Hoşafçı, 'Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı verilmesini Atatürk'e borçluyuz'
Fethiye Belediyesi Başkan Vekili Melek Gözde Gürsoy Hoşafçı, 5 Aralık Türk kadınına milletvekili seçme ve seçilme hakkının verildiği gün olması nedeniyle basın açıklaması yaptı. Fethiye Belediyesi Başkan Vekili Gözde Gürsoy Hoşafçı'nın basın açıklamasına, Fethiye Belediyesi CHP'li Meclis Üyeleri, Mürüvvet Başıhoş, Ayşe Devrim Öztürk ile Ak Partili meclis üyeleri Ayşe Çiftci ve Muhammet Kökten de katıldı. Belediye Başkan Vekili Hoşafçı, günün anlam ve önemini anlatan basın açıklamasında, 'Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı verilmesini Atatürk'e borçluyuz' ifadelerini kullandı.
Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilmesi nedeni ile Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca, Başkan vekilliği görevini CHP’li meclis üyesi Melek Gözde Gürsoy Hoşafçı’ya bıraktı. Fethiye Belediyesi Kadın ve Çocuk Hakları Komisyon üyesi olan CHP’li Meclis Üyeleri, Mürüvvet Başıhoş, Ayşe Devrim Öztürk ile Ak Partili meclis üyeleri Ayşe Çiftci ve Muhammet Kökten, Başkan Vekili Gözde Gürsoy Hoşafçı’yı ziyaret ettiler. 5 Aralık Türk kadınına milletvekili seçme ve seçilme hakkının verildiği gün olması nedeniyle, Fethiye Belediye Başkan Vekili Melek Gözde Gürsoy Hoşafçı, sokağa çıkma yasağı nedeni ile günün anlam ve önemi ile ilgili basın açıklamasını bugünden yaptı.
Başkan Vekili Gözde Hoşafçı, “Bugün 5 Aralık Türk kadınına milletvekili seçme ve seçilme hakkının verildiği gün. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk 1923'te henüz Cumhuriyet dahi ilan edilmeden “Bizim sosyal toplumumuzun başarısızlığının sebebi, kadınlarımıza karşı gösterdiğimiz ilgisizlikten ileri gelmektedir. Yaşamak demek faaliyet demektir. Bundan dolayı bir sosyal toplumun, bir organı faaliyette bulunurken, diğer bir organı işlemezse, o sosyal toplum felçlidir” diyerek kadına verdiği önemi göstermiştir.” İfadelerini kullandı.
SİYASAL HAKLAR 1930 YILINDA KULLANILDI
Açıklamasında Cumhuriyet’in kuruluş yıllarından günümüze kadar kadının siyasi hayattaki yerini anlatan Gözde Hoşafçı, “Bildiğimiz üzere ülkemizde kadınlar siyasal haklarını ilk kez 1930 yılındaki belediye seçimlerinde kullandılar. 3 Nisan 1930’da Belediye Kanunu'nun kabul edilmesiyle tanınan hak sayesinde, yine aynı yıl yapılan seçimler sonucunda ülke genelinde şehir meclislerine toplam 7 kadın girebilmiş ve Artvin ili Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinde belediye başkanı olarak da Şadiye Hanım seçilerek ilk kadın belediye başkanı unvanını almıştır. Akabinde 26 Ekim 1933 tarihinde kadınlara köy muhtarlığına ve heyetlerine seçilme hakkı tanındı. Aynı yıl yapılan seçimlerde Aydın'ın Çine ilçesi Karpuzlu Mahallesi’nde seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye'nin ilk kadın muhtarı olmuştur” dedi.
TÜRK KADINI DÜNYA KADINLARINDAN ÖNCE ELDE ETTİ
Hoşafçı, “Kadınlar Halk Fırkası kurulma girişimine engel olan Anayasa ve Seçim Kanunu’nun değiştirilmesi ile ilgili önerisi, 5 Aralık 1934 yılında Başbakan İsmet İnönü ve 191 milletvekilinin imzası ile meclise sunulmuştur. Yapılan oylamada, 317 üyeli mecliste, oylamaya katılan 258 milletvekilinin tamamının oyuyla değişiklik önerisi kabul edilmiştir. Böylelikle her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verilmiştir. Türk Kadını Dünya Kadınlarından önce bu hakkı elde emiştir. ”dedi.
MUSTAFA KEMAL’İN SAYESİNDE
Gözde Hoşafcı, “5 Aralık 1934 günü dünyada ise durum; kadınların yasal olarak milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu ülke sayısı 28, bu hakkın kullanıldığı ülke sayısı 17’ydi. Kadınlar seçme/seçilme hakkına Fransa’da 1944, İtalya’da 1945, Yunanistan’da 1952, Belçika’da 1960 ve İsviçre’de 1971 yılında kavuşmuşlardır. Mustafa Kemal Atatürk, seçme ve seçilme hakkını kadınların kazanmasından duyduğu memnuniyeti; “Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasi hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lazım gelecektir. Siyasi hayatta belediye seçimlerinde tecrübesini kazanan Türk kadını, bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medeni memleketlerin birçoğunda kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu salahiyet ve liyakatle kullanacaktır.” sözleri ile belirtmiştir. 5 Aralık 1934’ten 24 Haziran 2018’e bakarsak; 24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde toplam 600 milletvekilinden sadece 103 kadın milletvekili seçilebilmiştir. Yani 1934 yılında % 4.6 olan oran 2018 yılında ancak % 17.1' e kadar yükselebilmiştir. Dünyada, siyasal kararlara katılımda, cinsiyet eşitliğinin insan hakları ve demokrasi normu olduğunun kabul edilmeye başlanması 19. yüzyılın sonunda gelişen kadın hakları hareketinin yarattığı ivme ile gerçekleşmiştir. Batı ülkelerinde uzun ve çileli mücadele sonucu elde edilen haklar Türkiye'de pek çok ülkeden önce ve kısa sürede kazanılmıştır. Mustafa Kemal'in kadın siyasal hakları konusundaki yaklaşımı ve süreci yönetmesi bunda en büyük etmendir. Kurtuluş savaşında cinsiyet gözetmeksizin topyekûn savaşan bir ulus artık toplumsal, ekonomik ve nihayetinde siyasi kuruluş için de birlikte mücadele verecekti. Mustafa Kemal'in 1934 yılında attığı cesur ve kararlı adımlar sayesinde dünya kadınlarından çok daha önce hakkımız olan siyasal kazanımlarımıza kavuştuğumuzun bilincinde olarak aynı kararlı adımlarla yürümeliyiz. Kadının siyasal ve yönetsel alanda nitelikli niceliğinin arttığı nice 5 Aralıklar dilerim.” şeklinde konuştu.