Telmessos Antik Kenti
Telmessos Antik Kenti, Muğla'ya bağlı Fethiye ilçenin tarihteki ilk yerleşim yeri olma özelliği taşımaktadır. Telmessos Antik Kenti'nin ismini kesin olmamakla birlikte söylentilere göre Apollon'un oğlu Telmessos'tan almıştır. Kökeni hakkında pek fazla bilgi toplanamamış olup Likya – Karia sınırında bir kıyı kenti olan Fethiye'nin antik çağdaki ismi Telmessos'tur.
Akdeniz kıyı şeridinde kurulduğundan bu yana antik şehrin bulunduğu bölgede, yerleşimin kesintisiz olarak günümüze kadar geldiğini görmekteyiz. Telmessos Antik Kenti'nde yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen filolojik bazı tespitlere göre şehrin kuruluşunun M.Ö. 3000'lı yıllara kadar gitmesine rağmen bunu kanıtlayacak somut bulgulara henüz tam olarak ulaşılamamıştır.
Suidas'ın kentin kuruluşu ile ilgili olarak anlattığı bir mitolojik hiyaye ise şu şekildedir; Troia Savaşı'nın başladığı dönemde, Atinalılardan elçi olarak gelen Odysseus'la Menelaos'u evine kabul eden Antenor'un (Troia'lı ihtiyar) kızına aşık olarak, köpek kılığına girip ilişki kuran Apollon'dan olma çocuğa Telmessos adı verilir. Doğan bu çocuğun adına izafeten Likya sınırlarında aynı isimle Telmessos kenti kurulur. Böylece Apollon çocuğunu bu yeni kente kahin olarak tayin eder.
Tarih boyunca bölgede birçok savaş yaşanmıştır. Yaşanan bu savaşlarda her seferinde el değiştiren kent yakılıp yıkılmıştır. Ayrıca kurulduğu dönemden günümüze kadar yaşanan depremlerle de hayli tahrip olan antik kentten günümüze kaya mezarlarıyla beraber birkaç lahit mezarın dışında pek kalıntı kalmamıştır. 19. Yüzyılda yaşayan gezginlerinin bahsettiği notlarda ve dönemin gravürlerde geçen Telmessos tiyatrosu, tamamen toprak altındaydı. Fethiye Müzesi'nin yakın zamanda yaptığı kazı çalışmasıyla birlikte bu antik tiyatro gün yüzüne çıkartılmıştır. Tiyatro konum ve plan itibarıyla Helenistik dönem özelliklerini yansıtmakla birlikte, günümüze ulaşan kalıntılar daha çok Roma dönemine aittir.
Telmessos Antik Kenti'nden bu güne gelmeyi başaran en eski kalıntı grubu ise kaya mezarlarıdır. Bu kaya mezarlarından en önemlisi doğu ante duvarı orta bölümde yer alan Hermapios oğlu Amintas yazısı nedeniyle Amintas Mezarı olarak isimlendirilen kaya mezardır. Bu kaya mezarının doğu tarafındaki yamaçta bir grup kaya mezarı daha görülmektedir. Bunlardan iki tanesi tapınak cephelidir. Bir tanesi tamamlanmadan yarım bırakılmıştır.
Yine de günümüze kadar gelen kaya mezarlar ve lahit mezarları çoğu insan tarafından oldukça ilgi görmektedir. Denizin ve güneşin bol bol tadını çıkarırken kendinize gezi programı ayarladığınızda Telmessos Antik Kenti'ni de muhakkak ekleyin. Kesinlikle pişman olmayacaksınız ve kesinlikle eğlencenin yanı sıra bilgi dolu vakitler geçireceksiniz.