İHRACATÇILAR ACİL ÇÖZÜM ÜRETİLMESİNİ İSTİYOR
2015 yılının 11 ayında 130 bin ton sebze ve meyvenin ihraç edildiği Fethiye'de Rusya ile yaşanan uçak düşürme krizi ardından Rusya'nın alımları durdurmasıyla bu ülkeye ihracat durdu. Rusya için üreticiden toplanan sebze ve meyvelerin elde kalmaması için rota Kuzey Irak'a çevrildi. Domates'in toptan kilosu da 2.2 TL'den 1 TL'ye düştü.
Muğla’nın Fethiye ilçesinden Rusya’ya yaş sebze ve meyve ihraç eden üreticiler Rus uçağının düşürülmesiyle yaşanan kriz nedeniyle Rusya’nın alımları durdurmasıyla birlikte yeni Pazar imkanları ararken hükümetten acil çözüm üretmesini bekliyor. Fethiye Ziraat odası başkanı Kenan Karayiğit Fethiye’den Rusya’ya giden onlarca tırın bekletildiğini geçici yeni Pazar olarak ihracatçıların Kuzey Irak’a yöneldiğini söyledi. Fethiye’deki ihracatçılar Türkiye ve Rusya yetkililerinin bir an önce barış ortamını sağlayarak ticari ilişkilerin düzetilmesini beklediklerini söylediler. Türk uçakları tarafından Suriye sınırımızdan içeri girerek sınır ihlali yapan Rus Uçağının düşürülmesinin ardından Rusya’nın Türkiye’den aldığı sebze ve meyvenin yanı sıra diğer ticari ilişkileri askıya alması üzerine Fethiye’deki ihracatçılar da zor durumda kaldılar. Fethiye’den Rusya’ya gönderilen sebze ve meyve tırlarının Rusya sınırında bekletildiği ileri sürülürken Muğla Büyükşehir belediyesi Karaçulha toptan sebze halinde Rusya’ya ihracat malı yapımı tamamen durdu. Rusya’daki marketlerin Fethiye’ deki ihracatçılara gönderdiği ilk yazıda alımlar durdurulmuştur. Denilirken ardından gönderilen yazılarda da beklemeye alınmıştır” denildiği öğrenildi. Kriz öncesi üreticiden alınan turfanda domatesin kilosu 2.2 TL iken krizin ardından 1-1,5 TL’ye düştü. Fethiye Ziraat odası başkanı Kenan Karayiğit Fethiye’de 2015 yılının 11 ayında Rusya’ya 130 bin ton ihracat gerçekleştirildiğini ve yaklaşık 1 milyar dolarlık döviz sağlandığını kaydederek yeni hükümetin bu krizi çözeceğine inandığını söyledi. Kenan Karayiğit Rusya İhracatı yapılamadığı taktirde İran ve Irak’a Romanya ve Ukrayna’ya ihracat yapabiliyoruz. Ancak şu anda Rusya yerine rota Kuzey Irak’a ve iç piyasaya çevrildi. Böylece üreticinin fiyatı bir anda yarı yarıya düştü. Böyle devam edecek olursa Domates 20 kuruşa kadar düşecektir. Domates 2 TL’nin altına düşünce üretici para kazanamamaktadır. Kriz çözülmediği sürece piyasa allak bullak olacaktır. 64. hükümet genç ve dinamik bakanlardan kuruldu. İnşallah mevcut kriz bir an önce çözümlenir dedi. Fethiye Ziraat odası başkanı Kenan Karayiğit sorunun narenciye’de de bulunduğunu belirterek “Narenci’ye 30 senedir 30 kuruştan satılıyor. Onun için bu krizlerin atlatılması lazım. İnşat sektöründe de büyük bir payımız var. Turizm de var. Durduğu an her şey bitti. Doğalgazın yüzde 60’ını Rusyadan alıyorsun. Doğalgaz da sadece ısınmayla değil ki. Elektriğide biz doğal gazla ürettiğimiz için yüzde 49 elektrik kesintisi de meydana gelecek demektir. Onun için ben büyüklerimizden bir an önce yumuşak geçişlerle sağduyuyla bu krizlerin çözülmesini istiyoruz” dedi. İHRACATÇILAR ÇÖZÜM İSTİYOR 15 Yıldır ihracatçılık yapan Bayram Viran Rusya’nın kapılarından girişlerin izin