Minik Ellerde Büyük Tehlike: Ekran Bağımlılığı ve 4 Önemli Tehlike!

Son yıllarda, dünya genelinde ve Türkiye'de, cep telefonu, tablet ve bilgisayar kullanımı büyük bir hızla artış göstermektedir. Bu durum, özellikle çocuklar arasında teknoloji bağımlılığının daha yaygın hale gelmesine yol açmıştır. Çocukların neredeyse gün boyunca ellerinden düşürmedikleri teknolojik cihazlar, ne yazık ki onların fiziksel ve zihinsel sağlığı için büyük bir tehdit oluşturmaktadır.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Leyla Yolar, çocuklarda teknoloji bağımlılığının 3-6 yaş aralığında dahi yaygın olarak görülmeye başladığını vurgulamakta ve bu durumun ebeveynlerin dikkat etmesi gereken önemli bir mesele olduğunu belirtmektedir. Yolar, teknoloji bağımlılığının erken yaşlarda görülmesindeki temel sebeplerin başında, ebeveynlerin iş ve diğer sorumluluklar nedeniyle çocuklarının internet ortamında daha fazla zaman geçirmesine izin vermesi ve eğlenceli eğitim metotlarının ekran başında geçirilen süreyi artırması olduğunu ifade etmektedir.

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığına Karşı Üç Altın Kural

Dr. Leyla Yolar, çocuklarda teknoloji bağımlılığını önlemek için ebeveynlerin üç temel kurala dikkat etmeleri gerektiğinin altını çizmektedir:

Ekran Süresini Sınırlama: Çocuğun yaşına uygun ekran süresi belirlenmeli ve bu süre uyku, ders ve sosyal etkinlikler için yeterli zaman bırakacak şekilde düzenlenmelidir. Özellikle 18 aylıktan küçük çocukların ekranla hiç temas etmemesi gerektiğini, 18-24 ay arasındaki çocukların ise yalnızca ebeveyn gözetiminde 20 dakika ile sınırlandırılması gerektiğini belirtmektedir. 2-5 yaş arasındaki çocuklar için bu süre en fazla bir saat olmalı, daha büyük yaştaki çocuklarda ise yine belirli bir sınır konulmalıdır.

Cazip Alternatif Aktiviteler Önerme: Teknoloji dışında vakit geçirebilecekleri spor, oyun, resim ve müzik gibi etkinliklere yönlendirilmesi, bağımlılığı önlemenin bir diğer önemli adımıdır.

Sanal Ortam Riskleri Konusunda Bilgilendirme: Çocukların internet ortamında karşılaşabileceği zorbalıklar ve uzun süre ekran karşısında kalmanın doğurabileceği sağlık problemleri hakkında bilinçlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığının Yol Açabileceği Sorunlar

Teknoloji bağımlılığı, çocukların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyen birçok soruna neden olabilmektedir. Bunlar arasında göz bozuklukları, postür problemleri, ruhsal sorunlar ve obezite gibi ciddi sağlık problemleri bulunmaktadır.

1. Göz Sağlığı Üzerindeki Etkileri

Uzun süre ekrana bakmak, göz kaslarının sürekli kasılıp gevşemesine neden olarak göz yorgunluğuna yol açabilir. Bu durum; gözlerde yanma, batma, kuruluk, sulanma, kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösterir ve ilerleyen süreçte miyop ve aşırı ışık hassasiyeti gibi kalıcı sorunlara dönüşebilir.

Önlem Önerileri:

Bilgisayar ekranının göz hizasının altında ve yaklaşık 60 cm uzaklıkta olmasına dikkat edin.
Ortamın iyi aydınlatıldığından emin olun, aşırı parlak veya karanlık ortamlardan kaçının.
Ekran filtreleri kullanarak gözleri koruyun.
Düzenli göz muayeneleri yaptırın.

2. Postür Bozukluğu

Erken yaşta başlayan dijital cihaz kullanımı, çocuklarda postür bozukluklarına neden olabilir. Dr. Yolar, özellikle okul çağındaki çocukların bu konuda daha büyük risk altında olduklarını belirtiyor. Uzun süre hatalı pozisyonda kalmak, kas spazmına, omurga deformasyonlarına ve ileri yaşlarda kamburluğa yol açabilir.

Önlem Önerileri:

Ergonomik çalışma masası ve sandalye kullanın.

Kambur duruşu önlemek için uzman doktor önerisiyle bel ve sırt korseleri tercih edilebilir.
Her 30 dakikada bir mola verdirerek kasların esnetilmesine yönelik küçük egzersizler yaptırın.

3. Ruhsal SorunlarTeknoloji bağım

lılığı çocuklarda depresyon, anksiyete, sosyal izolasyon ve odaklanma sorunlarına neden olabilir. Özellikle sanal oyun bağımlılığı olan çocuklarda bu sorunlar daha yaygın görülmektedir. Dr. Yolar, çocukların sanal ortamda karşılaşabilecekleri zorbalıkların da bu ruhsal problemleri derinleştirdiğini belirtiyor.

Önlem Önerileri:

Çocuğun yaşına uygun ekran süresi sınırı koyun ve içeriklerini kontrol edin.

Sosyal medya dışında alternatif eğlence seçenekleri oluşturun. Spor ve doğa aktiviteleri gibi sosyal becerilerini geliştirecek etkinlikler planlayın.

Aile içi iletişimi artırarak çocukların zihinsel ve duygusal gelişimlerine katkıda bulunun.

4. Obezite Riski

Teknoloji bağımlılığının neden olduğu bir diğer büyük sorun ise obezitedir. Ekran başında geçirilen sürenin artması, fiziksel aktivitenin azalmasına, sağlıksız beslenmeye ve uyku düzeninin bozulmasına yol açmaktadır.

Önlem Önerileri:

Günde en az bir saat fiziksel aktivite yapmalarını sağlayın.

Sabit yeme ve aktivite rutinleri oluşturarak sağlıklı alışkanlıklar kazandırın.

Yatak odasında elektronik cihaz bulundurmayın.