Gümüşhan, 'Tedbirli olmakta çok ciddi fayda var'

Tüm dünya ve Türkiye, 2020 yılının başında turizm sezonunun çok iyi geçeceği beklentisindeyken Çin'de ortaya çıkan ve bütün dünyaya yayılan Korona virüs (Covid-19 ) tüm planları tepe taklak etti. Yayılma hızı oldukça fazla olan virüs nedeniyle tüm dünya giriş çıkışlarını kapattı. 2020 turizm sezonu öncesi alınan çok sayıda rezervasyonlar ya iptal edildi ya da ileri bir tarihe ertelendi. Korona virüsün etkilediği sektörlerin başında yer alan turizm sektörü beraberinde birçok sektörü de olumsuz bir şekilde etkiledi. Her ne kadar normalleşme süreci için adımlar atılıyor olsada akıllardaki soru şu: Bu sene turizm olacak mı? Ya da nasıl olacak?

Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Fethiye Otelciler Birliği (FETOB) üyesi turizmci Ramazan Gümüşhan, virüsün sektöre etkilerini, alınan önlemleri, Türk turizminde 2020 yılının nasıl geçeceği, alınması gereken önlemler hakkında değerlendirmede bulundu.

Gümüşhan, “Korona virüs, turizmi çok olumsuz etkiledi. Diyebiliriz ki artık en çok etkilediği ana konu turizm. Bunun içinde acentecilik, deniz turizmi, yatçılık, marina ve turizm kaynaklı 54 sektörü domine etkisi yaratarak ciddi bir zarar verdi. Önümüz turizm sezonu. Biraz düzelme olur mu bu süreçte tabi ki hepimizin beklentisi var. Fakat birinci öncelik insan sağlığı. Biz burada sağlıklı insanları mutlu bir şekilde ağırlayamayacaksak bu yaptığımız işe de uymayacaktır” dedi.

"Hükümetimiz turizmciler için birinci destek paketi açıkladı. Hükümetimize desteklerinden dolayı teşekkür ediyoruz" diyen Gümüşhan; "Ama bu destekler yeterli değil. Yetkililer ve kamu otoritesi de yeterli olmadığının farkında. Ama herkes bir beklenti içerisinde. Biraz realist olmak gerekiyor. Malum bu yapılar, binalar, işletmeler, köklü işletmeler, küçük sermaye değil. Bu işletmelerin ayakta kalması gerekiyor. İlk etapta 3'er aylık dönemlerle destek paketleri açıklandı. Sürecin gidişatına göre muhtemelen bunlar genişletilecektir, uzatılacaktır. Daha kapsamlı bir eylem planına geçilecektir. Haziran ayı sonuna doğru normalleşme adımlarının atılacağı ön görülüyor. Tabi ki herkesin bir kaygısı var. Büyük tur operatörleri yurt dışı rezervasyonlarını 20-30 Haziran'a kadar erteledi. Mayıs ayının sonu itibariyle iç hareketlilik başlayacak. Türk Hava Yolları bazı noktalarda uçuşlar başlattığını açıkladı. Ama bir tesisin açılması için bunlar ne kadar yeterli? Bu virüs ortadan kalkmadan nasıl bir tatil yapılacak? Nasıl önlem alsak bile gerçekten korunabilecek miyim? Bu konuda şüphelerimiz var. Bu konuda alınan tedbirlerinde insanları tatilde zorlanacak şekilde yaptığımız zaman misafirlerimiz gerçekten tatile çıkacak mı? Tabi ki burada kuşkularımız var. Göreceğiz. Önümüzdeki süreç çok uzun değil. Ama tedbirli olmakta çok ciddi fayda var. Bu serbest bırakıldıktan sonraki ilk temastan sonra bu virüsün yayılma hızı artabilir. Bununla ilgili herkesin çok hassas davranması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Gümüşhan, “Cumhurbaşkanımızın açıklamasını heyecanla bekledik ve bunu takip ettik. Cumhurbaşkanının açıklaması bizim ev ödemlerimize iyi çalıştığımızı gösteriyor. Nitekim verilere baktığımızda çok iyi gözüküyor. Ama tabi Muğla Valiliğinin aldığı kararla bu durduruldu. Yerinde bir karar olduğunu görüyorum. Biz kontrolsüz bir şekilde hareket edersek bütün çalışmalarımızı, bütün ev ödemlerimizi çöpe atmış oluruz. Tabi bölgedeki insanlar, esnaflar ticareti de düşünüyor. Bu açılmaları özellikle yerelde berberler, dükkanların açılmasını çok sıkıntı yaratacağını düşünmüyorum. En azından bir takım şeyleri de görme fırsatımız olacaktır” dedi.

Gümüşhan, “Turizmciler olarak gerçekten daha fazla ve ciddi beklentilerimiz var. Biliyorsunuz esnaf çalışma modeline neredeyse bütün işletmeler başvurdu. Bir takım personellerimiz bundan faydalanamadı. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın özellikle askıdaki personeller için açıkladığı çalışma da güzeldi. Ama bu çalışmanın dışında kalan personelimiz yine var. İnsanlar gerçekten kıt kanaat geçiniyor. Bu personellerinde bir çalışma kapsamına alınması gerekiyor. Bu bütün iş kollarında aynı.
NACE kodu işletmelerin ticari işletmelerinin başka bir kolu olup ama turizm faaliyetini sürdüren şirketlerimiz var. Bunları çalışmadan yararlanamıyor. Burada belki bir düzenleme olabilir.

Özellikle kiralar konusu çok büyük bir yük. Eminim bazı işletmeler bu sene açılmayacaktır. Özellikle büyük tesisler, işletmeler, yurt dışına bağlı, pazarlara bağlı işletmeler bu konuda ciddi sıkıntılar yaşayabilirler. Bu konuda bazı şeyleri öngörerek şimdiden yardımcı olunması gerektiğine inanıyoruz. Devlere ait olan kiralama yerlerin ödemesini devlet öteledi. Ama bu yeterli değil. Belki dondurarak, zaman yayarak ödenmesinin yolu açılabilir. Diğer bir konuda kiralık işletmeler. İşletmeler para kazanamıyor. Büyük yatırımlar yapıldı. Bu döngüyü kredilerle döndürmek yetersiz olabilir, öz sermayesi yetersiz olanlar olabilir. Bu bağlamda da hem mülk sahiplerini korumak hem kiracıları da korumak adına bir eylem planı geliştirilmeli” şeklinde konuştu.