'Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yapay zeka dönemi başlıyor'
Üsküdar Üniversitesi tarafından bu yıl ilki düzenlenen Uluslararası Hesaplamalı Nörobilim Sempozyumu, bu alanda araştırmalar yapan ve çalışmalar yürüten uzman isimleri bir araya getirdi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yapay zeka dönemi başlıyor”
Üsküdar Üniversitesi tarafından bu yıl ilki düzenlenen Uluslararası Hesaplamalı Nörobilim Sempozyumu’na yurtiçi ve yurtdışından alanında önemli bilim insanları katıldı. Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ‘Hesaplamalı Psikiyatri’ başlıklı açılış konferansında psikiyatrik hastalıklı durumların matematiksel modellemesinin yapıldığına dikkat çekti. Tarhan, “Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yapay zeka dönemi başlıyor. Hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi böylece daha kolay olacak. Ayrıca hesaplanabilen ve dozu ayarlanabilen radyo frekansları ile de beynin işlevi bozulan bölgeleri düzeltilebilecek. Radyo frekansı tedavisi, ilaç ile tedavinin önüne geçmiş olacak.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Sağlık Yerleşkesi İbni Sina Oditoryumu’nda düzenlenen ve fi-jital olarak gerçekleştirilen sempozyum, NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin’in selamlama konuşması ve Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın ‘Hesaplamalı Nörobilim’ başlıklı açılış konferansı ile başladı. Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı, Dahili Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay da sempozyumda gerçekleştirdiği konuşmasında, hesaplamalı nörobilimin hastalıkların sebeplerini göstermesi ve sonuca ulaşılması açısından önemli olduğuna değindi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Kuantum verilerine göre evren bir simülasyon”
‘Hesaplamalı Psikiyatri’ konulu açılış konferansında dünya ekonomisinin yüzde 50’sini kuantumun etkilediğine dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bilindiği üzere dijital bir dünyaya doğru gidiyoruz ve kuantumun insan yaşamında da karşılığı olduğunu söylemek mümkün. Şu andaki kuantum verilerine göre aslında evren bir simülasyon, insan da simülatif bir nesne. İnsanda ruh, duygu, düşünce ve davranış dediklerimizin aslında birer kuantum yansımasıdır. Zaman ve madde ilişkisinde enerji bandı değişikliği oluyor ve farklı bantlara geçiyoruz. Örneğin ölüm başka bir bant. Zamandan bağımsız çalışan bir boyut var. Evrende hiçbir bilgi kaybolmuyor. Zaman ileriye ve geriye işliyor, gelecek için ihtimal hesapları yapılıyor.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yapay zeka kullanılacak”
Psikiyatride hastalıklı durumların matematiksel modellemesinin yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi böylece daha kolay olacak. Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yapay zeka dönemi başlıyor. Bilindiği üzere Chat GPT birçok alanda kullanılmaya başladı. İstenilen ne varsa bu yeni yapay zeka uygulamasından temin etmek mümkün hale geldi. Ruhsal dediğimiz her şey ölçülebilir oldu. Örneğin bir kişide bipolar ya da obsesif kompülsif bozukluklardan şüphelendiğimizde hastanın verilerini yapay zekaya vereceğiz ve tanı koymak kolaylaşacak. Bu insan psikolojisinin hesaplanabilmesi açısından çok önemli. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’ne yapay zeka özellikli MR cihazı kuruyoruz. O cihaz tüm verileri toplayarak uzmanlarımıza tanı koyma ve tedavi sürecinde büyük kolaylık sağlayacak” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Beyindeki işlevini yitiren bölgeler radyo dalgaları ile tedavi edilecek”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, radyo dalgaları ile beyin hastalıklarının tedavi edilebileceğini vurguladı ve sözlerine şöyle tamamladı:
