LOZAN ANTLAŞMASI ŞİMDİ DAHA GÜNCEL

Türkiye’nin “Tapu Senedi” Lozan Antlaşmasının 94. yıldönümünü kutluyoruz. Lozan, Birinci Paylaşım Savaşını sonuçlarını ilan eden Sevr paçavrasını, üzerinden 3 yıl geçmeden yırtıp atan büyük bir diplomatik zaferdir. Ve bu anlamda tektir. Bu nedenle emperyalist güçler hiçbir zaman Lozan’ı içlerine sindirememişlerdir. Birinci Paylaşım Savaşının sonucunu ilan eden 5 anlaşmanın en önemlilerinden birisi Versay Antlaşması, diğeri ise Sevr Antlaşmasıdır. Bulgaristan ile yapılan Nöyi, Avusturya ile yapılan Sen Jermen ve Macaristan ile yapılan Triyanon antlaşmaları ikincil derecede antlaşmalardır. Avrupa’nın güçlü sanayi ülkesi Almanya, Versay antlaşmasını yırtıp atamadığı için, bütün dünyayı ateşe veren kanlı İkinci Paylaşım Savaşına sürüklenmiştir. Oysa Anadolu’nun bağrından çıkan Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Kuvayı Milliyeciler, Sevr Antlaşmasını hiçbir zaman tanımadıkları gibi, üzerinden 3 yıl bile geçmeden yırtarak tarihin çöplüğüne atmışlardır. Lozan antlaşması ile Birinci Paylaşım Savaşının ülkemiz ile ilgili, siyasal, askeri, coğrafi, ekonomik ve sosyal sonuçları ters yüz edilmiştir. Lozan Antlaşması Türklerin 224 yıl aradan sonra, masadan zaferle kalktığı ilk ve tek antlaşmadır. Türkler 1699 Karlofça antlaşmasından sonra bütün masalardan boynu bükük kalkmış, ya da geçici başarılar elde etmiş gibi görünse de karşılığında Avrupa devletlerine büyük ekonomik ve siyasi ödünler vermiştir. Bu nedenle emperyalist güçler Lozan Antlaşmasını hiçbir zaman içlerine sindirememişler ve Sevr Antlaşmasını canlı tutmuşlardır. Lozan sırasında İngiltere temsilcisi Lord Kürzon’un tarihi tehdidi bu durumun en açık belgesidir. Lord Kürzon İsmet İnönü’ye: “… Hiçbir isteğimizi kabul etmiyorsunuz, memnun değiliz. Ne var ki, neleri reddederseniz onu cebimizde saklıyoruz. Harap bir memleketiniz var. Yarın türlü ihtiyaçlarla karşımıza geleceksiniz. O gün cebimizdekileri birer birer çıkarıp size kabul ettireceğiz.” demiştir. İngilizler ve diğer emperyalistler bu sözlerini hiç unutmadılar. Ancak ne var ki ülkemiz içinden pek çok siyasi sorumlu bu tehdit dolu sözleri unuttu. Lozan zaferinin sonuçlarını kabul etmeyip hazmedemeyen bir kesim daha var. Bunlar ne yazık ki siyasal iktidar içinde devlet sorumluluğu olanlar. Kendilerini Osmanlıcı olarak tanıtan bu kesim Sevr paçavrasını imzalayanlardan hiç söz etmeyip Lozan’ı “yenilgi” olarak tanımlıyor. Hem de en yetkili ağızlardan… Lozan Antlaşmasının en önemli siyasal sonuçlarından birisi de Osmanlı Devletine kesin olarak son verilmiş olmasıdır. Ulusal Kurtuluş Savaşımızın zaferle sonuçlanmasından sonra Mudanya’da imzalanan silah bırakışmasından ardından, Batılı emperyalistler muzaffer Ankara Hükümetini Lozan’da toplanacak bir barış görüşmesine çağırırken bu zaferde engelleme ve emperyalizmle işbirliğinden başka hiç bir rolü bulunmayan Osmanlı Hükümeti de görüşmelere davet edildi. Büyük Millet Meclisi bu durum karşısında 1 Kasım 1922 tarihinde en büyük devrimlerinden birine imza atarak saltanatı kesin olarak kaldırdı. Haydar Murat TOPÇU ADD Fethiye Şubesi