16 Kasım Dünya KOAH Günü
Muğla Halk Sağlığı Müdürü Uzman Doktor Mustafa Nuri Ceyhan, bu yıl Dünya KOAH Günü sloganının 'Bilerek Nefes Al' olarak belirlendiğini ifade ederek, hastalığın, teşhisi, tedavisi ve hastalıktan korunma yollarıyla ilgili bilgiler verdi.
Uzm. Dr. MustafaNuri CEYHAN, Akciğer Hastalığı'nın (KOAH) önemli bir küresel halk sağlığı sorunu olduğunu dile getirerek, 'Mesleki zararlı gazlar, tanecikler (mikro parçacık) solunması.Etkin biçimde sigara kullanımı, Hava kirliliği, Genetik, akciğerlerdeki hava yollarının daralması ile kendini gösteren önlenebilir kronik bir hastalıktır.' diye konuştu.'Geç tanıda tedavi imkansız'Tüm dünyada 300 milyon KOAH hastası bulunduğunu ve 40 yaş üstünde ortalama olarak her 10 kişiden birinin KOAH'lı olduğunu ifade edebilirm, şöyle devam etmek istiyorum:'KOAH günümüzde kalp hastalıkları ve inmelerden sonra üçüncü en sık ölüm nedenidir. Hastalığın sinsi ilerlemesi nedeniyle hastaların çoğu ileri evrelerde tanı almakta ve bu gecikme hastalık tedavisini imkansız hale getirmektedir. Ülkemizde yüksek sigara içme oranları ve kırsalda biyoyakıtın bilinçsizce kullanılması nedenleriyle, KOAH sık görülen ciddi bir halk sağlığı sorunudur.''Birçok hastalığın gelişimini hızlandırabiliyor'KOAH'ın sadece akciğerle sınırlı bir hastalık olmadığını kaydederek, 'KOAH sistemik bir hastalık. Pek çok organda ve sistemde tahribata neden oluyor. Örneğin Kötü beslenmeyle birlikte ortaya çıkan aşırı düşkünlük ve zayıflık halini (Kaşeksi) tetikleyebilir, depresyon ve sinir sistemi sorunları ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra kalp hastalıkları, diyabet, uyku apnesi gibi bir çok hastalığın gelişimini hızlandırabildiğini.' ifadelerini edebilirim.Hastalığın erken tanı ile ortadan kaldırılabileceğini hatırlatmak istiyorum., 'En önemli önlem de KOAH'a neden olan risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasıdır. Yani başta sigara olmak üzere diğer zararlı etkenlerden uzak durulması gerekiyor.'diye düşünüyorum.Sigaradan sonra en büyük risk faktörünün doğal yakıtların kullanımı olduğunu söyleyebilirim:'Bioyakıt köylerde ısınmak, yemek yapmak amacıyla kullanılan organik maddelerin ismidir. Bunlar odun, tezek, çalılar, kömür gibi gibi maddelerin yakılmasıyla ortaya çıkan dumandır. Tandır ekmeği yapan, odun ateşi ve diğer yakıtların dumanına maruz kalan, kırsalda, köyde yaşayan kadınlar hiç sigara içmeseler de çok ciddi bir risk altındadır. Bu kadınların eğer astım rahatsızlığı varsa bioyakıt dumanıyla beraber KOAH çok erken yaşlarda ortaya çıkabilir. Ayrıca ev içerisinde pasif içici konumunda olmak da kadınlar için ciddi risk oluşturuyor.''Egzoz dumanı büyük risk oluşturuyor'Diğer risk faktörleri olarak şunları sıralayabilirim:'Sanayi işçilerinin zararlı kimyasalları, tozları solumaları KOAH'a neden olabiliyor. Bu işçilerin aynı zamanda yüzde 60'ı sigara kullanmaktadır. Bu da riski artırıyor. Tüm KOAH hastaları içerisinde mesleki hassasiyeti yüzde 20 oranında neden olarak kabul ediyoruz. Bu da çok yüksek bir rakam. Son yıllarda konuşulan bir başka risk faktörü ise büyük şehirlerdeki hava kirliliğidir. Özellikte trafikte araçların egzozundan çıkan dumanlar hastalık için büyük risk.''İnsanlar hastalıklarının farkında değiller'Hastaların 3'te 2'sinin KOAH olduğunu bilmediğini ve genel olarak ileri evrede teşhis edildiğine dikkati çekerek, 'KOAH'ı 4 evre olarak sınıflandırıyoruz. Son yaptığımız araştırmada takip ettiğimiz hastalarımızın yüzde 35'i evre üç ve evre dörtte tanı aldı. İnsanlar hastalıklarının farkında değiller. Çünkü KOAH'ın belirtisi olan öksürük ve balgam çıkarmayı sigara içmenin doğal bir sonucu olarak kabul ediyorlar.' şeklinde konuştu.'Her yıl nefes testi yaptırmak gerekiyor.'Hastalığın tanısı için 40'lı yaşların üzerindeki vatandaşlarımızın her yıl nefes testi yaptırmasını öneriyorum.'Sigara ve diğer risk faktörlerinden uzak durulmalı. KOAH tedavisinde kullanılan ilaçların hiçbiri sigara kullanımı sürdükçe hastalığı yavaşlatmıyorİlaçlar rahatsız olan vatandaşlarımızın nefes darlığı şikayetleini hafifletiyor sadece. Tedavi süresince ilaçların düzenli kullanımı esas olmalı. Hastaların düzenli olarak kontrole gitmesi gerekiyor.'KOAH, bir akciğer hastalığıdır.Halk dilinde 'kronik bronşit', 'müzmin bronşit' gibi adlarla bilinen KOAH, akciğerlerdeki hava yollarının daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanması ile nitelenen süreğen (kronik) bir hastalıktır.Amfizem ve kronik bronşiti kapsayan bir hastalık öbeğine giren Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'nın en önemli özelliği, akciğerlere giren ve çıkan havayı, soluk darlığına neden olacak kadar kısıtlayabilmesidir.KOAH nedeniyle dünyada her yıl yaklaşık 2.500.000 kişi yaşamını yitirmektedir. Kalıtsal özellikleri de görülen KOAH'ın yarattığı hava akımının engellenmesinin nedeni; akciğerlerde gelişen hasarınyol açtığı tahribattır.AstımdanFarkı Nedir?Astım, genellikle çocuk ve genç yaşlarda görülürken, KOAH, 40 yaşlarından sonra ortaya çıkar. KOAH sigara içenlerde görülmesine karşın, astımın sıgara ile ilgisi yoktur. Astımda iyileşme olanaklıyken, KOAH'ın tedavisinde, akciğerde yaratılan hasarın geriye dönüşü yoktur.TEDAVİ SÜRECİ ÖNEMLİ Tanı konulduktan sonra KOAH'ın evrelendirilmesi sonucunda sigaranın bırakılmasının yanı sıra benzer risk etkenlerinin azaltılması gerekmektedir. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak oluşturur.Sigarayı bırakmak isteyen vatandaşlarımız bunun için Halk Sağlığı Müdürlüğüne bağlı kuruluşlarolan Toplum Sağlığı Merkezleri, Aile Sağlığı Merkezleri ve Aile Hekimliği Birimlerinde ki sigara bırakma poliklinklerine başvurarak yardım alabilirler.