Demirci, 'Depremlerin felakete dönüşmesinin sebebi denetimsizliktir'
Kahramanmaraş merkezli 11 ilde yaşanan asrın deprem felaketinin 2.yıldönümünde bir basın açıklamasında bulunan TMMOB Makine Mühendisleri Odası Fethiye İlçe Temsilcisi Enver Demirci, '6 Şubat depremlerinin büyük bir toplumsal felakete dönüşmesinin sebebi denetimsizliktir. Depremlere hazırlıklı olmak için, bilim, teknik, planlama ve mühendislik ilimlerine göre davranmak gerekiyor!' ifadelerini kullandı.
TMMOB Makine Mühendisleri Odası Fethiye İlçe Temsilcisi Enver Demirci, asrın deprem felaketinin 2. Yıldönümünde bir basın açıklaması yaparak depremlere hazırlıklı olmak için bilim, teknik planlama ve mühendislik ilimlerine göre davranılması gerektiğini bildirdi.
Demirci, yaptığı yazılı açıklamada; 'Ağustos 1999 Marmara Depremlerinden 24 yıl sonra yaşanan ve 11 ilimizi etkileyen 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş-Hatay Depremleri ile ülkemizin depremlere hazırlıklı olmadığı bir kez daha görüldü. Bu tür acı olayları anarken nedensellik, önlemsizlik ve yanlışlara eğilmek kamusal sorumluluk gereğidir. Türkiye'nin aktif deprem kuşakları üzerinde yer almasına ve konunun mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı ile doğrudan bağlantılı olmasına karşın bu disiplinler hep dışlanmıştır. Maddi Çıkarlar bilimsel ve teknik gereklilikleri yok saymaktadır. 1999 depremleri sonrası yapılan yapı denetimi düzenlemelerinde meslek odalarının önerileri dikkate alınmayarak konu ticarileştirilmiş, Yapı Denetim Kanunu'nun kapsamı daraltılmıştır, bu durum büyük yıkımlara yol açan denetimsizlikleri hakim kılmıştır.' dedi.
'Meslek Odalarınca Yapılmalıdır'
TMMOB Makine Mühendisleri Odası Fethiye İlçe Temsilcisi Enver Demirci, 'İmar ve Yapı Denetimi Kanunlarında yapılan değişiklikler, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve devamı niteliğindeki düzenlemeler, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile; yapı üretim ve denetim sürecinde olmazsa olmaz önemi bulunan Mühendis, Mimar, Şehir Plancılarının yetkileri sınırlanmış; yapı projeleri arasındaki bağlar bilimsel-teknik olarak koparılmıştır. Tasarım, yer seçimi, yapı üretimi ve denetiminde bilimsel ve bütünlüklü bir yaklaşım yoktur.
Sorunlu dolgu alanları, dere yatakları, kıyılar, ormanlar, toplanma yerlerinin imara açılması, su yatakları ile yeşil alanlar arasındaki bağların koparılması, ısı adalarının oluşması ve deprem sonrası idari yanlışlar, doğa olayları olan depremleri toplumsal felaketlere dönüştürmektedir. Bu gerçekler ile Odamızın uzmanlık alanları ve kamusal sorumluluklarımızdan hareketle yapılması gerekenleri özetle belirtmek isteriz diyerek 'Depremlere karşı önlemler bütünlüğünü, güvenli yapılaşmayı, halkın nitelikli yaşam ve doğal çevre hakkı ile kamusal denetimimin yapılması sağlanmalıdır.
Depremle ilgili tüm kurum ve kuruluşlar, ilgili Meslek Odaları ve bilim çevreleriyle ilişkilendirilerek liyakat-uzmanlık temelinde yeniden yapılandırılmalıdır. Yapı denetimi uygulamasını yönlendiren kararlar ilgili bütün kurum ve kuruluşların katılımıyla oluşturulmalı; imar, yapı, dönüşüm, yapı denetim, afet yasaları TMMOB'ye bağlı ilgili Odalar, bilim çevreleri ve ilgili tüm kesimlerin katılımıyla düzenlenmeli; bu kuruluşlar mevzuat süreçlerinin asli unsurları olarak tanınmalı, üyelerinin eğitim ve belgelendirilmesi ile sicillerinin tutulması Meslek Odalarınca yapılmalıdır.
Yapı Denetim Kanunu'nun ticari yapı denetim şirketi modeli yerine uzmanlık ve etik niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğini ve Meslek Odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak bir planlama, tasarım, üretim ve denetim modeli benimsenmelidir. Konut, sanayi, enerji, ulaşım vb. birçok alanla bağlantılı tesisat/mekanik tesisat sistemlerinin depremler ve diğer afetlerde taşıdığı önem itibarıyla, bina ve doğal eki mekanik tesisat tasarım, üretim ve bakımının denetimi Makina Mühendisleri Odası tarafından belgelendirilmiş konunun uzmanı mühendisler olmalı, bu husus bütün yasa düzenlemeleri ve Yapı Denetimi Kanunu'nda yer almalıdır.
Doğalgaz, elektrik, ısıtma kazanları, jeneratörler ve gaz tesisatları için erken uyarıcı ve gaz/akım kesici sistemler uygulanmalı, denetimleri Meslek Odalarınca yapılmalıdır. Okullar, hastaneler başta olmak üzere kamu yapılarının depreme karşı güvenli olup olmadıklarının uzman mühendisler tarafından tespitinde TMMOB'ye bağlı ilgili Odalar mutlaka yer almalıdır. Bir daha büyük felaketlerin yaşanmaması için üretimde ve denetimde bilimin ışığında Kamu Kurumu Niteliğinde olan Odamızın üzerine düşen sorumluluğu almaya hazır olduğunu kamuoyuna saygıyla duyururuz' ifadelerinde bulundu.