Madencilerden buruk kutlama

Turizm ve tarım kadar ekonomiye geçtiğimiz yıllarda büyük katkı sağlayan Fethiye’deki madencilik sektörü şu günlerde adeta kan ağlıyor. Maden şirketlerinin özelleştirilmesinin ardından Fethiye ve çevresindeki onlarca maden ocağı daha iyi şartlarda üretim yaparak; Türk ekonomisine katkı sağlaması beklenirken, yabancı şirketler ocakları bir bir kapatıp Güney Afrika ve Hindistan’dan daha ucuz üretim yapıp dünya pazarlarında yer almaya başladı. Dünya Madenciler Günü’nde Fethiye bölgesinin hemen hemen onlarca maden ocağı kapalı olunca, işçiler de ocakların bir an önce açılmasını ve işbaşı yapmayı beklediklerini ifade ettiler. Dünya Madenciler Günü’nü buruk kutladıklarını ifade eden işçiler ocakların bir an önce açılmasını talep ettiler. Geçtiğimiz yıllarda hemen her ocakta 120-150 işçinin çalıştığı Fethiye bölgesindeki krom madeni ocaklarında üretimler özellikle elektrik ve işçi ücretlerindeki maliyetlerin artması yüzünden şirket sahipleri tarafından durduruldu. Fethiye ve çevresindeki 50’ye yakın krom madeni ocağında sessizlik hakim oldu. Fethiye ve bölgemizdeki tüm maden ocakları özelleştirilmesinden dolayı aralarında Çin ve diğer ülkelerden şirketler Güney Afrika ve Hindistan’dan krom madeni çıkarmaya başlayınca metrelerce derinlikte suskunluk yaşanıyor. Fethiye bölgesinde ETİ Elektrometalorji Üç Köprü Maden İşletmesi Ocakları faaliyetini sürdürüp; yer altından çıkardığı krom madenini Antalya’daki tesise gönderip işledikten sonra Çin’e ve diğer ülkelerle iç piyasanın ihtiyacını karşılamaya devam ediyor. 

Çeşitli özel şirketlerde Maden Mühendisliği görevinde bulunan İbrahim Sarısakal tüm madencilerin gününü kutlayıp; Fethiye bölgesindeki pek çok krom madeni ocağının kapalı durumda bulunduğunu söyledi. Sarısakal, “Madencilik dünyanın en zor mesleklerinden birisidir. Bütün firmalarımızın ve emekçi kardeşlerimizin Dünya Maden Günü’nü kutluyorum. Fethiye bölgemiz krom cevheri açısından zengin bir bölge. Fethiye bölgesinde genel olarak 50’li ve 60’lı yıllarda Fransızlar faaliyet göstermiştir. Kaliteli yani tenörlü dediğimiz kısımları almışlar, onlar bölgeyi terk ettikten sonra yerel firmalar ruhsat alarak madenciliğe devam etmişlerdir. Çevremizde madencilik adına çalışan firmalar var yalnız sayısı eskisi kadar fazla değil. Ocak rantabl çalıştığı zaman burada 130 kişi istihdam ediliyordu. Önceki dönemlerde Fethiye bölgesindeki ocaklarda yaklaşık bin kişi çalışıyordu” dedi. 

ÜRETİM PAYIMIZ YÜZDE 5’E DÜŞTÜ 
Sarısakal, “Şu anda büyük firmaların çoğu faaliyette değil. Madencilikteki kaos yurtiçi ve yurtdışındaki ekonomik nedenlerden dolayı yaşanıyor. Ülkemizde üretilen krom 2011 yılında yaklaşık 2,5 milyon tondu… Bu oran dünya genelinde üretilen kromun yüzde 10’nu kapsıyordu. 2015 yılında bu 1,5 milyon tonlara kadar düştü. Payımız da yüzde 5’e düştü. 2015 yılında da krom fiyatlarının çok stabil ilerlememesinden dolayı üretimler düşük düzeyde kaldı. Bu dönemde birçok firma ara verdi, durdu veya komple bıraktı. Üretimler ülke genelinde iyice zayıfladı. Bunun sebebi Güney Afrika, Hindistan ve Kazakistan’da krom çıkarıyor. Fakat bizim ülkemizdeki krom daha kaliteli. Tenör ve demir bakımından olsun… Bu yüzden talep görüyordu. Dolar bazlı olduğu için ekonomik açıdan Çin tercih etmiyor. Hem kendi stokları var hem de diğer ülkelerden ucuza alıyorlar. Fiyatlar düşük olduğu için Fethiye bölgemizde faaliyet aylardır yok” dedi. 

20 BİN TON ÜRETİM YAPILIRDI
Maden Mühendisi İbrahim Sarısakal, “Şu anda fazla bir üretim yok. ETİ kendi cevherini üretip, Ferro Krom fabrikasına gönderdikleri için bu durumun dışındalar. Üretimin olmaması fiyatların düşük olması. 2020’de fiyatların artması ile bir hareketlilik olabilir. Fethiye’de tüm ocaklar çalışsaydı büyük firmalardan 10 bin ton, küçük firmaları da eklersek 20 bin tondan fazla üretim yapılabilirdi. Düzenli bir planlama ve tecrübeli yöneticiler ile bu iş sağlıklı ilerleyebilir. Kar getirir ve ülkeye döviz kazandırır. Düzgün bir fizibilite daha sonra uygun fiyat dengesi ile bu iş yapılabilir” ifadelerini kullandı. 

ÇALIŞANLARIN YÜZLERİ GÜLSÜN 
40 yıllık Madenci Ramazan Köse ise ocakların kapanmasının üzüntü yarattığını ifade ederek, “İşletmelerin bir an önce çalışıp; madencilerin yüzlerinin gülmesini bekliyoruz” dedi. Köse, “40 yıllık madenciyim. Dünyadaki tüm madencilerin gününü kutluyorum. Şehit olanlara Allah’tan rahmet, meslek hastalığı olanlara da şifalar diliyorum. Krom sektörü teknolojik kendini yenileyememiştir. Kazaların nedeni budur. Fransızların 1930 yılında kullandığı teknolojiye biz ulaşamadık. Gerekli eğitimlerin ve seminerlerin verilmesine rağmen kazalar olabiliyor. Biz yine de önlemlerimizi alıyoruz. İşyerlerinin kapanması tamamen ekonomik nedenlerden. Maliyetlerin yükselmesi, satış fiyatlarının düşmesi yönetimlerin aldığı karardır. Okulu olmayan sektörlerden birisi. Hepsi alaylı yetişiyor. Kapanma sürecinde çalışanlar sektörden uzaklaştığı için usta ve çalışan bulmak çok zor. Şu ocak faal olsaydı 100-120 kişi çalışırdı. 150 metre derinlikten günde 120 ton civarında üretimi olurdu. İşletmelerin çalışıp, maden sektöründe çalışanların yüzlerinin gülmesini istiyorum” diye konuştu.