Orta Asyadan uzanan gelenek

Delbek Nedir?

Delbek, başta Fethiye olmak üzere, Teke Yöresinde çalınan enstrümanı olan delbek, ağaçtan yapılma, yuvarlak kasnak ve kasnağın bir yüzüne çivilerle sabitlenmiş deriden oluşan zilsiz tef görünümünde vurmalı bir çalgıdır.  

Delbekçilik Nedir?

Delbekçilik, delbekçi kadınlar tarafından geçim kaynağı olarak düğün, şenlik vb. eğlencelerde özellikle de kına gecelerinde delbek çalmak ve türkü söylemek ve kadınlardan oluşan, bir zamanlarda meslek olarak görülen uğraştır.

Delbek Kültürü; Teke Yarımadası, Türkiye'nin güney batısında Antalya Körfezi ile Fethiye Körfezi arasında Akdeniz'e doğru uzanan yarımadadır. Delbek kültürü bu yarımadada gelcek nesillere aktarılmaya çalışılıyor.

Teke Yarımadası Nedir?
Antalya, Burdur, Isparta, Denizli; Muğla (Fethiye), Taşeli (Mersin Yöresi’nde) Tekke yörüklerinin bulunduğu alandır.Teke yarımadasında, delbek kültürü, tekke müzikleri, oyunları ve çalgı aletleri festivallerde, düğün gibi kutlamalarda kendini gösterip, yöre halkı tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır.

Delbekçiliğin eski kuşak düğün sahiplerinin kına geceleri dışında uygulama alanı bulabildiği diğer alan ise festival ve kültür şenliği gibi etkinliklerdir. Delbekçiler, bu tür etkinliklere genellikle davul ve zurnacılarla birlikte çağrılmaktadır. 

"Delbek kültürü ve Şamanizm" 

Delbek ve delbeği çalan kadınlar giderek azalmakta ve düğünlerde görmeye alışık olduğumuz bu gelenek unutulmak üzereyken hatta bir zamanlar Fethiye düğünlerinin vazgeçilmezi iken şimdi ise unutulan eski bir gelenek olmamak için direniyor. Şamanizm’e kadar kökleri uzanan delbek eskiden büyü bozmak, nazar çıkarmak için kullanılan dinsel bir araç iken şimdi eğlencelerin ve düğünlerin bir parçası olmuştur. Bu çalışmada delbeğin nasıl bir saz olduğu ve Şamanizm’e kadar olan tarihinden söz edilmektedir. Delbek geleneğinin en büyük kısmı Fethiye Günlükbaşı Mahallesindeki delbekçi kadınlar tarafından oluşmaktadır.

Genellikle kadınların ekonomik nedenlerle ve ev ekonomiside katkı olarak başladığı delbekçiliğin, yok olup gitmemesi için eğitimi verilemesi, konservatuarda farklı enstrümanların yer ayrıldığı gibi okullarda delbeğe de yer ayrılaması isteniyor. Özellikle Muğla ve Fethiye çevresinde bu kültürün yaşaması için çabalayan delbekçiler, son zamanlarda da sosyal medyada tanınmaya başladı. Popüler kültür şarkılarını seslendiren delbekçilere, Türkiye'nin başak yörelerindende ilgi oluştu ve merak edilmeye başlandı.