2019'da gıda ve tarımda öne çıkanlar

TGDF, Dijital Veri Paneli'nin güncel raporu yayınlandı. Raporda, Kasım ayında yapılan 100 milyon dolarlık mandalina ihracatı dikkat çekti. TGDF'nin Agrimetre ile işbirliği yaparak hayata geçirdiği Dijital Veri Paneli, Gıda ve Tarım Sektörü dış ticaretine ve ÜFE-TÜFE verilerine ilişkin birçok detaylı bilgiye yer veriyor.
Türkiye Gıda ve Tarım Sektörü'nde ihracat, 2019'un 11 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,04 artışla 16,21 milyar dolar, ithalat ise yüzde 4,06 düşüşle 11,51 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış Ticaret dengesinin ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,16'lık artışla, 4,7 milyar dolara yükseldiği görüldü. Yayınlanan güncel veriler, Kasım ayındaki ithalatın önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,49 artışla 1,11 milyar dolar, ihracatın ise yüzde 1,4 artışla 1,84 milyar dolar olarak gerçekleştiğini gösterdi.
İthalat ve ihracatta öne çıkan alt sektörler
2019 Ocak-Kasım döneminde ihracatta ilk 3 sırada yer alan sektörler şeker ve şekerli mamuller 1,65 milyar dolar, yaş meyve 1,44 milyar dolar ve sert kabuklu meyveler sektörleri 1,33 milyar dolar oldu. İthalatta ise ilk 3 sırada hububat ticareti 2,92 milyar dolar, hayvan yemi 2,31 milyar dolar ve un sektörü 1,93 milyar dolar yer alıyor.
2019 yılının 11 ayında, bir önceki yıla göre ihracatı en çok artan 5 sektör; sert kabuklu meyveler, şeker ve şekerli mamuller, balıkçılık ve su ürünleri, kakao ve çikolata sektörü, süt ve süt sektörü olarak sıralandı. Söz konusu dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre canlı hayvan ithalatının 1 milyar 49 milyon dolar ve yaş meyve ihracatının 161 milyon dolar azalması dikkat çekti.
İthalat ve ihracatta öne çıkan ürünler
2019'un ilk 11 ayı itibariyle en çok ihraç edilen 3 ürün fındık içi 1,1 milyar dolar, buğday unu 1 milyar dolar ve makarna 600 milyon dolar oldu. En çok ithal edilen ürünler ise buğday 1,7 milyar dolar, soya fasulyesi 900 milyon dolar ve dane mısır 600 milyon dolar oldu.
Mandalina ihracatı Kasım ayında öne çıktı
Kasım2019'da en çok ihraç edilen 3 ürün fındık içi 170 milyon dolar, mandalina 100 milyon dolar ve buğday unu 90 milyon dolar oldu. Dönemsel olarak üretilerek ihraç edilen mandalinanın 2'nci sıraya kadar yükselmesi dikkat çekti. Kasım ayında en çok ithal ettiğimiz 3 ürün ise buğday 200 milyon dolar, soya fasulyesi 80 milyon dolar ve durum buğdayı 80 milyon dolar şeklinde sıralandı.
Gıda dış ticaretinde öne çıkan ülkeler ve ürünler
2019'un 11 ayı itibariyle gıda ve tarım ürünlerinde en çok ihracat yapılan ülkeler Irak 2,2 milyar dolar, Almanya 1,3 milyar dolar ve İtalya 900 milyon dolar oldu. En çok ithalat yapılan ülkeler ise Rusya Federasyonu 2,2 milyar dolar, Ukrayna 1,3 milyar dolar ve Brezilya 900 milyon dolar olarak sıralandı.
Kasım ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler ise Irak 220 milyon dolar, Almanya 150 milyon dolar ve Rusya Federasyonu 150 milyon dolar olurken, ithalatta ilk üç sıra Rusya Federasyonu 240 milyon dolar, Ukrayna 170 milyon dolar ve Kanada 60 milyon dolar şeklinde oluştu.
2019'da gıda fiyatları nasıl değişti?
TÜİK verilerine göre Aralık ayı itibariyle yıllık bazda fiyatı en çok artan ürünler; sarımsak yüzde 149, yer fıstığı yüzde 49 ve limon yüzde 43 oranında artış gösterdi. Fiyatı en çok düşenler; kuru soğan yüzde 50, erik yüzde 40 ve patates yüzde 32,59 oranında düşüş gösterdi.
Geçtiğimiz yıl üretime ilişkin sorunların yaşanmasıyla fiyatı artan kuru soğan fiyatları, bu yıl düzelen üretim koşullarıyla birlikte düştü. Türkiye'nin en önemli sarımsak üretim merkezlerinden Kastamonu'nun Taşköprü ilçesinde yaşanan dolunun sarımsak üretiminde yol açtığı azalma ise sarımsak fiyatlarının artmasına sebep oldu.
Yine Aralık ayında, Kasım ayına göre fiyatı en çok artan ürünler; patlıcan yüzde 31, kuru soğan yüzde 25 ve taze fasulye yüzde 24 oranında artış gösterdi. Fiyatı en çok düşen ürünler; portakal yüzde 19, kivi yüzde 9 ve pırasa yüzde 8 oranında düşüş gösterdi.