Yangın sonrası tabiatın dengesini sağlayan arılarda açlık tehlikesi
Dünya'nın en önemli çam balı üretim merkezlerinin başında yer alan Muğla, Aydın ve Antalya'da meydana gelen orman yangınlarının tabiatın dengesinin yanı sıra birçok sektörü olumsuz etkilediği belirtildi. Yangınlar sonrası bölgede bulunan binlerce koloni arının telef olmasının yanında sağ kalan arıların açlık tehlikesi ile karşı karşıya olduğu sektörün ise yaklaşım 100 milyon dolarlık maddi kaybı olduğu belirtildi.
28 Temmuz'da Manavgat'ta başlayıp Marmaris, Bodrum, Köyceğiz, Milas, Çine, Yatağan gibi Türkiye'nin biyoçeşitlilik açısından en zengin bölgelerinde etkili olan yangınların, arıcılık faaliyetlerini derinden etkilediği belirtildi. Dünya çam balı ihtiyacının yüzde 92'sini sağlayan Muğla ve çevresinde arıcılık faaliyetlerinin durma noktasına geldiğini belirten Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, “150 bin ailenin geçimini arıcılıktan sağladığı ülkemizde, yangından etkilenen bölgelerde 11 bin kovanla birlikte arıcıların üretimde kullandıkları malzemeler de büyük zarar gördü.” diyerek Arıcılık sektörünün önde gelen profesyonelleri öncülüğünde Muğla'da gerçekleştirilen etkinlikte yaptığı konuşmada yangından zarar gören arıcıların yaralarının bir an önce sarılması gerektiğini kaydetti.
Hasarın boyutlarını anlatırken, yangının çam balı üretimine etkilerine dikkat çeken TAB Başkanı Ziya Şahin, “Geleceğimiz için ormanların çok daha değerli olduğu günümüzde, yaşanan bu feci olay bitki çeşitliliğine, canlı hayatına ve arıcıların geçim faaliyetlerine büyük zarar verdi. Tek tesellimiz şu ki bu olay 15 gün sonra gerçekleşseydi, mevsim faaliyetleri dolayısıyla bölgeye getirilen 3,5 milyon arı daha yaşamını kaybedecekti. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği'nin 72 bin üye arıcısı ve görevlileri olarak il birliklerimize, bölge halkımıza ve arıcılarımıza destek olmaya hazırız. Acımız büyük ve birlikte aşacağız” dedi.
“Çam balı üretiminde kızılçamın önemine değindi”
Çam balı üretiminde kızılçam üzerinde bulunan basralı böceğin çok önemli olduğunu kaydeden Başkan Ziya Şahin, “Son yıllarda yanan veya kaybedilen alanların tekrar basralı saha haline gelmesi 35-40 yılı bulacak. Arıcımızın meslekten kopmadan bu süreyi geçirecek tahammülü yok. Bakanlığımızca acil olarak çam balı üretimine uygun basra olabilecek alanlar belirlenmeli, bu alanlar 3 yıllık plantasyon programına alınarak ülke arıcılarının kullanımına sunulmalı. Bu konuda Acil eylem planı hazırlamak üzere; Tarım ve Orman Bakanlığımız başta olmak üzere üniversiteler, ilgili kamu kuruluşları ve Arı Yetiştirici Birlikleri ile beraber çalıştay yapılmalı. Yanan orman alanlarında; yeşil aksamı bulunan ağaçlar kesilmemeli, tahribatın tam olarak tespit edilebilmesi için 1 yıl beklenmeli.
Basralı orman alanlarının tespiti ve bu alanlarda ormancılık faaliyetlerinin belirlenen/belirlenecek esaslara göre işletilmesi hususu böceğin doğal olarak yayılış yaptığı Antalya, İzmir, Denizli, Balıkesir, Çanakkale ve İstanbul Orman Bölge Müdürlükleri içinde plan yenileme dönemlerinde yapılmalı. Böylelikle ülkemiz çam balı üretim alanlarının (Basralı) envanteri çıkartılmalı ve bu alanlardan yararlanma düzeyi artırılmalı. Çam Koşnilinin zararlı böcek kategorisinden çıkartılması için yapılacak saha çalışmaları ile basra böceğinin adapte olabileceği bölgeler belirlenmeli ve buradaki kızılçam ağaçlarına böceğin transplantasyonu yani aşılanması yapılmalı. Üretim gerçekleşmeyen birçok bölge göz önüne alınınca, arıcılarımızın bu yıl ödemesi gelen Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası'na olan borçları, ülke genelini kapsayacak şekilde ertelenmeli veya affedilmeli” dedi.
Başkan Şahin ayrıca, arıcılığın yaşaması için acilen bölgeye arılar için yem tedarik edilmesi gerektiğini kaydederek şu anda yangın ve küresel iklim değişikliği dolayısıyla 1,2 milyon arı kovanının açlık tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu belirtti.
“100 milyon dolarlık ekonomik kayıp var”
Düzenlenen programda konuşan arı ve arı ürünlerine yönelik faaliyet gösteren özel bir firmanın Genel Müdürü ve Gıda Yüksek Mühendisi Aslı Elif Tanuğur Samancı, ise yangınla birlikte bölgenin en kıymetli ürünlerinden olan çam balının üretimi için uygun ekosistemin yok olduğunu söyledi. Yangın bölgesinde resmi rakamlara göre 11 bin kovan kaybedildiğini kaydeden Aslı Elif Tanuğur Samancı “Yanan ormanlar nedeniyle çam balı üretiminden ve ihracatından oluşan maddi kayıp yaklaşık 100 milyon dolar” diye konuştu.
“Çam kozalakları kızlçam ağaçlarının yeniden yeşermesini sağlayacak”
Karabük Üniversitesi Orman Fakültesi'nden Prof. Dr. Ali Kavgacı ise yangın sonrası restorasyon çalışmalarının önemine değindi. Bölgede evin sahibinin, kızılçam olduğunu söyleyen Kavgacı, “Ormanlar bahçe değildir ayrıca kozalak da patlamaz” diyerek kızılçam ağaçlarının yeniden yeşermesi için ‘'Yanan alanların içinde 30 yaş ve üstü kızılçam ormanları varsa, yanmış ağaçlardan toplanan kozalaklı dallar araziye serilerek bırakılmalı. Daha genç kızılçam ağaçlarında ise yeterince kozalak ve tohum olmayabilir. Bu alanlarda ise çevrede yanmamış ormanlardan tohum ve kozalak toplanıp yangından zarar gören alanlara sermek yeterli olacaktır‘' diyerek bu kozalaklardan çıkacak tohumlar sayesinde bölgede yeniden kızılçam ormanları oluşacağını kaydetti.