Ünal Şöhret Dirlik 86 Yaşında Aramızdan Ayrıldı

Uzun yıllar boyunca halk kültürüne duyduğu ilgi ve yaptığı araştırmalarla tanınan Dirlik, Fethiye ve çevresindeki geleneksel değerleri yaşatma ve tanıtma çabasıyla yerel ritüeller, geleneksel el sanatları ve folklorik unsurlar üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Dirlik, bölgenin kültürel mirasına katkıda bulunmuştu.

Ünal Şöhret Dirlik Kimdir?
Şair ve yazar. Asıl adı Ünal Dirlik. 1938, İncirli köyü / Fethiye / Muğla doğumlu. 1956 yılında Aksu İlköğretmen Okulunu (Köy Enstitüsü, Antalya) bitirerek, 1957’den itibaren iki yıl Denizli’de, 26 yıl Fethiye’de öğretmenlik yaptı. 1986 yılında emekli oldu. Fethiye gazetesinin sanat-edebiyat sayfası editörlüğünü yaptı. FRT’de (Fethiye Radyo ve Televizyon) kültürel programlar hazırlayıp sundu. Folklor alanında yaptığı araştırmalarıyla tanındı. FEKSAD (Fethiye Kültür Sanat Derneği), EGAYDER (Egeli Araştırmacılar Yazarlar Derneği), Muğla Gazeteciler Cemiyeti ve Folklor Araştırma Kurulu üyesidir.

Babası Fethiye Medresesi Yunanlılar tarafından bombalanırken şehri terk eden son gruptanmış. Dağdan dağa o gün 20 km uzakta olan İncirköy’e gelivermişler. Babası üç yıl kadar medresede okuduğu için epey bilgisi sahibi bir kişi olup şehre her gidişinde gazete ve dergi getirirmiş, yeni yazıyı askerde öğrenmiş.. 1944 yılında köyünde ilkokul açıldığı zaman Ünal Şöhret’in de okul çağı gelmişti. Ondan öncekiler ilkokulu beş km. uzakta olan Üzümlü kasabası ilkokulunda okumuşlardı. İlkokula başlamadan ona okuma yazmayı öğreten babası, Çal dağından kar getirip Meğri Ovası’nda harmancılara satarmış. Kışın da iki katırıyla yakın mesafelerde Orman İdaresinin kestiği ağaçların lata haline getirilmiş olanları Bayır’dan Kemer’e, Çukurca’dan Nif’e, bazen de Nif’ten İncirköy’e çekermiş, haftada bir gün gelir erzak hazırlatır, bir daha gidermiş.

Ünal Şöhret’in çocukluğu tütün tarlalarında geçti. Tütün ailenin ekmek kapısıydı, yediden yetmişe herkese iş vardı tütüncülükte. Rahmetli anası (1915-1992) köye gelen bayan öğretmenlerin dostuydu. Onlara kitap okuturdu, çok da masal bilirdi. İlkokulu İncirköy’de bitirdi. O yıl daha küçüksün diye Köy Enstitüleri sınavına göndermedi babası. İki yıl Fethiye Ortaokulunda okudu. Sonra sınava girip Aksu Köy Enstitüsü’nün yolunu tuttu. Köy Enstitüsü’nü çok sevdi. Hele kitaplığını, okuma odasını, öğrencilere kendi çocukları gibi davranan sevgili öğretmenlerini hiç unutamadı. Okuma odasının ve kitaplığın büyük faydasını gördü. Dergileri ilk orada tanıdı. İlk yazısı okulun duvar gazetesinde yayımlandı. Sonra Antalya’da Şelale gazetesinde ve büyük kentlerdeki dergilere gönderdikleri yayımlanmaya başladı. Bildiğim masalları dergilerde yayınlansın diye gönderdi. Dergilere el yazısı gönderdiği yazı ve şiirleri yayınlanmaya başladı (1952).

Dergi sayısı gün geçtikçe arttı. Birçok dergi ve gazetede köy yazıları, şiirleri yayımlandı. Öğretmen oluncaya kadar devam etti.

1954’te Köy Enstitüleri kapatıldı 1957 yılında okulu bitirdi. Çameli’nin Emecik köyü Kızılyer Mahallesi İlkokuluna atandı. 1959’da Keloğlan isimli masal kitabı Isparta’da Türk Köyü Yayınları arasında basıldı. 1962 de aynı yayınevi Kelkız masal kitabımı yayımladı. Fethiye’de öğretmenlerin Beşkaza isimli dergisini iki yıl yönetti. Sen Şimdi Güneyde isimli şiir kitabını derginin ilk yayını olarak Fethiye’de bastırdı. 1969’da “Çocuklara Şiirli Bilmeceler”ini Fethiye’de yayımladı. Bu arada çok sayıda dergide yazı ve şiirleri yer alıyordu. Bu arada Türk Dil Kurumuna sözcük derleme, atasözleri ve deyimleri derleme çalışmalarında bulundu. Zamanın Muğla Valisi Özer Türk, bu çalışmalarından dolayı takdirnâme ile ödüllendirdi. Yazı yazdığı dergiler ve Egeli Yazarlar Birliği Kurumu Halk Kültürüne hizmet  ve ellinci, altmışıncı Sanat yılları ödülleri verdi. Bu arada 2007 yılında Fethiye Belediye Meclisinde alınan bir kararla Fethiye Kültür Merkezinde açılan kütüphaneye “Ünal Şöhret Dirlik Kitaplığı” adı verildi. 

