A'dan Z'ye MENOPOZ DÖNEMİ

Son regl kanaması menopoz olarak kabul edilir. Bir kadının kesin olarak menopoza girdiğini söyleyebilmek için 12 ay kesintisiz regl olmaması gerekmektedir. Menopoz ilk belirtilerini, 40 yaş sonrası, yaklaşık 55 yaşa kadar geçen süre içerisinde görülen regl düzensizlikleri ile gösterir. Ardından regl kanaması tamamen biter. 40 yaş öncesi gerçekleşen menopoz ise, prematür over yani halk arasında yaygın bilinen adıyla erken menopoz olarak adlandırılır. 
 

Menopoz belirtileri arasında ilk sırayı regl düzeninde meydana gelen değişimler alır. Menopozda genellikle 45 yaş itibariyle kanamanın tamamen kesilmesinden 1-2 yıl önce regl düzeninde değişiklikler olur. Kanama, seyrek yani 1,5-2 ay aralıklarla görülebildiği gibi 15 gün gibi kısa sürelerde de tekrar edebilir. Menopozda ise kanama tamamen kesilir. Menopoz belirtilerine bakıldığında kadınların önemli bir kısmında sıcak basması, terleme, çarpıntı görülür ve bu belirtilerin şiddeti giderek artar.
 

Menopoz tedavisi öncesi bu testler önemli…
Menopozda, östrojen hormonu eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan şiddetli ateş basmaları,  hormon replasman tedavisi (HRT) ile etkili bir şekilde giderilebilir. Günümüzde şikayeti olmayan kadınlara rutin hormon tedavisi genellikle önerilmemektedir. Hormon replasman tedavisinde çoğu durumda östrojen ve progesteron hormonları birlikte verilmektedir. Tedaviye progesteron hormonu eklenmesinin amacı östrojen hormon tedavisinin tek başına verilmesi durumunda artan rahim kanseri riskinin bertaraf edilmesidir. HRT planlandığında; kapsamlı bir jinekolojik muayene, pap-smear, organların işlevlerinin iyi olduğunu gösteren çeşitli kan ve idrar incelemeleri, mamografi ve meme ultrasonografisi mutlaka yapılmalı, mümkün olan durumlarda kemik yoğunluğu ölçümü de bunlara eklenmelidir.

Menopoz dönemi kilo kontrolü için tüyolar 
Menopoz, kadınların hormonlarının değiştiği bir dönemdir. Kas dokusu azalmasıyla metabolizma yavaşlar, vücudumuz daha az kalori harcar. Alışkanlıklarımız gereği aynı beslenme düzenine devam ettiğimizde yağ doku artışı kolaylaşır ve kilo almaya başlarız.. Menopoz döneminde özellikle kilo alımı genetik yatkın olan kadınları daha çok etkiler.    Bu dönemde obezite oranları daha yüksek görülür. Obezite beraberinde, metabolik sendrom, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıkları ve solunum hastalıklarını davet eder. Kilo almak istemeyen, hatta vermeye çalışan kadınların işi bu dönem zorlaşıyor olsa da, dikkat edilmesi gereken basit ve etkili yöntemlerle kontrol altına almak mümkündür. 
 

1. Sıvı alımınızı arttırın. Günlük 2.5-3 litre su tüketin. Günlük yeterli sıvı tüketimi hem kilo vermeyi  kolaylaştırır, hem de vücut sağlığının devamını sağlar. 
2. Uzayan açlıklar metabolizmayı yavaşlatır. Güne kahvaltıyla başlayın. Kahvaltı günün en önemli öğünlerinden biridir. Uygun yapılan kahvaltı (protein ve lifli gıdalarla) insülin ve glikoz metabolizmasını dengeler ve bağırsak hormonlarını da aktive ederek iştah kontrolü üzerine olumlu etki yapar. 
3. Az ve sık beslenmeyi tercih edin. Toplamda yediğimiz günlük besinleri 2 öğün yerine, 5-6 öğüne bölmek sindirim sistemini tekrar tekrar çalıştıracağı için vücudun enerji harcaması artırır ve kilo vermeyi kolaylaştırır. Bu esnada vücuda sık besin girdiği için açlık hissi daha az olur. 
4. Her öğünde alınan protein (et, süt ve süt sürünleri, yumurta) miktarını arttırıp, basit şekerli gıdalardan (tatlı, hamur işleri) uzak durun. Proteinden zengin beslenme ile daha yüksek tokluk etkisi oluşur, iştah baskılanır.
5. İşlenmiş yiyecekler, kızarmış yiyecekler ve alkol tüketimini azaltın. Yapılan çalışmalarda işlenmiş gıdaları tüketenler, tüketmeyenlere göre bel çevreleri kalın ve kiloları fazla olduğu bulunmuş. Bu yüzden bu gıdalardan uzak durulmalı. Alkol ise alınan miktar ve sıklığı arttıkça vücuda giren kalori miktarı artacağından kilo alımına neden olur. O yüzden bu dönemde alkolden de uzak durulmalıdır. 
6. Uyku düzeninize dikkat edin. Kısa uyku süresi (6 saatten az), iştahın düzenlenmesinde rol alan hormonların düzeylerini değiştirerek obezite riskini artırabilir. 
7. Egzersiz yapın. Egzersiz ile kas kütlenizi arttırıp metabolizmanızı hızlandırır. Kilo kontrolünün devamı için haftada en az 3 gün 150 dakikadan oluşan egzersiz yapılmalıdr. Bu dönemde kilo kaybının sağlanması için ise hekimine de danışarak egzersiz miktarını artırılmalıdır.  Yürüme, yüzme gibi orta yoğunluklu egzersizler bu dönem için çok uygun olur.
8. Yeşil çay ve kahve tüketin. Günde 3-4 fincan kahve içilirse yağ yıkımına olumlu katkı sağlayarak kilo kontrolünde faydası olur. Yeşil çay da tokluğa neden olabilir.
9. Menopozda yavaşlayan metabolizmayı hızlandıran besinlerden (biber, tam tahıllı ürünler, turunçgiller ve zencefil, karabiber gibi baharatlar) tüketimi arttırın. Bu besinler vücutta tokluk hissi verir ayrıca yağ yakımını arttırmaya katkıda bulunurlar. 
 

Sigara erken menopozu tetikliyor!
Menopoz, kadının yaş alması ile gelişen kaçınılmaz bir durumdur. Menopoz belirtilerinin birçoğu zamanla geçecektir. Menopozu önlemenin ya da durdurmanın tıbbi olarak bir yolu yoktur ancak her kadın kendi vücut saatine göre bunu geciktirebilir. Erken yaşta menopoza girmemek için öncelikle sağlıklı bir yaşam sürmek gerekmektedir. Bunun için; sağlıksız üretilen hazır gıdalardan mümkün olduğunca uzak durulmalı, trans yağ tüketilmemeli, sebze-meyve ağırlıklı beslenilmeli, alkolden uzak durulmalı, düzenli ve tek eşli bir cinsel hayat sürülmeli, stressiz bir yaşam tercih edilmeli, spor yapılmalı ve sigara içilmemelidir. Kadın vücudunun östrojen hormonunu salgılama yeteneğini azaltan sigara, yumurtalıkların kendi doğal zamanından önce fonksiyonlarının tükenmesine ve sonuç olarak daha erken yaşta menopoza girilmesine neden olur.