Teknoloji tezgahları boşalttı, kadınlar işsiz kaldı

Muğla’nın Menteşe ilçesi Kırsal Dağpınar Mahallesi’nde bir dönem bölgenin başlıca geçim kaynakları arasında yer alan dokumacılık faaliyeti sona erdi. Uzun yıllar boyunca dokudukları halılarla evlerine maddi destek sağlayan Dağpınar kadınları teknolojinin gelişmesiyle işsiz kaldı.

Kırsal Dağpınar Mahallesi’nde yaşayan kadınlar, evlerine kurdukları tezgahlarda, halı, kilim, battaniye, kumaş dokuyarak yıllarca aile ekonomisine katkıda bulundu. Ancak teknolojinin gelişmesiyle birlikte bir dönemin gözde meslekleri arasında yer alan dokumacılık sanatı da bitme noktasına geldi.

Geçim kaynaklarının neredeyse yüzde 70’ini arıcılığın oluşturduğu Dağpınar’da tarlaların bölünmesiyle hayvancılık da azaldı. Arıcılık sektöründe ağır ve göçebe yaşam koşulları nedeniyle çalışamayan Dağpınar kadınları, şimdilerde yılın belli dönemleri yaptıkları tarımsal faaliyetlerle zaman geçiriyor.

Dağpınar Mahalle Muhtarı İlhan Kabaz’ın annesi Sultan Kabaz, 1957-58 yıllarında küçükken halı dokuduğunu söyleyerek sektörün bitmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi.

Köyde halıcılığın geliştiği dönemde kooperatif kurulduğunu belirten Mehmet Ali Köseoğlu ise, "Köye zamanında tezgah geldi mi geldi. Bu köy halıcılık yaptı. Bu sefer dışarıdan köye gelenler de oldu. Buradan Milas’a halı satmaya gidildi. Halıcılık biteli 15 yıl oldu. Arıcılık şimdiki kadar ağırlıklı değildi. Köy bu dönem arıcılığa biraz daha fazla önem verdi ve arıcılık üzerine çalışmaya başladı" dedi.

Dağpınar Mahalle Muhtarı İlhan Kabaz, önceleri her evde ayda 2 halı dokunduğunu belirterek, "İpin kilosu olmuş 50 lira. Halı 20 yıl önce 500 ise, şimdi yine 500. Bu ne olacak, sonuçta sektör bitiyor. Aldığınla yaptığın iş birbirini dengelemiyor. Sonuç olarak sektör bitti" ifadelerini kaydetti.

Dokumacılığın bitmesi ile işsiz kaldıklarını belirten Fadime Köseoğlu da, "Dokuma makinelerimiz tabi boş durmasa olur. Aslında her seferde dokumak istiyorum ama ucuz olduğu için dokuyamıyoruz" diye konuştu.

Dağpınar sakinlerinden Turgut Akça, "Benim gençliğimde haftada 2 araba gidiyordu Milas’a halı satmaya. Biz askerden geldikten sonra yavaş yavaş bu iş bitti. Arıcılık sektörüne el atıldı. O da ileri değil geri gidiyor" dedi.

Nadir Gökdere ise, "Annemler eski keçi tüylerinden kıl yaygılar dokurdu. Biz bunlarla geçindik. Şimdi halıcılık bitmiş durumda. Eskiden ipçiler ipleri bırakır, halı dokunduktan sonra üstüne para verir, halının parasını verir, ipin parasını keser götürürdü. Şimdi bunlar kalktı. Yüzyıllardır kadınlarımızın para kazandığı dokumacılık bitti ve kadınlarımız işsiz kaldı" dedi.

Arıcılık harici tüm sektörlerin bitme noktasına geldiği Dağpınar’da vatandaşlar yetkililerden destek bekliyor.