Genceli Nizami- Gence/Azerbaycan

Eylül ayında kısmet olursa  Fethiye- Muğla -Adana- Mersin- Hatay-Ankara- Antalya gibi belirli merkezlerden  25 kişilik bir şair yazar grubu olarak Azerbaycan' a gidiyoruz. 11/18 Eylül 2021 

Gezimiz programında Bakü- Sumgayıt- Gence ve Mingecevir var. Oradaki şair ve yazar arkadaşlarla buluşup sohbetler yapacağız, çevirisini yaptırdığımız kitaplarımızı soydaş okurlara imzalayacağız 

Ve bu yıl Nizami  Gencevî ve Yunus Emre yılı olduğu için bu iki düşünür ve ozanımız için anma programları yapacağız 

Gence şehrini ziyaretimizde Genceli NİZAMİ müzesini de ziyaret edecegiz .

Şimdi sizlere dünyaca ünlü " Hamse" şiirinin ustası şairimiz hakkında  derlediğim bilgileri sunmak isterim 

- Nizami  Gencevî Gence' de doğdu.( 1141-1209)
Felsefe, edebiyat, astronomi, tıp, geometri gibi alanlarda çalışmalar yapmış bir 12. yüzyıl filozofu ve şairidir. Eserlerinin çoğunu Farsça yazan şair, Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu sayılır

Nizami, edebiyata lirik şiirler yazarak başladı; ardından toplumsal, terbiyevi ve felsefi içerikli gazeller, kasideler, rubailer de yazdı. Şiirlerinde devrin kültür dili olan Farsçayı kullandı. Eserlerinde aşkı farklı boyutları ile ele aldı; insan ve insan tabiatının güzelliğini işledi; hayatın anlamının insana ve insanlığa saygı göstermek olduğunu ifade eden temalar işledi. Güzelliklerden bahsederken Gence şehrinden de özellikle bahsetmiştir.

Nizâmî’nin günümüze kadar gelen tek eseri Ḫamse’sidir. Penc Genc adıyla da bilinen ve yaklaşık 35.000 beyitten meydana gelen eserin tamamlanmasının otuz beş-kırk yıl sürdüğü kabul edilir.

 Fars edebiyatında türünün en parlak örneği olan Ḫamse bu sahada eser veren şairlere örnek teşkil etmiştir ve Ali Şir Nevai, Fuzuli, Mevlana gibi şair düşünürlere örnek teşkil etmiştir.

Nizami, kimi kaynaklarda Fars şairi olarak kabul edilegelmiş olsa da Azerbaycan kaynakları onun Türk asıllı olduğu konusunda hemfikirdir. Bir grup araştırmacıya göre Kıpçak, diğerlerine göre Oğuz boyundandır. Babasının Gence’ye gelip yerleştiği ve Nizâmî'nin orada doğduğu kabul edilmektedir....

ŞiİRLERİNDEN ÇEVRİLMİŞ ÖRNEKLER.

Tutsak olduğun şey bir dirhem kadar değersiz, yaşamını  bağladığın şey bir soluk kadar geçicidir. Bu dünyada ne kazanırsan ver; almaya değil, elinden geldiğince vermeye çalış. .

.Şu eskimiş dünyadan elini eteğini çek, şu kirli eteği temizle. Ya garipler gibi kendine yol azığı hazırla ya da Nizamî gibi dünyadan yüzünü çevirip bir köşeye çekil". 

"Ben dünyadan elini eteğini çekmiş, arpa ekemeği ile yetinen bir adamım. Hazinenin üzerinde oturan bir yılana benzerim; akşamdan akşama bir parça ekmekle oruç tutarım. Ben daracık kovanında yüzlerce renkli helva bulunan arıya benzerim." 

"Ömrünü gönülleri hoş etmekle geçir ki Tanrı da senden hoşnut olsun. Seher vakti kalkıp ibadet edenlerin gölgesini ara; dostlarının rahatı için kendini sıkıntıya sok. Dert al, derman ver k i seni hükümdarlığa eriştirsinler. 

Sevgi bakımından sıcak, düşmanlık bakımında n soğuk ol. 
Tıpkı ay ve güneş gibi cömert ol. " 

Toprak ye de cimrilerin ekmeğini yeme. Mademki sen toprak değilsin, aşağılık kimselerin darbesini yeme. Kendi eline ve gönlüne hep diken batır da vücudunu mahvetme; bir işe el at. Kendini bir işe mahkûm etmen, başkalarının önünde el açmandan daha iyidir."