Fethiye’nin Antalya yolu çıkışında Patlangıç İlkokuluna atandığı zaman yayınlarla ilgilenmesi daha da arttı. Bu arada masallarla başladığı folklor araştırmalarıma devam etti. Sen Şimdi Güneyde I-II şiir kitabıyla Fethiye bilmecelerini emekli olduktan sonra 1996’da, Fethiye’de Halk İnanışları’nı 1997’de, Fethiyeli Gülüyor isimli gülmeceleri 1998’de, İncirköy İncirköy’ü 1999’da yayımladı. Halk İnanışları büyük ilgi gördü. Tarla dergisi ön kapakta fotoğrafıyla o sayıyı kendisine ayırdı. 2000 yılında Halk Kültürü Araştırma Kurumu  onu Ankara’ya davet edip “Halk Kültürüne Hizmet” ödülünü verdi.

Muğla Gazeteciler Cemiyeti gazetelerdeki yazılarından ve TV’lerde yaptığı programlardan dolayı her yıl ödül verdi. Fethiye Belediyesi “Turizmin Işığı Fethiye” kitabının hazırlanmasında çalıştığı için ödüllendirdi. Belediye başkanı Behçet Saatcı, onun ve FETAV Kültür Komisyonundaki yazar arkadaşlarının da kitaplarının yayımlanmasını sağladı.

Ünal Şöhret Dirlik, halen Fethiye’de yaşıyor. Yerel TV; Kanal LİKYA’da programlar yapıyor, yerel gazetelerde yazılar yazıyor. Yeni kitaplar için çalışmalarına devam ediyor.

İlk ürünleri 1953’te Şelale gazetesi (Antalya) ile 1955’te Türkiye Folklor Araştırmaları dergisinde yer aldı. 1962 yılında Fethiye’de yayımlanmaya başlayan Beşkaza dergisini yönetti. Sonraki yıllarda şiir ve yazıları Çağrı, Yeni Defne, Aykırı Sanat, Sevgi Yolu, Gülpınar, Fethiye Dergisi, Size dergileri ile Sevgi Yolu antolojilerinde yayımlandı. TDK’nin atasözleri, deyimler ve sözcük derleme çalışmalarına katkısından dolayı Muğla Valiliği tarafından takdirname ile ödüllendirildi (1972). 2000 Yılı Folklor Araştırma Kurulu Ödülünü, Muğla Gazeteciler Cemiyetinin 2001 yılı Fethiye Folkloru Birincilik Ödülünü, 2001, 2002, 2003 ve 2004 yıllarında Muğla Gazeteciler Cemiyeti ve çeşitli kuruluşların ödüllerini aldı. Ayrıca FRT (Fethiye Radyo televizyon) Kurumundan başarılı hizmet ödülü (2000), Egay-Der’den onur Belgesi, Halk Kültürüne Hizmet Ödülü (2002), 50. Sanat Yılı Özel Ödülü (2004-Muğla Gazeteciler Cemiyeti) aldı.

“Ünal Şöhret’i 1957’den beri izlerim. O günden bu yana dergilerde, gazetelerde ve antolojilerde okurum şiirlerini. Ölçülü sözler ve ağır başlı konularda öykü dilinden yana.  Sevilen şiirler var Sen Şimdi Güneyde kitabında.“ (Abdullah Neyzar Karahan)

ESERLERİ:

ŞİİR: Sen Şimdi Güneyde I-II (1965, 1996). Güney Havaları (2006).

ARAŞTIRMA – İNCELEME- DERLEME: Şiir-li Bilmeceler (1969), Fethiye Bilmeceleri (1996, 2004), Fethiye‘de Halk İnanışları (1997), Fethiyeli Gülüyor (1998), İncirköy İncirköy! (1999), Fethiye Atasözleri ve Deyimlerinde Hayvancılık ve Yayla Göçleri (2000), Fethiye‘de Söylenen Maniler (2001), Fethiye‘de İlenmeler Hayırlı Sözler ve Dualar (İzmir, 2002), Ey Fethiye! Fethiye! (Anlatılar, 2003), Mezartaşı Edebiyatı (2004), Masallarımız (2004), Fethiye Dedikleri (Anlatılar, 2006), Şiirlerde Fethiye (2006), Yüz Gülümlüğü (Gülmeceler, 2006).

ÇOCUK KİTABI: Çocuklara Atatürk Şiirleri (İzmir, 2005), Keloğlan (1959), Kelkız (1962).