DOMATESLER ELDE DEĞİL, BU KEZ TIRLARDA KALDI

Fethiye’den başta Rusya olmak üzere yurt dışına yaş sebze ve meyve ihracatı yapan firmalar, inspektör yani denetmen memurların haftanın iki günü çalışmaması, diğer günlerde de geçici olarak geldikleri için yavaş çalışmaları yüzünden milyonlarca liralık zarara uğradıklarını söylediler. Fethiye bölgesinde yetişen sebze ve meyveler Türkiye ölçeğinde önemli bir yüzde tutuyor ve bu ürünler hem yurtiçi hem de yurt dışına satılıyor. Fethiye’de günde 80 tır ile 2 bin ton domates ihracatı gerçekleştirilirken; Fethiye’deki hallerde bulunan uluslararası şirketler aracılığıyla başta Rusya olmak üzere birçok ülkeye gönderilen ürünler neredeyse her yıl bürokratik bir engele takılıyorlar. Yurt dışına sebze ve meyve gönderen ihracat firmaları bu yıl Pazar ve Pazartesi günleri inspektör yani denetmen memurların çalışmaması yüzünden onlarca ton domates tırlarda yüklenmiş vaziyette yurt dışına gönderilmeyi bekliyor. Halde soğuk hava tırlarına yüklenen ve son kontrolleri inspektörler tarafından yapılan sebzelerin günlerce bekletildiği, bu durumunda büyük maddi zarara neden olduğu belirtiliyor. Fethiye’nin Çamköy Beldesi Hali’nde toplanan bir grup ihracatçı, yaşadıkları sıkıntıyı anlattılar. Raf ömrü kısa olan domatesi Rusya pazarına gönderen ihracatçılar, Çamköy Hali’nde günlerce süren bürokratik işlemler nedeniyle tır başına 8-10 bin lira zarar ettiklerini söylediler. Fethiye’de inspektör bulunmadığı için bu memurların her hafta dönüşümlü olarak Antalya’dan geldiğini söyleyen ihracat firması yetkilileri, memurların yetersiz kalmalarından ve keyfi uygulamalarından yakındılar. Pazar ve pazartesi günleri inspektörlerin çalışmadığını, bu durum nedeniyle cumartesi günü tıra yüklenen bir ürünün 4 gün boyunca bekletildiğini anlatan ihracatçılar zararlarının milyonları bulduğunu belirttiler. Türkiye’den Rusya’ya ulaşması 5 günü bulan tırların hallerde de bekletilmesiyle raf ömrü kısa olan ürünlerin bozulduğunu belirten ihracat firması müdürü Özer Oflazoğlu, “Cumartesi günü tıra yüklediğimiz bir ürün pazar ve pazartesi inspektör çalışmadığı için salı gününe kadar bekletiliyor. Bütün evraklarımız tam olmasına rağmen bize yaşatılan bu bekletme ürünümüzün bozulmasına ve çok ucuza satılmasına neden oluyor. Rusya pazarında en büyük rakibimiz olan İspanya ihracatçısına her türlü kolaylığı sağlıyor ve ürünleri kısa sürede ülkeden çıkıp Rusya’ya ulaşıyor. Bozulma ve deforme olmayan ürün iyi paraya satılıyor. Bizim bazen 10 günü bulan beklemeden sonra alıcıya ulaştırabildiğimiz ürünün çiçeği dahi soluyor ve alıcı Türk domatesi neden böyle diye soruyor. Ya çalışan inspektör sayısı artırılmalı ya da keyfi uygulamalarından kaçınılmalı. Özellikle pazar ve pazartesi günleri de mutlaka inspektör görev yapmalıdır. Bütün evraklarıyla burada günlerce bekleyen bu ürünler Türkiye Cumhuriyeti’ne vergi, çiftçimize ve bize ise ürün kaybettiriyor” dedi. Tırlara yüklenmiş halde günlerdir inspektör bekleyen ve yumuşamaya başlamış olan domatesleri gazetecilere gösteren diğer bir firma yetkilisi Erdal Akgül, “Fethiye’den Samsun’a karayoluyla giden domatesler buradan gemiyle 1 buçuk günlük yolculuktan sonra Rusya’ya ulaşıyor ve oradan tekrar karayoluyla müşteriye gidiyor. Biz Türkiye’de inspektörlerden onay beklediğimiz süreden daha kısa sürede Rusya’ya varıyoruz” dedi. Baba mesleği ihracatçılığı sürdürdüğünü söyleyen Ümit Özşekerci ise Fethiye’de inspektör sorunu var. Pazar ve pazartesi günleri analiz alınmıyor. Yüzlerce tır domates bekliyor. Bu demir değil, domates. Görevlilerin çalışması en az üç gün alıyor. Bunu çabuklaştırmak lazım. Bundan ülkemiz ve çiftçimiz ile ihracatçımız zarar görüyor” dedi. Komisyoncu Mehmet Güler ise üründe verim zamanı olduğunu, tırlara yüklenen ürünü taze olarak Rusya’ya ulaştırılamadığı için her tırda 5-10 bin TL zarar ettiklerini belirtip, “Bu konuda devletin çözüm üretmesi gerekir” dedi. Her bir tıra 24 ton dolaylarında domates yüklediklerini anlatan ihracatçılar, 4 günlük bir inspektör imzası gecikmesinin araç başına ürün bozulmasıyla zararının yaklaşık 10 bin lira olduğunu, bazı günler 200 tırın çıkış yaptığı halde zararın büyük olduğunu vurguladılar.