“Beynin bozulmuş alanına RF dalgası gönderip oradaki işlevi düzeltme potansiyeli oluştu. Burada radyo frekansları ilaç ile tedavinin önüne geçmiş olacak. Şu anda hedef o. Çünkü radyo frekansları hesaplanabiliyor, dozu ayarlanabiliyor. Beynin ürettiği radyo frekansı boyutu bilinecek, hastalıkla bozulan alan radyo frekans tespit edilecek ve beynin o bölgesine işlevi olan radyo frekansı verilecek. Bu tıpta akıllı ilaç kullanımına benziyor. Bir insanın bacağı kırıldığı zaman nasıl ki tüm vücudu değil sadece bacağı alçıya alınıyorsa beyinde bir bozulma meydana geldiğinde tüm beyne değil sadece işlevi bozulmuş bölgeye yoğunlaşılacak. Şu anda beynin belli bölgelerindeki işlev sorunlarını gidermek üzere manyetik uyarım tedavisi uygulanıyor ama manyetik uyarımın da ötesinde bir frekanstan bahsediyoruz.”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Beynin işleyiş süreci ile ilgili önemli bulgular tespit edildi”
Kuantumda hesaplanabilirliğin ön plana çıktığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kuantum bilgisayarlar etkinleşti. Bu şekilde tüm veriler hızlı bir şekilde toplanabilecek. 2000’li yıllarda İsviçre’de Mavi Beyin projesi hayata geçirildi ancak ilk meyvelerini 2018 yılında Davos’ta sunulması sonrasında aldı. Mavi Beyin ekibi beynin bir uyarıcıya tepki verirken tek boyutla başlayıp 2’nci boyut, 3’ncü boyut ve daha karmaşık olan 4’ncü ve 5’nci boyutlara kadar ulaştığını tespit etti. Bu boyut değiştirme süreci bir kulenin inşa edilip sonrasında yıkılmasına benziyor. Ekibin tespit ettiği bulgular beynin nasıl işlediğine dair umut verici yeni bir bakış açısı ortaya koyuyor.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “70 bilim insanı beynin dijital simülasyonunu oluşturmak için çalıştı”
Haziran 2005’te Lozan Politeknik Üniversitesi’nin Mavi Beyin Projesi adı altında global bilgisayar şirketi ile 70 bilim insanının katıldığı bir iş birliği yaptığına değinen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Projede temel olarak başlangıçta farelerin, nihai olarak da insan beyninin biyolojik olarak detaylandırılmış dijital bir modelini ve simülasyonunu oluşturmayı amaçladılar. Beynin yapısını ve fonksiyonunu süper bilgisayarlar ile tasarlanan simülasyonlar ile anlamaya çalıştılar. Ekipteki bilim insanları yenilikçi araştırma stratejileri çerçevesinde çalışmalarını moleküller, hücreler, mikro devreler ve beyin bölgeleri gibi beynin çok seviyeli organizasyonunun her bir detayını ölçmeksizin deneysel verinin bağlantısallığını kullanarak beynin yoğun haritalarını elde etmek üzere sürdürdüler. Ancak bu proje sadece matematiksel modelleme yapmakla kalmıyor aynı zamanda genetik algoritmayı da göz önüne alıyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Barış Metin: “Hesaplamalı nörobilimle gelecek daha parlak olacak”
Hesaplamalı nörobilim sayesinde ruh sağlığı hastalıklarına multidisipliner yaklaşıldığını ifade eden Prof. Dr. Barış Metin, “Mühendis, psikolog, psikiyatrist, biyoloji alanlarının bir arada çalışmasıyla önemli veriler elde ediliyor. Bu alanda multidisipliner çalışmak çok önemli katkı sağlıyor. Artık günümüzde yapay zeka ile ulaştığımız teknoloji sayesinde makaleler ile konuşabiliyor, büyük veri analizini yapabiliyoruz. Bu nedenle hesaplamalı nörobilimle gelecek daha parlak olacak.” vurgusu yaptı.
