Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Arasındaki Farklar

Boşanma, evlilik birliğinin sona erdirilmesi sürecidir ve farklı hukuki prosedürlere tabidir. Türkiye’de en yaygın boşanma türleri anlaşmalı ve çekişmeli boşanmadır. Bu yazıda, her iki boşanma türünün hukuki çerçevesi, süreçleri, avantajları ve dezavantajları detaylı şekilde ele alınacaktır. Böylece, boşanma sürecine girmeyi düşünen bireyler için hangi yöntemin daha uygun olabileceği konusunda bir rehber sunulacaktır.

Boşanma Türleri Nelerdir?

Boşanma, evliliğin yasal olarak sona erdirilmesi anlamına gelir ve türkiye'de hukuki olarak iki çeşidi bulunmaktadır: anlaşmalı ve çekişmeli boşanma. Her iki boşanma türü de farklı prosedürlere sahiptir ve çiftlerin yaşadıkları duruma göre tercih edilmelidir.

Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma kararında ve mal, nafaka, velayet gibi konularda tam bir mutabakata varmaları durumunda uygulanır. Çekişmeli boşanma ise eşler arasında anlaşmazlık olduğu ve yasal bir sürecin gereklilik arz ettiği durumlarda devreye girer.

Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Anlaşmalı boşanma, tarafların her konuda uzlaşıya vardıkları ve bir boşanma protokolü imzalayarak mahkemeye sundukları boşanma türüdür. Bu tür boşanmada, mahkeme süreci daha hızlı ilerler ve genellikle tek celsede tamamlanır. Ancak anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması şarttır.

Süreç, tarafların bir boşanma protokolü hazırlamaları ve bu protokolde nafaka, mal paylaşımı, velayet gibi konuları açıkça belirlemeleri ile başlar. Protokol, her iki tarafça imzalandıktan sonra aile mahkemesine sunulur ve hakim tarafları dinledikten sonra boşanmaya karar verir.

Anlaşmalı boşanmanın en önemli avantajlarından biri, mahkeme masraflarının ve avukat ücretlerinin daha düşük olmasıdır. Aynı zamanda, sürecin kısa sürmesi nedeniyle taraflar psikolojik olarak daha az yıpranır. Ancak, tarafların her konuda mutabık olması gerektiği için, bazı durumlarda uygulanması zor olabilir.

Çekişmeli Boşanma Nedir?

Çekişmeli boşanma, tarafların boşanma kararı veya nafaka, velayet, mal bölüşümü gibi konularında uzlaşmaya varamamış olmaları halinde uygulanan boşanma türüdür.

Bu tür boşanma davaları, genellikle bir yıldan uzun sürebilir ve tarafların delil sunması, tanık dinletmesi gibi prosedürleri gerektirir. Boşanma davasını açan taraf, şiddet, sadakatsizlik, ekonomik sorunlar gibi bir gerekçe göstermelidir.

Çekişmeli boşanma davalarının en büyük dezavantajı, taraflar arasındaki anlaşmazlığın mahkeme sürecinde artma ihtimalidir. Özellikle velayet ve mal paylaşımı gibi konular, uzun ve yıpratıcı bir sürece neden olabilir.

Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanmanın Karşılaştırılması

Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma arasındaki temel farklar süre, maliyet, psikolojik etkiler, hak ve talepler, velayet ve nafaka ile mal paylaşımı açısından değerlendirilebilir.

Süre: Anlaşmalı boşanma genellikle 1 ila 3 ay içinde tamamlanabilirken, çekişmeli boşanma davaları bazen yıllarca sürebilir. Anlaşmalı boşanmada taraflar tüm hususlarda uzlaştıkları için mahkeme süreci hızlı ilerler. Ancak çekişmeli boşanmalarda delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi ve taraflar arasında anlaşmazlıkların çözülmesi gerektiğinden süreç uzayabilir.

Maliyet: Maliyet açısından anlaşmalı boşanma daha az masraflı olup, avukat ve mahkeme giderleri çekişmeli boşanmaya göre düşüktür. Çekişmeli boşanmada sürecin uzaması nedeniyle avukat ücretleri, mahkeme masrafları ve diğer yasal giderler artış gösterebilir. Özellikle uzun süren davalar, tarafların ekonomik olarak zorlanmasına neden olabilir.

