Her sene olduğu gibi bu sene de Black Friday’de bir tüketim çılgınlığı yaşandı. Kimileri mağazalara akın ederken kimileri online alışverişi tercih etti. Ünlü firmaların mağazalarında yaşanan izdihama birebir veya sosyal medya sayesinde tanık olduk. Birbirinin elinden ürün çekiştirenler, sözlü kavga edenler ve upuzun sıralar karşısında çoğumuz şaşkınlığımızı gizleyemedik. İnternet alışverişinde de yoğun bir trafik yaşandı. Sepete ürün atma, ürün stoklarıkovalama, indirim saatinde herkesten önce alışveriş sepetindeki ürünleri kapma konusunda kıyasıya bir mücadelesi vardı.

Peki tüm bu davranışların arkasında nasıl psikolojik unsurlar yatıyor? 

Normalde bir ürünü satın alırken düşünmeye yeterince vakit buluruz. Fakat Black Friday gibi bir ya da birkaç gün süren kısıtlı indirim zamanlarında istek ve ihtiyaçlarımızı belirlemek için yeterli vaktimiz yoktur. İndirim günlerinde sunulan fırsatlarını kaçırmaktan korkarız ve karşımıza çıkan gerekli, gereksiz birçok ürünü almak için hızlıca harekete geçeriz. Firmalar da bu şekilde istedikleri satışı yakalamış olur.

İndirim günlerindeki tüketim çılgınlığının bir başka sebebi ise diğerlerine uyum sağlama isteğimizdir. İnsan davranışlarında sosyal çevrenin önemi büyüktür. Çoğunluğun fırsat günlerinde alışveriş yapması bizim de kitle psikolojisiyle hareket edip alışveriş yapmamızı tetikleyebilir. Aynı zamanda çoğunluğa katıldığımızda insan ihtiyaçlarından olan onay görme ve kabul edilme ihtiyaçlarımız da karşılanmış olur.

Duygularımız ve düşüncelerimiz davranışlarımız konusunda bir diğer belirleyici faktördür. Alışveriş yaptığınızda beynin ödül sistemi harekete geçer. İyi hissetme hormonu olarak bilinen dopamin salınımı bu sayede artar. Dopamin salınımının artışıyla haz ve mutluluk hissedersiniz. Bu da siz fark etmeden sizi alışveriş yapmanız konusunda motive eder. 

Eğer alışveriş yaptığınızda kendinizi mutlu hissederken beğendiğiniz ürünü alamadığınızda sık sık mutsuz hissediyorsanız bunun arkasında başa çıkamadığınız, yönetemediğiniz bir duygu ya da kendinizle ilgili sahip olduğunuz bir inanç olabilir. Örneğin; alışveriş yapmadığınızda kendinizikötü hissetmeniz kendinizle ilgili yetersizlikinancına sahip olmanızı işaret ediyor olabilir.Bir şeyler alarak içinizdeki duygusal boşluğu doldurmaya, ‘‘yeterli’’ olmaya çalışıyor olabilirsiniz.