Trafik Kültürü Oluşturmada Fahri Trafik Müfettişlerinin Katkısı

Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği (KTYG) Muğla İl Temsilcisi

Bir Karayolu Trafik Güvenliği Haftasını daha hep birlikte kutluyoruz. Hafta ile birlikte trafik ile ilgili bilgilerimizi tazeleyelim ya da güncelleyelim. Bunun için önce trafik ve trafik ile ilgili bazı temel kavramları belirterek konumuza başlayalım. Trafik nedir, sorusunun cevabı; yani kısaca Trafik yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir. Trafik güvenliği için yayaların ve araçların karayollarındaki hareketlerini düzenleyen ve tanımlayan kurallara da trafik kuralları denir. Trafik kurallarının işleyişini denetleyenlere "trafik polisi", trafikte meydana gelen istenmeyen olaylara da trafik kazası; denir.

Anlaşıldığı gibi trafik, burada belirtmediğimiz daha birçok kavramı içerisinde barındırır. Bu nedenle trafik haftasına, “trafik güvenliği” haftası denilmiştir. Böyle bir haftanın kabulü, Türkiye’nin sosyal hareketliliğinin 1950’den itibaren hızla artmaya başlaması, trafik sorununun ağırlıklı şekilde gündeme gelmesi kadar; Trafik sorunlarını çözümlemek amacıyla bazı Avrupa ülkelerinin Paris´te bir konsey kurmaları, bu konseye Türkiye’nin de üye olmasının bir sonucudur. Bu konsey, Mayıs ayının ilk cumartesi günü ile başlayan haftayı "Uluslararası Karayolu Güven Haftası" olarak kabul etmiştir. Türkiye de trafik güvenliği konusunda kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl mayıs ayının ilk cumartesi günü “Karayolu Trafik Güvenliği Günü” ve bu günü izleyen hafta da “Karayolu Trafik Güvenliği Haftası” olarak kutlamaktadır. Her geçen gün toplum üzerinde etkili olmaya başlayan trafik, özellikle de karayolu trafiği, sosyal yaşantının vazgeçilmezi haline gelmiştir. Bilindiği gibi kara yollarındaki trafik güvenliği, trafik polislerince sağlanır. Trafik polisiyle birlikte trafik paydaşları da trafikte farkındalık ve bilinç kazanımı için katkıda bulunur. Trafikte yeterli bir farkındalık ile bilinç kazanımı, trafik kültürü oluşumu bugünden yarına, hemen gerçekleşmez. Bu durumu yurdumuzun birçok yerinde trafik kazası haberleri şeklinde görmemiz mümkündür. Dolayısıyla özellikle trafik haftasında daha yoğun olmak üzere, trafik kazalarının önlenmesi için halka trafik kuralları anlatılıp, trafik kurallarına uyulması gereği belirtilirken; öğrencilere de trafik ve ilkyardımla ilgili bilgiler verilerek, trafik kültürü oluşturulmak istenir.

Trafik ile temel kavramlarından bazıları hakkında kısa bir bilgilendirme yaptıktan sonra şimdi Muğla Fahri Trafik Müfettişleri ile yüz yüze yapılmış görüşmede yarı yapılandırılmış bir anket uygulamasından söz edelim. Yarı yapılandırılmış ankette sekiz soru yer almıştır. Anket, ankete katılmak isteyen yirmi (20) Fahri Trafik Müfettişinin verdiği cevaplarla sınırlıdır. Anketin sıkıcı olmaması, çabuk uygulanabilmesi için altı olgu, iki yargı sorusu sorusuna yer verilmiştir. Buna göre;

1. Cinsiyetiniz sorusuna cevap verenlerin % 91 erkek, % 9’u kadındır.

2. Yaşınız sorusuna cevap verenlerin 65 yaş ve üzeri olanlar % 36.5 iken, 40-50 yaş grubunda olanlar % 31.5, 51-60 yaş aralığında olanlar % 22.8, 61-65 yaş grubunda olanlar % 9.2 orandadır.

3. Aracınız var mı sorusuna, ankete katılanların hepsi araçlarının olduğunu belirtmiştir.

4. Ehliyetiniz kaç yıllık sorusuna, ankete katılanların hepsi yirmi bir yıl (21) ve üzeri yıllar olduğunu bildirmiştir.

5. İkametiniz neresi sorusuna, ankete katılanların çoğu % 91 Muğla merkez ve ilçelerinde ikamet ettiklerini belirtirken, % 9’u Muğla ve dışı illerde ikamet ettiğini belirtmiştir.

6. Kaç yıldır Fahri Trafik Müfettişisiniz sorusuna, 5 yıl ve öncesi % 36, 6-10 yıl % 32, 15 yıl e sonrası % 32 oranındadır.

7. Görev yaparken en çok karşılaştığınız güçlük sorusuna, % 96 oranında resim çekme, resimleme şeklinde cevaplamıştır.

8. En çok şahit olduğunuz ihlal türü sorusuna, % 55 hatalı park, % 30 kırmızı ışık, % 15 oranında da yüksek ses müzik gibi çevreye rahatsızlık, telefon kullanımı, kask ve tehlikeli şerit ihlali olduğunun söylemişlerdir.

Çok genel bir anketten bile anlaşıldığı gibi Fahri Trafik Müfettişlerinin çoğu erkek, ya 40-50 yaş aralığında ya da 65 yaş üzerindedir. Hepsinin aracı var, uzun süreli de ehliyet sahibi ve genelde Muğla’da ikamet etmektedir. Yeni Fahri Trafik Müfettişi olanlar, az bir oran farkı da olsa, diğerlerinden daha fazla konuyla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Görev yaparlarken en çok resim çekmede zorlandıklarını, şahit oldukları ihlal türleri, çeşitli şekillerdeki hatalı park ilk sırayı alırken, bunu kırmızı ışık ihlali ile çevreye rahatsızlık verme, telefon kullanımı, kask ve şerit ihlali izleme şeklindedir.

Sonuçta, toplumsal bir meslek ve sosyal bir kurum olan polis, jandarmanın trafik düzeni sağlamadaki çabalarına, Fahri Trafik Müfettişlerinin katkılarının önemli olduğu anlaşılır. Trafik kazalarının önlenmesinde, farkındalık ilkesini temel alan bir denetim anlayışının toplumca en kısa bir zamanda benimsenmesi gerekir. Bunun için trafikte “bir can kaybı bile fazladır” ilkesini benimseyen 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı hedefini gerçekleştirme çabaları yine tüm toplumca önemsenmelidir. Trafik bilincini kazanmış tüm sürücülerimize kazasız yolculuklar dileklerimi iletirken, trafik polisimizin Trafik Güvenliği Haftası’nı kutlar, görevi başında şehit düşen polislerimizi rahmet, gazilerimizi de saygı ve minnetle anarım.

Kaynaklar

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=8182&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

https://www.google.com/search?q=trafik+bilinci&oq=trafik+bilinci&aqs=chrome...3934j0j15&sourceid=chrome&ie=UTF-8

http://trafik.gov.tr/kurumlar/trafik.gov.tr/01-Haberler/03-2021/2021_2023-Karayolu-Trafik-Guvenligi-Eylem-Plani.pdf

http://trafik.gov.tr/kurumlar/trafik.gov.tr/01-Haberler/03-2021/2021_2023-Karayolu-Trafik-Guvenligi-Eylem-Plani.pdf