Psikolojik Etkiler: Psikolojik açıdan anlaşmalı boşanma taraflar için daha az yıpratıcı olabilir. Tarafların uzlaşı içinde süreci yürütmesi, olası çatışmaların önüne geçer. Ancak çekişmeli boşanmada taraflar birbirine karşı sert hukuki süreçlere girdiği için, bu durum hem taraflar hem de varsa çocuklar üzerinde olumsuz etkiler doğurabilir. Çocukların psikolojisi açısından da çekişmeli boşanmanın etkileri daha ağır olabilir.

Hak ve Talepler: Anlaşmalı boşanmada taraflar, boşanma protokolü çerçevesinde haklarını ve taleplerini belirleyerek süreci yönetir. Bu, tarafların kontrolü elinde tutmasını sağlar. Ancak çekişmeli boşanmada, mahkeme delilleri ve tanıkları değerlendirerek karar verir. Bu nedenle, tarafların talepleri mahkeme tarafından değiştirilebilir veya reddedilebilir.

Velayet ve Nafaka: Anlaşmalı boşanmada velayet ve nafaka konuları, tarafların kendi aralarında anlaştıkları protokol çerçevesinde belirlenir. Ancak çekişmeli boşanmada, mahkeme çocuğun üstün yararını göz önünde bulundurarak karar verir. Bu süreç uzun sürebilir ve tarafların velayet hakkı konusunda anlaşmaya varamamaları çocuk üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Mal Paylaşımı: Anlaşmalı boşanmada taraflar, mal paylaşımı konusunda kendi aralarında anlaşma sağladıkları için süreci hızlı ve daha az maliyetli bir şekilde tamamlarlar. Ancak çekişmeli boşanmalarda, mal paylaşımı mahkeme tarafından incelenir ve eşlerin talepleri doğrultusunda uzun süren hukuki süreçler yaşanabilir. Özellikle büyük şehirlerde ve yoğun mahkeme takvimi olan bölgelerde bu tür davalar daha uzun sürebilir.

Boşanma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boşanma sürecinde tarafların hak kaybına uğramamak için hukuki destek almaları önemlidir. Özellikle çekişmeli boşanmalarda, kanıt toplamak, delil sunmak ve süreci en iyi şekilde yönetmek için profesyonel bir avukatın rehberliği hayati önem taşır. Ayrıca, boşanma sürecinde tarafların hukuki haklarını bilmeleri ve süreci doğru şekilde takip etmeleri gerekmektedir.

Bu noktada, boşanma davalarının bölgesel avukatlar tarafından yürütülmesi, sürecin daha hızlı ve verimli ilerlemesine yardımcı olabilir. Örneğin, İzmir'de boşanma sürecine giren bireyler, İzmir boşanma avukatı ile çalışarak bölgedeki mahkemelerin işleyişine ve yerel uygulamalara daha hakim bir destek alabilirler. Bölgesel avukatların yerel yargı süreçlerine olan aşinalığı, davaların daha kısa sürede tamamlanmasını sağlayabilir. Örneğin, İstanbul'da görülen bir boşanma davası ile Ankara'daki mahkemelerde yürütülen süreçler farklılık gösterebilir. Aynı şekilde, küçük şehirlerde açılan davalar büyükşehirlere kıyasla daha hızlı sonuçlanabilir. Bu nedenle, tarafların yaşadıkları bölgeye uygun bir avukat seçmeleri büyük avantaj sağlayacaktır.

Bununla birlikte, boşanma sürecinde mali planlama da büyük önem taşır. Avukat ve mahkeme masraflarının önceden hesaplanması, tarafların sürecin mali boyutunu daha iyi yönetmesine yardımcı olabilir. 

Aynı zamanda, anlaşmalı boşanmada tarafların boşanma protokolünü eksiksiz ve hukuka uygun şekilde hazırlaması gerekmektedir. Aksi takdirde, mahkeme tarafından reddedilebilir ve süreci uzatabilir. Çocukların psikolojik etkilenme durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle çekişmeli boşanmalarda, çocuğun velayeti ile ilgili sürecin dikkatle ele alınması gerekmektedir.

Son olarak, boşanma sürecinde tarafların duygusal destek alması da önemlidir. Uzun süren çekişmeli davalar, taraflar için yıpratıcı olabilir ve psikolojik destek almak bu sürecin daha sağlıklı yürütülmesine katkı sağlayabilir.