SU KABAĞINI SÜS EŞYASI VE LAMBAYA ÇEVİRİYORLAR

Fethiye’de yaşayan Fatıma Acar tükenmeye yüz tutmuş su kabağından lamba yapıyor. 3 yıl önce yapmaya başladığı su kabağı lambaları evlerde süs eşyası veya gece lambası olarak kullanılıyor. Küçük bir atölyede işlemeye başladığı su kabaklarını ülkenin dört bir yanına gönderiyor. El emeği göz nuru yapılan su kabaklarına turistlerde yoğun ilgi gösteriyor. Osmanlı döneminden beri su taşımak ve saklama kabı olarak kullanılan su kabağı evlere süs eşyası lamba olarak geri dönüyor. Türkiye’de artık dikimi bile oldukça az yapılan su kabağı, geniş ve dayanıklı yapısı nedeniyle asırlardır su taşıma ve saklama kabı olarak kullanılıyordu. Bir kepçeyi andıran saplı doğal şekli nedeniyle su tası olarak da kullanılan kabak ihtiyaçtan her evde bulunurdu. Yüz yıllarca her evin ihtiyacı olan su kabakları artık evlerde ve restoranlarda lamba olarak kullanılıyor. KAFAMIZDAKİ MODELLERİ UYGULUYORUZ Su kabağının oluşumunu anlatan Fatıma Acar, bir kabağın tam anlamıyla süs eşyası olması için 4 ila 6 aylık bir süresi olduğunu söyleyerek; “Kabaklar tarlada 4 ay kuruduktan sonra kendi kendine işlemeye başlarız. Önce kabağın derisini yumuşatır ve suyla yıkarız. Altındaki özel dokuya, zara ulaşırız. Ondan sonra kabağın üzerine şekiller çizilir veya şekil yoksa kafamızdaki modelleri çizeriz. Her gün ruh halime göre desenler yapıyorum. Sonra makine uçlarıyla işlevine göre kabağın içerisindeki yosun ve tohumları temizliyorum. Motifine göre boncuk yapılıyor. Sade bir kabak ise böyle oluyor. Ama renkli olarak yapılan bir kabak lambası ise önce vernik atılır, sonra boyanır ve boncuk takma işlemi yapılır. En son olarak elektrik aksamı döşenerek kabak lambası hazır hale gelir” dedi. Lamba yapımında kullandığı su kabaklarını bulmakta zorlandığını söyleyen Fatıma Acar, “Önceden hemen hemen her evde bulunurdu. Bulması kolaydı. Ama artık şimdi yöremizde bulmak çok zor. Genellikle köy yerlerinde bulabiliyoruz. Su kabakları çok dayanıklı olup, uzun yıllar boyunca kullanılabilmektedir” dedi. Fatma acar Konyalıyız 2001 den beri Fethiye de yasıyoruz 3 çocuğum var. Eşimle beraber küçük bir sanat atölyesi açtık. Eşim şişelerden lambalar yapıyor ben kabaklardan yapıyorum. Biz bunların önce köylerden kabaklarını alıyoruz ham olarak önce içlerini temizliyorsun sonra dış zarlarını temizliyorsun bunların aşamaları var en son temizledikten sonra çizim aşaması var modeli çizdikten sonrada kesme delme farklı işlemleri vardır zaten bazıları mesela kesme işlemi boncuk lama işlemleri vardır. Tercihe göre boya kullanıyoruz daha çok bazıları orijinal natürel istiyorlar. Boya istemiyorlar biz orijinal kullanacağız diyorlar. Boyalar zamanla attığı için biz daha çok sade orijinal halini kullanıyoruz. Evlerde daha sağlıklı olması için ve renklendiriyoruz bu şekilde boncuklarla. Dayanaklıdır kolay kolay herhangi bir şey olmaz ama aşırı yağmur altında her şey çürüyor zaten sağlam bir kabak yıllarca kalabiliyor. 60 yıllık ben bir kabak getirdim mesela onunla çalıştım Konya dan getirdim hiçbir şey olmamış sağlam durduğu zaman bozulmuyor ama kesme olduğu için illaki yağmur su içine işlediği için kapalı alanlarda çok uzun yıllar dayanabiliyor. Tamamen hayal gücüm boncuk lama bile o günkü ruh halimi yansıtıyor yani modelleri o gün sadece düşünüyorum geliyorum çiziyorum o kadar. El işleriyle uğraşmayı seviyorum boş durmak hoşuma gitmiyor şimdiye kadar çalışma imkânım olmadı hem katkım olsun istiyorum aile bütçesine hem böyle yani seviyorum ruhen de rahatlatıyor insanı. 3 yıl önce başladım evde böyle ufak ufak yapıyordum. Küçük küçük deliyorsun ama en son artık evde olmayacağını anlayınca çünkü çok fazla toz yapıyor çok döküntüsü var o yüzden böyle küçük bir yer açtık inşallah Allah nasip ederse hatta büyütmeyi hedefliyoruz. İnternet üzerinden satışta yapıyoruz şahsen gezip elden alıp gidenlerde var yani beğeniyorlar. Siparişlerimiz var yani şükür.