VÜCUT DOKUNULMAZLIĞINA KARŞI SUÇLAR 

4. Bölüm - İnsan Üzerinde Deney Suçu

Merhabalar. Geçtiğimiz haftalarda vücut dokunulmazlığına karşı suçları incelemeye başlamıştık. Bu hafta da vücut dokunulmazlığına karşı suçları incelemeye devam edeceğiz. 
Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) İkinci Kitap Özel Hükümler İkinci Kısım Kişilere Karşı Suçlar İkinci Bölüm Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar başlığı altında düzenlenmiştir. Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar TCK madde 86 - madde 93 aralığında yer almaktadır.

Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar başlığı altında kasten yaralama, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama, kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi, taksirle yaralama, insan üzerinde deney, organ veya doku ticareti, zorunluluk hali, etkin pişmanlık suçlarına dair hükümler yer almaktadır.

Geçen hafta vücut dokunulmazlığına karşı suçlardan biri olan taksirle yaralama suçunu içerir maddeyi (madde 89) ele almıştık. Bu hafta insan üzerinde deney suçunu içerir maddeyi (madde 90) inceleyeceğiz.

TCK m. 90’da düzenlenen insan üzerinde deney suçu için düzenleme; 
‘’(1) İnsan üzerinde bilimsel bir deney yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 
(2) İnsan üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi için; 
a) Deneyle ilgili olarak yetkili kurul veya makamlardan gerekli iznin alınmış olması, 
b) Deneyin öncelikle insan dışı deney ortamında veya yeterli sayıda hayvan üzerinde yapılmış olması, 
c) İnsan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların insan üzerinde de yapılmasını gerekli kılması, 
d) Deneyin, insan sağlığı üzerinde öngörülebilir zararlı ve kalıcı bir etki bırakmaması, 
e) Deney sırasında kişiye insan onuruyla bağdaşmayacak ölçüde acı verici yöntemlerin uygulanmaması, 
f) Deneyle varılmak istenen amacın, bunun kişiye yüklediği külfete ve kişinin sağlığı üzerindeki tehlikeye göre daha ağır basması, 
g) Deneyin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak açıklanan rızanın yazılı olması ve herhangi bir menfaat teminine bağlı bulunmaması, gerekir. 
(3) (Değişik: 31/3/2005 – 5328/7 md.) Çocuklar üzerinde bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi için ikinci fıkrada aranan koşulların yanı sıra; 
a) Yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların çocuklar üzerinde de yapılmasını gerekli kılması, 
b) Rıza açıklama yeteneğine sahip çocuğun kendi rızasının yanı sıra ana ve babasının veya vasisinin yazılı muvafakatinin de alınması, 
c) Deneyle ilgili izin verecek yetkili kurullarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının bulunması, gerekir. 
(4) Hasta olan insan üzerinde rıza olmaksızın tedavi amaçlı denemede bulunan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bilinen tıbbi müdahale yöntemlerinin uygulanmasının sonuç vermeyeceğinin anlaşılması üzerine, kişi üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel yöntemlere uygun tedavi amaçlı deneme, ceza sorumluluğunu gerektirmez. Açıklanan rızanın, denemenin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak yazılı olması ve tedavinin uzman hekim tarafından bir hastane ortamında yapılması gerekir. 
(5) Birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi sonucunda mağdurun yaralanması veya ölmesi halinde, kasten yaralama veya kasten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır. 
(6) Bu maddede tanımlanan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.’’ şeklindedir.
TCK m. 90’da düzenlenen insan üzerinde deney suçu, şikâyete tabi suçlardan değildir. Bu suç savcılık tarafından resen soruşturulur. Şikâyetten vazgeçme durumunda, ceza davası düşmez ve yargılamaya devam edilir. İnsan üzerinde deney suçunun yargılamasında görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
Bu hafta vücut dokunulmazlığına karşı suçlardan biri olan insan üzerinde deney suçunu içerir maddeyi (madde 90) inceledik. Gelecek hafta vücut dokunulmazlığına karşı suçları açıklamaya devam edeceğiz.
Hepimiz için Hakkın yerini bulduğu günler dilerim. Günümüz güzel geçsin..

Bu Haftanın Sözü : ‘’Öfkeniz yüzünden cezalandırılmayacaksınız, öfkeniz tarafından cezalandırılacaksınız.’’ Buddha

e-mail     : [email protected]