
9) İnsanların gizli halleri araştırılamaz.
10) Tecessüs (bir kimsenin özel durumunu merak edip öğrenmek için onun bilgisi ve rızası dışında gizlice araştırma) yoluyla elde edilen bilgi ve görüntüler, paylaşılamaz.
11) Eşler, birbirlerinin telefonlarına, e-postalarına, günlüklerine ve diğer özel alanlarına izinsiz şekilde girip kontrol yapamaz.
12) Ebeveynler çocuklarının, çocuklar da ebeveynlerin telefonlarına, e-postalarına, günlüklerine ve diğer özel alanlarına izinsiz şekilde girip kontrol yapamaz.
13) Özel sohbet ve konuşmalarda, kişiyi gayri meşru yollara sürükleyecek ayrıntılara ve üsluplara girilemez.
14) Aile içinde kalması gereken, mahrem görüntüler paylaşılamaz.
15) Yazışmalar ve sohbetler sırasında küfür içerikli ifadeler kullanılamaz.
16) Bir Müslüman, bir insan alaya alınamaz, alaya alınmasına yol açılamaz, onuruyla oynanamaz.
17) Bir Müslümanın, bir insanın gıybeti yapılamaz.
18) Bir Müslümana, bir insana asla iftira edilemez.
19) Diğer insanlarla ilişkilerde, konuşma ve yazışmalarda da, asgari iletişim kuralları ihlal edilemez.
20) Sanal âlemde yapılan gayri İslâmî ve gayri ahlaki yorumlara beğeni ve paylaşım yoluyla destek verilemez.
21) İşlenen bir günah, geçmişte kalmış bile olsa, kamuya açık ortamda övünülerek ve rahat bir üslupla anlatılamaz.
22) Hassas dini meseleler ve cahil insanların İslâm’a saldırmak için kullanacağı kritik mevzular, sanal âlemde tartışmaya açılamaz.
23) Başkalarının kutsallarına sövülemez.
24) Ayet ve hadisler, siyasî tartışmalarda malzeme haline getirilemez; bağlamlarından koparılan dini naslar, sanal âlemde kavga nesnesine dönüştürülemez.
25) Allah’ın ayetlerinin alaya alındığı ortamlarda (yazışma grupları, sosyal medya sayfaları, forumlar vb.) kalınamaz.
Değerli okuyucular, aynı ölçü televizyonlardaki tartışma programları için de geçerlidir. (Taha Kılınç, Son Peygamber İnfo)
Klavyede elimize, yazarken dilimize ve bakarken gözlerimize sahip olma duasıyla Allah’a emanet olunuz.