Prof. Dr. Tayfun Uzbay: “Hesaplamalı nörobilim hastalıkların sebebini gösterecek”
Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı – Dahili Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay “Propofol ve Deksmedetomidinin Bağımlılık Potansiyeli: Bazı Deneysel Çalışmaların Sonuçları” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Konuşmasında nörobilim alanında çözüm bekleyen sonuçlar için bir arayış olduğuna değinen Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Önce multidisipliner dedik sosyal bilimlerle fen bilimlerini sağlık bilimlerini aynı yerde multidisipliner çalıştırmaya gayret ettik. O da yetmedi matematik ve kuantum işin içine girdi. Nöronu gösteriyoruz, ama beyindeki bağlantısallık ağlarını hastalıklara özgün hale getiremiyoruz. İşte bu noktada tanı anlamında gidilecek yollar var. Tam tanıyı koyduğumuzda, bu yapıyı eski haline nasıl çevireceğimize odaklanacağız. Bu yapıyı eski haline çevirdiğiniz zaman kati iyileşme, radikal çözüme ulaşacağız. Buradan yola çıkarak psikopatları ve sosyopatları tedavi edip topluma da kazandırıp toplumdaki suç oranı düşmesini sağlayacağız. Bundan 200-300 yıl sonra insanlar diyecekler ki muhtemelen, “şizofreni hastalarına bunu veriyorlarmış, alzheimerda hiçbir şey yapamıyorlarmış… Şuan yaptığımız, şizofreni hastasının belirtilerini baskılıyoruz ilaç vererek hastalığı geçirmiyoruz. Çünkü sebeple değil görebildiğimiz sonuçla uğraşıyoruz. Sebebi göremiyoruz. Sorun bu. Hesaplamalı nörobilim bize hastalıkların sebeplerini göstermesi ve sonuca ulaşmamız açısından önemli bir alan.” diye konuştu.
Çevrimiçi ve Fi-Jital oturumlar düzenlendi
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin’in başkanlığını yaptığı “Görüntü işlemede kontur yakalamanın yapay sinir ağları ve görme sistemi üzerinden hesaplamalı nörobilim perspektifinden karşılaştırılması” başlıklı fiziki gerçekleşen ilk oturumda Prof. Dr. Orhan Murat Koçak ve Dr. Öğr. Gör. Yasemin Hoşgören Alıcı konuşmacı olarak yer aldı. Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı Doç. Dr. Türker Tekin Ergüzel’in başkanlığında gerçekleşen çevrimiçi oturumda ise Prof. Albert Ali Salah “Davranışsal ve Klinik Bilimler İçin Hesaplamalı Araçlar Tasarlama”, Dr. Heysem Kaya “Semptom Tahminleri Yoluyla Metne Dayalı Yorumlanabilir Depresyon Şiddeti Modellemesi” ve Dr. Öğr. Üyesi Çağlar Uyulan “Beyin-Bilgisayar Arayüzü Sınıflandırma Algoritmalarında Derin Öğrenme Yöntemleri” başlıklı sunumlarını paylaştı.
Nörobilim alanında önemli konulara değinildi
Oturumların yanı sıra alanında uzman isimler önemli konu başlıkları altında sunumlarını paylaştı. Prof. Dr. Bahar Güntekin “Demansın Olayla İlgili EEG Biyobelirteçleri”, Dr. Massimiliano Zanin “Sinirbilimde Derin Öğrenme: Sınıflandırma Görevlerinin Ötesine Geçmek”, Doç. Dr. Pınar Öz “Septohipokampal Nöral Devrelerin Modellenmesi: Akson Taşıyan Dendritlerin ve Yetişkin Nörogenezinin Bütünleştirilmesi”, Dr. Öğr. Üyesi R. Murat Demirer “Hiperbolik manifoldlarda EEG ile Beyin Fonksiyonu” başlıklı sunumlarını yaptı. Sempozyuma çevrimiçi katılan Doç. Dr. Asra Al Fauzi ise “Güvenli Nörovasküler Cerrahi için İntraoperatif İzlemenin Multimodalite Kullanımı: Gelişmekte Olan Ülkelerde Sorunlar ve Zorluklar Senaryosu” konu başlıklı sunumunu gerçekleştirdi.