verilmediğini kaydederek Rusya’ya mal yapmayı durdurduk. Şimdi Irak için paketleme yapıyoruz. Rotayı Irak’a çevirdik. Şuan Rusya için yapılan domatesler samsun limanında ve Rusya’da Limanında tırlarda bekletiliyor. Bu krizden dolayı içeri almıyorlar. Büyük bir sıkıntı var. Siyasi bir çözüm olmazsa çiftçiler ve biz çok büyük sıkıntı yaşayacağız. Şimdilik öyle görünüyor. Devlet yetkililerinden bir an önce krizin çözüme kavuşturulmasını bekliyoruz” dedi. “Biz sebze ve meyveyle uğraşıyoruz. Uzun zaman beklediği zaman mutlaka çürüyecek. Ve insanların vermiş olduğu emekler boşa gidecek” diyen İhracatçı Bayram Viran “Bunun için acil bir çözüm bekliyoruz. Rica ediyoruz. Dünden bu yana rus marketleri alımı durduğunu açıkladı. Ama yeni gelen yazıyla beklemede kaldıkları öğrenildi. Yazıda böyle geçiyor. Siyasi çözüme göre hareket edeceklerini düşünüyorum. Çiftçilerin mallarını mutlaka almak zorundayız. Domatesin toplama zamanı geldiği zaman toplanmak zorunda. Çiftçiler de psikolojik olarak zor durumda” dedi. İhracatçı firmasında çalışan Özgür Şahin’de Rusya ile yaşanılan krizin toptan sebze halini ve çiftçileri etkilediğini belirterek sorunun bir an önce çözümlenmesini beklediklerini söyledi. “Üreticiye ilaç , gübre, tohum ve fidan satanlara kadar bu işten herkes etkilenecek. Şu anda kulaktan dolma bilgiler var resmi bir açıklama yok ama Rusya’da Türk mallarının geri çevrildiği, bekletildiği, gemilerin denizde bekletildiği, yüzde yüz kontrol amaçlı yaptırımlar olduğu ve Türk mallarının orada çürümeye terk edildi hakkında duyumlar geliyor. Şu an ihracatçı belirsiz. Çünkü yatırımını yaptı. İşçisini getirdi. Kartonunu bastırdı. Ama şu anda herkes ne yapacağını bilemiyor. Resmi bir şey olunca da kimse ne yapacağını bilmiyor. Şuan beklemedeyiz. İhracat yapıyoruz ama onun gidip gitmeyeceği belli değil şuan. Rusya’ya mal göndermek için hazırlığa devam ediyoruz ama gidip gitmeyeceğini bilmiyoruz. Beklemede kalın diye bir yazı gelmedi ama telefonlarla görüşmelerde onların söylediğine göre mallar gümrükte bekliyor. Gemide bekleyenler gemide bekliyor. Mallar şuan Rusya’nın içine alınmıyor. Serbest bölgede bekliyor. Mallar Rusya olmazsa iç piyasada tüketilir.şuan Domatesi kilosu 2 milyona gönderdik. Eğer iç piyasaya dönersek bin , bin 500’e satılır. İnşallah Türk hükümeti de bu konuda bir girişimde bulunur. Hep Rus hükümetini dinliyoruz. İnşallah kimse mağdur olmaz” dedi. ÜRETİCİLERDE OLDUKÇA ENDİŞELİ Üreticilerden Alim Köroğlu’da küçük yaşlardan bu yana Domates yetiştirdiğini belirterek Rusya’nın kapılarını kapatmasının endişesini taşıdıklarını söyledi. “Biz bu ürünlerimizi mahsullerimizi satamazsak bankalara kredi borçlarımızı ödemeyeceğiz” diyen Alim Köroğlu “İlaç borçlarımızı ödemeyeceğiz. Bu konudan dolayı çok ciddi sıkıntılar yaşarız. Bunun için devlet yetkililerinden bir an önce çözüm üretmelerini Rusyayla anlaşamazlarsa yeni Pazar üretmelerini vatandaş olarak bekliyoruz. Biz sebze yetiştirmek zorundayız. Çünkü çocuklarımız okuyor. Çiftçinin Dünya kadar borcu var. Rusyayla bir şekilde anlaşamıyorsak yeni Pazar bir üretip yada Avrupayla anlaşsın Avrupaya sevkıyat yapılsın. Yapılmazsa çok zor durumda kalırız” dedi.