Araç alacaklara müjde! 2. El piyasasında neler oluyor?

Türkiye’nin en büyük ikinci el araç satış platformu olan sahibinden sitesi yayınladığı rapor ile yaz aylarına yaklaşırken ikinci el otomobil piyasasında düşüş yaşandığını grafiklerle raporladı. Satıcı ve alıcılar arasındaki dengeyi sağlamak isteyen sitenin raporu ise şu şekilde;

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’da yayınlanan ilanlardan hareketle hazırlanan ve ikinci el otomobil piyasasının genel durumunu, fiyatlarını, arz ve talep dengesini; araç sınıflarına, yaş gruplarına ve yakıt türlerine göre analiz eden ‘’Otomobil Piyasası Görünümü’’ raporunda son dönemde otomobil piyasasında yaşanan değişimler incelendi.

Rapora göre satılık otomobil reel fiyatı geçen yılın Ocak ayına göre yüzde 8,5 bir önceki aya göre ise yüzde 6 düşmüştür. Öte yandan, otomobil cari fiyatı geçen yılın Ocak ayına göre yüzde 50,9 artmış, Aralık ayına kıyasla ise değişmemiştir.

Ocak ayında ortalama otomobil fiyatı 860 bin 443 TL olmuştur. Otomobil talep endeksi Aralık ayına kıyasla yüzde 5,6 artmıştır. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlediğimiz satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı 0,8 puan artarak yüzde 17,7 olmuştur. Bu göstergenin detayları incelendiğinde ilan sayısı azalırken satılan otomobil sayısının arttığı görülüyor.

Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor

Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel fiyatının yedi aydır düştüğü görülüyor. (Şekil 1-üst panel). Reel fiyat endeksi Aralık ayına kıyasla yüzde 6 azalarak 198 olmuştur. Reel fiyatlardaki yıllık artış oranı da düşmektedir. (Şekil 1-alt panel). Mayıs’ta yüzde 47,9’a ulaşan artış oranı takip eden aylarda sürekli azalarak Ocak’ta yüzde -8,5’e gerilemiştir.

Şekil 1: Ortalama otomobil reel fiyatı (2020 Ocak=100) (Üst panel), ortalama otomobil reel fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)

Ortalama otomobil fiyatında yatay seyir

Otomobil fiyatları ve fiyatlardaki yıllık artış oranı düşmektedir (Şekil 2). Ortalama otomobil fiyatı önceki üç aydaki düşüşün ardından Ocak’ta neredeyse değişmemiştir. Aralık’ta 860 bin 480 TL olan ortalama otomobil fiyatı Ocak’ta 860 bin 443 TL’ye gerilemiştir (Şekil 2 -üst panel). Benzer şekilde otomobil fiyatlarındaki yıllık artış oranı da düşmektedir. Aralık’ta yüzde 65,9 olan yıllık artış oranı Ocak’ta yüzde 50,9’a gerilemiştir (Şekil 2- alt panel).

Şekil 2: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Üst panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel) 

Otomobil talep endeksi Kasım ve Aralık’ta olduğu gibi Ocak’ta da yükselmiştir. 2024 Ocak’ta talep endeksi önceki aya kıyasla yüzde 5,6 artarak 98,3 olmuştur. Ancak, talep endeksi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 13,6 düşük olduğu ortaya çıkıyor. (Şekil 3)

Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)

Otomobil arzı azalırken satılan otomobil sayısı arttı

Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı bir önceki aya kıyasla 0,8 puan artarak yüze 17,7 olmuştur. Bu artışın arka planı incelendiğinde satılık otomobil ilan sayısının yüzde 1 azaldığı, satılan otomobil sayısının ise yüzde 3,5 arttığı görülmektedir. (Şekil 4)

Şekil 4: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Üst panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Alt panel) 

Otomobil piyasasının bir diğer canlılık göstergesi olan kapatılan ilan yaşı diğer göstergelerin ima ettiğinin aksine yedinci ayda da yükselmiştir. 2024 Ocak ayının verilerine göre kapatılan ilan yaşı bir önceki aya kıyasla 0,3 gün artarak 25,1 gün olmuştur.