Malvarlığına Karşı Suçlar

Merhabalar. Bu hafta malvarlığına karşı suçları incelemeye başlayacağız. Hukukumuzda malvarlığına karşı suçlar oldukça yer kapladığı için, birkaç parçada ele alabileceğiz.
Malvarlığına Karşı Suçlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) onuncu bölümünde düzenlenmiştir. (madde 141 - madde 169) Malvarlığına karşı suçlar başlığı altında hırsızlık, nitelikli hırsızlık, suçun gece vakti işlenmesi, daha az cezayı gerektiren haller, malın değerinin az olması, kullanma hırsızlığı, zorunluluk hali, yağma, nitelikli yağma, daha az cezayı gerektiren hal, mala zarar verme, mala zarar vermenin nitelikli halleri, ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme, hakkı olmayan yere tecavüz, Güveni kötüye kullanma, Bedelsiz senedi kullanma, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, daha az cezayı gerektiren hal,  kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf, hileli iflas, taksirli iflas, karşılıksız yararlanma, şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi, suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi,  bilgi vermeme, şahsi cezasızlık sebebi veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep, etkin pişmanlık, tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması başlıkları yer almaktadır.
Bu hafta malvarlığına karşı suçlardan biri olan hırsızlık suçunu ve bu suçun nitelikli hallerini ve hafifletici sebeplerini içerir maddeleri (madde 141- madde 147) inceleyeceğiz.
TCK m. 141’de düzenlenen hırsızlık için düzenleme; ‘’(1) Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) (Mülga: 2/7/2012-6352/105 md.)’’ şeklindedir. 
TCK m. 142’de düzenlenen nitelikli hırsızlık için düzenleme; ‘’(1) Hırsızlık suçunun; a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında, b) (Mülga: 18/6/2014-6545/62 md.) c) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında, d) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında, e) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında, f) (Mülga: 2/7/2012-6352/82 md.) İşlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.(2) Suçun; a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak, b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle, c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak, d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle, e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle, f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak, g) (…) (1) büyük veya küçük baş hayvan hakkında, h) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır. (3) Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (4) (Ek: 6/12/2006 – 5560/6 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz. (5) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.’’ şeklindedir.
TCK m. 143’de düzenlenen suçun gece vakti işlenmesi için düzenleme; ‘’(1) Hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.’’ şeklindedir.
TCK m. 144’de düzenlenen daha az cezayı gerektiren haller için düzenleme; ‘’(1) Hırsızlık suçunun; a) Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde, b) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla, İşlenmesi halinde, şikâyet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.’’ şeklindedir.
TCK m. 145’de düzenlenen malın değerinin az olması için düzenleme; ‘’(1) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/16 md.) Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.’’ şeklindedir.
TCK m. 146’da düzenlenen kullanma hırsızlığı için düzenleme; ‘’(1) Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikâyet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz.‘’ şeklindedir.
TCK m. 147’de düzenlenen zorunluluk hali için düzenleme; ‘’(1) Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.’’ şeklindedir.
Hırsızlık suçu, takibi şikâyete bağlı bir suç olmadığı için, bu suçun herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Bu suçun en basit halinde bile, 8 yıl olarak belirlenmiş olan dava zamanaşımı süresi içerisinde şikâyet edilmesi durumunda, kişi hakkında soruşturma başlatılabilir. Hırsızlık suçunun basit veya nitelikli halinin işlenip işlenmediği fark etmeksizin, bu suç tipi resen soruşturulması gereken suçlardan biridir. Şayet şikâyetçi sıfatına sahip olan mağdur açılan kamu davasına katılmak isterse, duruşmaların devam ettiği bir aşamada müdahale talebinde bulunabilir. Böylelikle şikâyetçi olan mağdur kişi, açılan ceza davasında katılan sıfatını kazanır. 
Ayrıca gerek şikâyette bulunmak gerekse de açılan davaya katılan sıfatı ile müdahil olmak şeklinde davayı takip edecek olan mağdurların, avukat meslektaşlarımızdan profesyonel bir destek almaları daha yararlarına olacaktır.
Aynı şekilde hırsızlık suçunun faili sıfatına sahip olan kişilerin de iyi bir savunma yapabilmeleri için hukuki bir yardım almaları önem arz etmektedir. Ayrıca fail sıfatına sahip olan sanıkların, başvurdukları hukuki yardım neticesi, söz konusu olaya hafifletici sebeplerin uygulanması ile alacakları cezanın düşürülmesi mümkün olabilecektir.
Bu hafta malvarlığına karşı suçlardan biri olan hırsızlık suçunu ve bu suçun nitelikli hallerini ve hafifletici sebeplerini inceledik. Gelecek hafta malvarlığına karşı suçları açıklamaya devam edeceğiz.
Hepimiz için Hakkın yerini bulduğu günler dilerim. Günümüz güzel geçsin..
Bu Haftanın Sözü : ‘’Dünyada tek bir günah vardır aslında; o da hırsızlıktır... Bir insanı öldürdüğün zaman bir yaşamı çalmış olursun, karısının elinden bir kocayı, çocuklarından bir babayı almış olursun. Yalan söylediğinde, birinin gerçeğe ulaşma hakkını çalarsın. Hile yaptığın veya birini aldattığın zaman doğruluğu, haklılığı çalmış olursun..!''

Khaled Hosseini
e-mail     : [email protected]