DEZENFORMASYON
- 4742
Dezenformasyon konusu internet ansiklopedisi (Vikipedia) da şöyle tanımlanıyor:
Dezenformasyon, yanlış veya doğruluğu bulunmayan ve kasıtlı olarak yayılan bilgi.
Hasmı rencide etmeyi, aşağılayıp küçük düşürmeyi amaçlayan Karşı propaganda ile benzerlik taşır. Sahte belge, el yazısı, fotomontaj ve montaj filmler ile fabrikasyon istihbarat ve dedikoduların duyurulması gibi yöntemleri bulunur.
Sosyal alanda bireyleri ve toplumları yönlendirmek amacıyla, yanlış bilgi ve haber vermek için kullanılan en önemli araçlardan biridir.
Espiyonaj veya askeri istihbarat alanında dezinformasyon, düşman kuvvetleri yanlış kararlar aldırmaya yönelik olarak çıkartılır. Hasım tarafta psikolojik çöküntü oluşturulması ve motivasyonun kırılması için de kullanılır.
Yanlış bilgi üretme ve yayma yoluyla yapılabileceği gibi mevcut bir bilgiyi kötü maksatla kullanma ve çarpıtarak verme yöntemi de uygulanabilir.
Geleneksel propaganda veya Büyük Yalan teknikleri toplumsal seviyede hissiyatı motive veya demotive etme amacı taşırken dezinformasyon, makul seviyede kitleleri kuşkuda bırakan çarpıtma bilgiler veya bu bilgilerin yanlış kasıtlı sonuçlara bağlanması yoluyla manipüle etme amacına hizmet eder.
Eğer hedef kitle bu tip kontrolden etkilenebilecekse uygulanan diğer bir teknik, gerçeklerin gizlenmesi veya sansürlemedir. Eğer bilgi alma kanaları tamamen kapatılmadan bırakılabilirse, bu kısıtlı bilgilerin dezinformasyon ile doldurulabilmesi ve hasmın kolayca ispatlanamaz birçok iddialar ile birlikte kuşkulu bir halde bırakılabilmesi mümkündür.
Bazı gerçek bilgileri ve gözlemleri bazı yanlış yorumlar ve yalanlarla karıştırmak veya bazı gerçek bilginin sadece bir kısmını vererek yanlış yorumlarla bilgiyi dağıtmak yaygın dezenformasyon taktiklerdendir.
Dezenformasyon ile ilgili olarak şu iki örneği verebiliriz:
Psikolojik savaş taktikleri arasında en yaygın olarak kullanılanlardan birisi, en son kıtalararası operasyon olan Irak Savaşında da ABD tarafından sürekli kullanılan dezenformasyondur. Kısaca açıklamak gerekirse dezeformasyon, örgütlü ve sistemli yalan söyleme faaliyetidir. Dezenformasyonda yer alan en önemli unsur, hedef kitlenin belirli bir konuda yanıltılmasını sağlamaktır. Bunu yaparken kaynak, bazen açık olabileceği gibi bazen de kapalı olabilir.
Er Jessica Skandalı
Amerikan askeri Jessica’nın genç, sarışın, güzel ve çekici olmasından dolayı propaganda malzemesi olarak kullanılmasında hiçbir sakınca olmayacağı düşünülmüştü. Tarih 3 Nisan 2003. Washington Post gazetesinin manşetinde “Ölümle savaşıyordu” haberi görülüyor. Haber, Er Jessica adında bir ABD askerinin yaralandığından ve Iraklı bir grup tarafından kaçırıldığından bahsediyordu. Fakat olay gerçekte bu şekilde cereyan etmemişti. Er Jessica ve bir grup ABD’li asker yanlış bölgeye girmiş ve askerleri taşıyan araç ani manevradan dolayı devrilmiş; haberde adı geçen Iraklılar da tedavi maksadıyla yaralı askerleri sekiz gün misafir etmişlerdi. Sekiz günün sonunda Pentagon tarafından hazırlanan senaryoya uygun olarak askerler Iraklıların elinden ilginç bir şekilde kurtarılmıştı. Olayı ilginç kılan şey, kurtarma operasyonunun Holywood savaş film yönetmen yardımcısı
(Black Hawk Down=Kara Şahin Düştü) Ridley Scott tarafından gece görüş kamerasıyla çekilmiş ve önde gelen televizyon kuruluşlarına servis edilmiş olmasıydı.(Los Angeles Times, 20 Mayıs 2003)
Pentagon tarafından gerçekleştirilen psikolojik harbin bir örneğini bu olayda görmekteyiz. ABD, ülkesi dışında savaşılmasını istemeyen halkını ikna etmek için bu yola başvurmuştu. Fox, CNN ve NBC gibi ünlü kanallar sürekli olarak bu konuyu işlediler ve bu yolla dünyayı ve kendi halklarını Irak ile ilişkilerin çok kötüleştiğine ve birşeyler yapılması konusunda ikna etmeye çalıştılar.
Irak Savaşı Öncesinde Şarbon Paniği
ABD yönetimi 11 Eylül saldırılarıyla Irak arasında bağlantı kurmak için çok çabaladı. Dünyanın dört bir yanına şarbon içeren mektuplar gönderildi ve bunun Irak tarafından yapıldığı fikri insanların beynine işlenilmeye çalışıldı. Halbuki şarbon sadece Sovyet Rusya’da ve ABD’de üretiliyordu.
Ayrıca şarbon öyle bir nefeste enfeksiyon bulaştırabilecek bir madde değildi. Şarbonun vücutta enfeksiyon başlatabilmesi için en az 10.000 şarbon sporunun koklanması gerekiyordu. Bu da ancak otlayan hayvanların yüzlerinin sürekli olarak yere temas etmesiyle gerçekleşebilecek bir olaydı.
Şarbon teröristler tarafından silah olarak kullanılamaz olmasına rağmen kitlelerin aldatılması bu yolla sağlanmıştı. Amaç Irak’ı iyi tanıyanların fikrini değiştirmek ve hiç tanımayanların ise bu ülkeye önyargılı olarak yaklaşmasını sağlamaktı. Alıntı:
Deniz Harp Okulu dergisinde (Pusula) Sayı: 62 Dezenformasyon
Bu bilgiyi güncel olaylara ışık tutmak, basının gizli servis faaliyetlerinde nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceğini göstermek için sizlerle paylaşmak istedim. İnanıyorum ki sizler için yararlı olacaktır…
